êvar
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | êvar | êvar |
Îzafe | êvara | êvarên |
Çemandî | êvarê | êvaran |
Nîşandera çemandî | wê êvarê | wan êvaran |
Bangkirin | êvarê | êvarino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | êvarek | êvarin |
Îzafe | êvareke | êvarine |
Çemandî | êvarekê | êvarinan |
êvar mê
- dawiya rojê
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- dema rojavabûnê
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- dema nivistinê ango raketinê ango razanê
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- şahiyên li êvarê tên kirin
- Spas bo wê êvara xweş.
Ji wêjeya klasîk
biguhêre- Dilo rabe diJo rabe
Veke çavan ku êvar
Nezan û be» di xew da be — (Feqiyê Teyran, )
Herwiha
biguhêreBi alfabeyên din
biguhêreDijmane
biguhêreJê
biguhêre- danê êvarê
- êvarbaş
- (Lêker) êvar bûn
- (Navdêr) êvarbûn
Etîmolojî
biguhêrehevreha soranî ئێوار (êwar), farisiya kevn 𐎠𐎱𐎼 (apara, “dereng, paşî”), avestayî 𐬀𐬞𐬀𐬭𐬀 (apara, “dereng; piştî”), [[hv|sa|अपर|tr=ápara|w=paşî, piştî, derengtir}}, gotî 𐌰𐍆𐌰𐍂 (afar, “piştî”).... hemû proto-hindûewropî *h₂epero- ( Ji peyvek hindoewropî ya bi wateya "dereng" ku herwiha serkaniya "evening" ya îngilîzî, "Abend" ya almanî û "afton" ya swêdî ye.
Îre/êre (esr) ya kirdkî ji "ayara" (roj) a avestayî ye, wek early ya înglizî ji rehekê (PIE: "ayer" : roj) tên. Mebest ji "êvar"ê, derengiya rojê / piştî rojê ye. (D)
Werger
biguhêre- Abxazî: а́хәылԥаз (ā́x°əlpāz), а́хәылбыҽха (ā́x°əlbəčxā)
- Afrîkansî: aand → af
- Albanî: mbrëmje → sq m
- Almanî: Abend → de n
- Elmanîşî: Aabig n
- Altayiya başûrî: кеч (keč)
- Amharî: ምሽት (məšt)
- Aramiya nû ya asûrî: ܪܲܡܫܵܐ n (rāmša)
- Aromanî: searã m
- Astûrî: tarde → ast m
- Aynuyî: アンチカㇻ (ancikar)
- Azerî: axşam
- Başkîrî: кис (kis)
- Batsbî: ფსარლო (psarlo)
- Belarusî: уве́чар n (uvjéčar), ўве́чар n (ŭvjéčar), ве́чар n (vjéčar)
- Bengalî: সন্ধ্যা (śônddha), শাম (śam)
- Bulgarî: ве́чер m an n (véčer)
- Burmayî: ညနေခင်း (nya.nehkang:), ညနေ → my (nya.ne)
- Çamicuroyî: chpos̈hka
- Çeçenî: суьйре (süjre)
- Çekî: večer n
- Çînî:
- Çuvaşî: каҫ (kaś)
- Dalmatî: saira m, viaspro n
- Danmarkî: aften → da g
- Dusuniya navendî: minsosodop
- Endonezyayî: petang → id, malam → id
- Erebî: مَسَاء n (masāʾ)
- Ermenî: երեկո (ereko), իրիկուն → hy (irikun)
- Ermeniya kevn: երեկոյ (erekoy)
- Erzayî: чокшне (čokšne)
- Esperantoyî: vespero
- Estonî: õhtu
- Farisî: شامگاه (šâmgâh), عصر ('asr), ایوار (ivâr)
- Ferî: kvøld nt, aftan n
- Fînî: ilta → fi
- Fransî: soir n
- Friyolî: sere m
- Frîsî: jûn, jûntiid
- Gaelîka skotî: feasgar n
- Galîsî: tardiña m, serán n, fresca m, vesperada m, cudanoite n, senoite m, lusco-fusco n
- Gotî: 𐌰𐌽𐌳𐌰𐌽𐌰𐌷𐍄𐌹 m (andanahti)
- Gujaratî: સાંજ (sā̃j)
- Gurcî: საღამო (saɣamo), მწუხრი (mc̣uxri), დაისი (daisi)
- Hawayî: ahiahi
- Hindî: शाम → hi m (śām), विकाल → hi (vikāl), संध्या m (sandhyā)
- Holendî: avond → nl
- Îbranî: עֶרֶב n (erev)
- Îdoyî: vespero
- Îngilîzî: evening
- Îngûşî: сайре (sajre)
- Îrlendî: tráthnóna n
- Îstro-romanyayî: sęrę
- Îtalî: sera → it m
