jîn

 Binêre herwiha: Jîn û jin

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ʒiːn/
• Deng (Amed)^ⓘ
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: jîn

Lêker

jîn (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha: -jî-
RP. Niha
	ez	dijîm
	tu	dijiyî
	ew	dijî
	em, hûn, ew	dijîn
Fermanî	Yekjimar	bijî
	Pirjimar	bijîn
Rehê dema borî: -jî- / -jiya-
RP. Boriya sade
	ez	jîm / jiyam
	tu	jî / jiyayî
	ew	jî / jiya
	em, hûn, ew	jîn / jiyan
Formên din: Tewandin:jîn

jîn lêkera xwerû, negerguhêz

1. li jiyanê bûn / man

   Dapîra wî sed û du salan jiya.

2. jiyan domandin

   Tevî hemî kuştaran jî Neteweya Kurd her dijî.

3. mal li derekê hebûn

   Ew li Ewropayê dijî.

4. debara jiyana xwe kirin

   Ger tu bêkar bimînî, dê çawan bijî?

5. zewq ji jiyanê wergertin

   Bi rastî ew dizanin çawan xweş bijîn.

6. berdewam bûn

   Ew miriye lê romanên wî her dijîn.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ژین‎

Herwiha

• jiyan
• jiyîn

Etîmolojî

Têkildarî jî (navdêr) û jiyan.

Ji proto-hindûewropî *gʷei- (“jîn”), proto-îranî: *ǰai ("jîn"), avestayî: jwa- ("jîn"), farisiya kevn: jīw- ("jîn"), partî: jyw- ("jîn"), pehlewî: zyw- ("jîn"), harezmî: zyw- ("jîn"), sogdî: zw- ("jîn"), farisî: zīy- ("jîn"), peştûyî: žwak- ("jîn") … ^{alfabeya arî}, kurmancî: jîn ("jîn"), soranî: jîn ("jîn"), hewramî: jîwa- ("jîn"), zazakî: ciwîyayene (lêker), ciwî (navdêr, mê) ("jîn"), sanskrîtî: jīv- ("jîn"), latînî: vīvo ("jîn"), yûnanî: bio- ("jiyan"), îngilîziya kevn: cwic ("lez"), îngilîzî: quick ("lez")

Çavkanî: Cheung p.222, Watkins p.33, Etymonline Hevreh: jîndar, zindî

Jê

• jîndar
• jîndarî
• jînî
• jînname
• jînnamekî
• jînamenivîs
• jînamenivîsî
• jînameyî
• jînnîgar
• jînnîgarî
• jînnîgarkî
• jînnîgarnivîs
• jînnîgarnivîsî

Werger

sax bûn, li jiyanê bûn

• Afarî: mare
• Afrîkansî: leef → af
• Albanî: jetoj → sq
• Almanî: leben → de
• Amamî-oşimayiya bakurî: 生きみゅり (いきみゅり, ikimyuri)
• Aragonî: bibir → an
• Aromanî: bãnedz, bãnedzu
• Astûrî: vivir → ast
• Azerî: yaşamaq → az
• Baskî: bizi izan
• Başkîrî: йәшәү (yäšäw)
• Belarusî: жыць impf (žycʹ)
• Berberî:

  Taşelhitî: ddr

• Bretonî: beva
• Bulgarî: живе́я impf (živéja)
• Burmayî: ရှင် → my (hrang)
• Çeçenî: даха (daχa)
• Çekî: žít → cs impf
• Çerokî: ᎬᎿ (gvhna)
• Çînî:

  Mandarînî: 生 → zh (shēng), 生活 → zh (shēnghuó), 活 → zh (huó)

• Danmarkî: leve → da
• Endonezyayî: hidup → id
• Erebî: حَيِيَ‎ (ḥayiya), عَاشَ‎ (ʿāša)

  Erebiya misrî: عَاش‎ (ʿāš)

• Ermenî: ապրել → hy (aprel)

  Ermenî: կեամ (keam)