- Îzlendî: kvöld → is nt, kveld → is nt, aftann n
- Japonî: 夕方 (ゆうがた, yūgata), 夜 → ja (よる, yoru), 晩 → ja (ばん, ban)
- Javayî: sore
- Kalalîsûtî: unnuk
- Kannadayî: ಸಂಜೆ (sañje)
- Katalanî: tarda → ca m, vespre → ca n
- Kirgizî: кеч → ky (keç)
- Kîrîbatî: tairiki
- Koreyî: 저녁 → ko (jeonyeok)
- Kumikî: геч (geç)
- Ladînoyî: tadrada, tadre
- Latgalî: vokors
- Latînî: vesper n
- Latviyayî: vakars → lv n
- Lawsî: ຍາມແລງ (nyām lǣng)
- Lazî: ლუმჯი (lumǯi), ლიმჯი (limǯi)
- Lîtwanî: vakaras → lt n
- Lîvonî: ȭdõg
- Luksembûrgî: Owend n
- Makedonî: вечер m (večer)
- Malagasî: hariva → mg
- Malayalamî: സന്ധ്യ → ml (sandhya)
- Malezî: petang → ms
- Maltayî: għaxija m, filgħaxija m
- Manksî: fastyr n
- Maorî: ahiahi → mi
- Maratî: संध्याकाळ → mr (sandhyākāḷ), सांज m (sāñja)
- Mazenderanî: شوسری (šuseri)
- Mecarî: este → hu
- Megrelî: ონჯუა (onǯua)
- Mongolî:
- Navajoyî: iʼííʼą́
- Nedersaksî: Avend → nds
- Normandî: sé n, saer n, séthée m, seraïe m
- Norsiya kevn: kveld nt, aptann n
- Norwecî:
- Okînawanî: ゆさんでぃ (yusandi)
- Oksîtanî: ser → oc, seir, soir, vèspre → oc n
- Osetî: изӕр (izær)
- Oygurî: ئاخشام (axsham), كەچ → ug (kech)
- Ozbekî: oqshom → uz, kech → uz
- Peştûyî: ماښام → ps n (mâẍâm)
- Plodîşî: Owent n
- Polabî: vicer n
- Polonî: wieczór → pl n
- Portugalî: noite → pt m ; noite more commonly refers to the whole period from sunset to dawn}}
- Prakrîtiya sawurasenî: साअं
- Puncabî: ਸ਼ਾਮ → pa (śām)
- Qazaxî: кеш (keş), кешкілік (keşkılık)
- Qiptî: ⲣⲟⲩϩⲉ (rouhe)
- Romagnolî: sēra m
- Romancî: saira m, sera m, seira m
- Romanyayî: seară → ro m
- Rusî: ве́чер n (véčer), де́нь n (dénʹ) (early evening)
- Rusînî: ве́чур n (véčur)
- Samiya înarî: eehid
- Samiya skoltî: jeä´ǩǩääž
- Sanskrîtî: संध्या m (saṃdhyā), सायंकाल → sa n (sāyaṃkāla)
- Sardînî: sera, sero
- Sicîlî: sira → scn m
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: вечеръ n (večerŭ)
- Slovakî: večer n
- Slovenî: večér → sl n
- Sorbî:
- Spanî: tarde → es m
- Svanî: ნა̈ბუზ (näbuz)
- Swahîlî: jioni → sw
- Swêdî: kväll → sv, afton → sv
- Şonayî: maneru
- Tacikî: шом → tg (šom)
- Tamîlî: மாலை → ta (mālai)
- Tarifitî: tameddit m
- Tayî: เย็น → th (yen), ค่ำ → th (kâm)
- Telûgûyî: సాయంత్రం → te (sāyantraṃ), సాయంకాలం → te (sāyaṅkālaṃ)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⵜⴰⴷⴳⴳⵯⴰⵜ (tadggʷat), ⵜⴰⵎⴷⴷⵉⵜ m (tamddit)
- Teteriya krîmî: aqşam
- Teterî: кич → tt (kiç)
- Tigrînî: ምሸት (məšät)
- Tirkiya kevn: 𐰛𐰃𐰲𐰀 (𐰛iča /kéče/)
- Tirkî: akşam → tr
- Tirkmenî: agşam → tk
- Tîbetî: དགོང་དག (dgong dag)
- Urdûyî: شام m (śām), وکال (vakāl)
- Ûkraynî: ве́чір n (véčir)
- Volapûkî: soar → vo
- Weylsî: noswaith → cy, hwyr → cy, noson
- Ximêrî: ល្ងាច → km (lngiəc), យប់ → km (yup), រាត្រី → km (riətrii), សាយណ្ហ (saaynhɑɑ), សញ្ឈា → km (sɑñchiə), ពេលល្ងាច (peillngiəc)
- Yagnobî: шом
- Yakutî: киэһэ (kiehe)
- Yidîşî: אָוונט → yi n (ovnt)
- Yûnanî: εσπέρα m (espéra), βράδυ nt (vrády), δειλινό nt (deilinó)
- Kevn: ἑσπέρα m (hespéra)
- Zhuangî: daengzgaemh
Navdêr
biguhêreêvar zayend pêwîst e (z=m: mê, z=n: nêr, z=mn: mê û nêr, z=nt: nêtar)