• Esperantoyî: vivi → eo
• Estonî: elama → et
• Evenî: бидэй (ʙidəj), индэй (indəj)
• Evenkî: бими (bimi), инми (inmi)
• Farisî: زندگی کردن‎ → fa (zendegi kardan), زیستن‎ → fa (zistan)
• Ferî: liva → fo
• Fînî: elää → fi, olla elossa
• Frankoprovansî: vivre
• Fransî: vivre → fr
• Friyolî: vivi
• Frîsiya bakur:

  Frîsiya bakur: lewe

  Mooring: laawe

• Frîsî: libje
• Gaelîka skotî: bi beò
• Galîsî: vivir → gl
• Gotî: 𐌻𐌹𐌱𐌰𐌽 (liban)
• Gurcî: სიცოცხლე (sicocxle), ცხოვრება (cxovreba)
• Haîtî: viv
• Hindî: जीना → hi (jīnā)
• Holendî: leven → nl
• Îbranî: חַי‎ (kháy)
• Îdoyî: vivar → io
• Îngilîziya kevn: libban
• Îngilîziya navîn: lyven
• Îngilîzî: live → en, be alive
• Îngûşî: ваха (waχa)
• Îrlendî: mair, bí beo, bí i do bheatha
• Îtalî: vivere → it
• Îzlendî: lifa → is
• Japonî: 生きる → ja (いきる, ikiru), 暮らす → ja (くらす, kurasu)
• Javayî: urip → jv
• Kalalîsûtî: inuuvoq
• Kamkata-viriyî: ǰūa
• Kannadayî: ಬದುಕು → kn (baduku)
• Kaşûbî: żec
• Katalanî: viure → ca
• Keçwayî: kawsay → qu, kausai, kawai
• Kirgizî: өмүр сүрүү → ky (ömür sürüü), жашоо → ky (caşoo)
• Kîngalî: ජීවත් වෙනවා (jīwat wenawā)
• Koreyî: 살다 → ko (salda)
• Kreyoliya morîtanî: viv
• Kumikî: яшамакъ (yaşamaq)
• Kunigamî: 生ちちゅん (ひちちゅん, hichichun)
• Ladînî: viver
• Lamboyayî: morha
• Latgalî: dzeivuot
• Latînî: vivo → la, vigeo
• Latviyayî: dzīvot → lv
• Lawsî: ທຽວສົງສານ (thiāu song sān)
• Lîtwanî: gyventi → lt
• Lombardî: viv
• Luksembûrgî: liewen
• Luşûtsîdî: həliʔ
• Mòçenoyî: lem
• Makedonî: живее impf (živee)
• Malayalamî: ജീവിക്കുക → ml (jīvikkuka)
• Malezî: hidup → ms
• Maltayî: għex
• Mançûyî: ᠪᠠᠨᠵᡳᠮᠪᡳ (banjimbi)
• Mbya guaraniyî: iko
• Mecarî: él → hu
• Misrî: (ꜥnḫ)
• Miyakoyî: 生きーㇲ゙ (いきーㇲ゙, ikīz)
• Mongolî: амьдрах → mn (amʹdrah)
• Nanayî: би-
• Napolîtanî: campà
• Navajoyî: hiná
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: leven

• Nepalî: जिउनु (jiunu)
• Normandî: vivre
• Norsiya kevn: lifa
• Norwecî: leve → no
• Ojibweyî: bimaadizi
• Okînawanî: 生ちちゅん (いちちゅん, ichichun)
• Oksîtanî: viure → oc
• Oromoyî: jiraachuu
• Oygurî: ياشىماق‎ (yashimaq)
• Ozbekî: yashamoq → uz
• Papyamentoyî: biba
• Piedmontîsî: vive
• Polonî: żyć → pl impf
• Portugalî: viver → pt
• Purepeçayî: irekani
• Qazaxî: өмір сүру (ömır süru), тұру → kk (tūru)
• Qiptî:

  Bohaîrî: ⲱⲛϧ (ōnx)

  Qiptî: ⲱⲛϩ (ōnh)

• Rapanuyî: ora
• Romancî: viver
• Romanî: ʒivel, traisarel
• Romanyayî: trăi → ro
• Rusî: жить → ru impf (žitʹ), прожи́ть pf (prožítʹ)
• Rusînî: жыти impf (žŷty)
• Sahoyî: mare
• Samiya bakurî: eallit
• Sanskrîtî: जीवति → sa (jī́vati)
• Sardînî: campai, vívere, bívere
• Sicîlî: vìviri → scn
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: жи́вети impf, жи́вјети impf

  Latînî: žíveti → sh impf, žívjeti → sh impf

• Skotî: leeve
• Slaviya kevn: жити (žiti)
• Slovakî: žiť impf
• Slovenî: živéti → sl impf
• Somalî: noolasho
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: žywy byś impf, žywiś se impf

• Sotoyiya başûr: phela → st
• Spanî: vivir → es
• Sundanî: jumeneng
• Swahîlî: ishi → sw
• Swêdiya kevn: liva
• Swêdî: leva → sv
• Tacikî: зиндагӣ кардан (zindagī kardan)
• Tagalogî: mabuhay → tl
• Tamîlî: வாழ் → ta (vāḻ)
• Tayî: มีชีวิต, อยู่ → th
• Teteriya krîmî: yaşamaq
• Teterî: яшәргә → tt (yaşärgä)
• Tetûmî: moris
• Tirkî: yaşamak → tr
• Tirkmenî: ýaşamak
• Toxarî A: śo-
• Toxarî B: śai-
• Urdûyî: جینا‎ (jīnā)
• Ûkraynî: жи́ти impf (žýty)
• Venîsî: viver, vìvar
• Viyetnamî: sống → vi
• Voroyî: elämä
• Walonî: viker → wa
• Weylsî: byw → cy
• Ximêrî: នៅ → km (nɨw), រស់ → km (rŭəh)
• Yûnanî: ζω → el (zo)

  Kevn: ζάω (záō), ζῶ (zô)

• Zêlandî: leve
• ǃXóõ: ǃnúm yj, ǃnûɲa pj

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

mal li derekê hebûn

• Afrîkansî: woon → af
• Albanî: banoj → sq
• Almanî: wohnen → de, leben → de
• Astûrî: vivir → ast
• Azerî: yaşamaq → az, qalmaq → az
• Başkîrî: тороу (torou)
• Belarusî: жыць impf (žycʹ), пражыва́ць impf (pražyvácʹ)
• Bulgarî: живе́я impf (živéja)
• Burmayî: နေ → my (ne)
• Çeçenî: даха (daχa)
• Çekî: žít → cs impf, bydlet → cs impf
• Çerokî: ᎡᎯ (ehi)
• Çînî:

  Dunganî: җў (žw)

  Mandarînî: 住 → zh (zhù), 居住 → zh (jūzhù)

• Danmarkî: bo → da
• Elfdalî: byddja
• Endonezyayî: tinggal → id
• Erebî: سَكَنَ‎ → ar (sakana), عَاشَ‎ (ʿāša)
• Ermenî: ապրել → hy (aprel)
• Esperantoyî: loĝi → eo
• Estonî: elama → et
• Farisî: زندگی کردن‎ → fa (zendegi kardan)
• Ferî: búgva
• Fînî: asua → fi, elää → fi
• Fransî: habiter → fr, demeurer → fr
• Frîsiya bakur:

  Mooring: booge

  Frîsiya bakur: wene

• Frîsî: wenje → fy
• Gaelîka skotî: fuirich, còmhnaich
• Gotî: 𐌱𐌰𐌿𐌰𐌽 (bauan)
• Gurcî: ცხოვრება (cxovreba)
• Haîtî: rete
• Hindî: रहना → hi (rahnā), निवास करना (nivās karnā)
• Holendî: wonen → nl
• Hunsrikî: wohne
• Îbranî: גָּר‎ (gar)
• Îdoyî: rezidar → io
• Îngilîziya kevn: wunian, libban
• Îngilîziya navîn: lyven
• Îngilîzî: live → en, reside → en
• Îngûşî: ваха (waχa)
• Înterlîngua: habitar
• Îrlendî: cónaigh, bí i do chónaí
• Îtalî: abitare → it
• Îzlendî: búa → is, eiga heima
• Japonî: 住む → ja (すむ, sumu)
• Kalalîsûtî: najugaqarpoq
• Katalanî: viure → ca
• Keçwayî: tiyai, taai
• Koreyî: 살다 → ko (salda)
• Kornî: bos trigys
• Kumikî: яшамакъ (yaşamaq)
• Latînî: vivo → la, incolo, habito → la
• Latviyayî: dzīvot → lv
• Lawsî: ຢູ່ (yū), ອາໄສ (ʼā sai), ເນົາ (nao), ຕັ້ງ (tang)
• Lîtwanî: gyventi → lt
• Luksembûrgî: wunnen → lb
• Malayalamî: ജീവിക്കുക → ml (jīvikkuka), താമസിക്കുക → ml (tāmasikkuka)
• Malezî: tinggal → ms, duduk → ms, semayam
• Mançûyî: ᡨᡝᠮᠪᡳ (tembi)
• Mbya guaraniyî: iko
• Mecarî: lakik → hu
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: wahnen

• Normandî: d'meuther
• Norwecî: bo → no
• Peştûyî: ژوند کول‎ (žwə́nd kawə́l)
• Polonî: mieszkać → pl impf
• Portugalî: viver → pt, morar → pt
• Purepeçayî: irekani
• Romancî: star, abitar
• Romanî: beśel
• Romanyayî: locui → ro, avea locuință
• Rusî: жить → ru impf (žitʹ), прожива́ть impf (proživátʹ)
• Samiya bakurî: orrut, ássat
• Sanskrîtî: क्षेति (kṣeti), वसति → sa (vasati)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: жи́вети impf, жи́вјети impf

  Latînî: žíveti → sh impf, žívjeti → sh impf

• Skotî: bide
• Slovakî: žiť impf, bývať impf
• Slovenî: živéti → sl impf
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: bydliś impf

  Sorbiya jorîn: bydlić impf

• Sotoyiya başûr: dula → st
• Spanî: vivir → es, morar → es
• Swahîlî: ishi → sw
• Swêdî: bo → sv
• Tacikî: зиндагӣ кардан (zindagī kardan)
• Tagalogî: manirahan
• Tayî: อยู่ → th, อาศัย → th
• Telûgûyî: నివసించు → te (nivasiñcu)
• Tetûmî: horik
• Tirkî: yaşamak → tr, oturmak → tr
• Toxarî B: walāk-
• Urdûyî: رہنا‎ (rahnā)
• Ûkraynî: жи́ти impf (žýty), прожива́ти impf (prožyváty), ме́шкати impf (méškaty)
• Venîsî: star → vec
• Viyetnamî: ở → vi, sống → vi
• Walonî: dimorer → wa, dimani → wa
• Weylsî: byw → cy
• Wîlamowî: wönn
• Ximêrî: រស់ → km (rŭəh)
• Yidîşî: וווינען‎ (voynen)
• Yiyiya siçuwayî: ꀀ
• Yûnanî: μένω → el (méno)

  Kevn: οἰκέω (oikéō)

• Zêlandî: weune
• Zhuangî: youq
• ǃXóõ: ǃnúm yj, ǃnûɲa pj

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	jîn	jîn
Îzafe	jîna	jînên
Çemandî	jînê	jînan
Nîşandera çemandî	wê jînê	wan jînan
Bangkirin	jînê	jînino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	jînek	jînin
Îzafe	jîneke	jînine
Çemandî	jînekê	jîninan

jîn mê

1. Guhartoyeke jiyan.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)