ekînoks

Kurmancî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ekînoks	ekînoks
Îzafe	ekînoksa	ekînoksên
Çemandî	ekînoksê	ekînoksan
Nîşandera çemandî	wê ekînoksê	wan ekînoksan
Bangkirin	ekînoksê	ekînoksino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ekînoksek	ekînoksin
Îzafe	ekînokseke	ekînoksine
Çemandî	ekînoksekê	ekînoksinan

ekînoks mê

1. itidal, beramberan,
   hevdirêjiya şev û rojê, wekheviya şev û rojê,
   gava ku şev û roj tam bi qasî hev dirêj in
   (her salê du caran: carekê biharê roja 20 yan 21ê adarê û carekê jî payizê roja 20 yan 21ê îlonê):
   • Ji ber ku li roja Newrozê tîrêjên rojê tîk ango di 900 pileyî dadikevin ser ekwatorê û dirêjiya şev û rojê dibe wek hev. Ji vê bûyerê re dibêjin “ekînoksa biharê”. Jixwe, salê du ekînoks pêk tên. Newroz a buharê, Tolan jî ya payîzê ye. Dema ekînoksa Payîzê roj kintir, şev jî dirêjtir dibin. Lê dema ku ekînoksa biharê ango roja newrozê, roj li her du cemseran wekhev e. Ji wê rojê pê ve li cemsera bakur şev kintir, roj jî dirêjtir dibin. Ya başûr jî berovajî wê ye. — (Serhedname.com 3/2017, jêwergirtin 11/2019)

Etîmolojî

Bi rêya tirkî ekinoks ji fransî équinoxe ji latînî aequinoctium ji aequus ("wekhev, beramber") + nox ("şev").

Jê

• ekînoksa biharê
• ekînoksa payizê
• ekînoksî

Werger

• Almanî: Äquinoktium → de, Tagundnachtgleiche → de
• Bretonî: kedez → br
• Bulgarî: равноденствие → bg (ravnodenstvie)
• Çekî: rovnodennost → cs
• Çînî: 晝夜平分點 → zh, 昼夜平分点 → zh (zhòuyè píngfēndiǎn), 二分點 → zh, 二分点 → zh (èrfēndiǎn)
• Danmarkî: jævndøgn → da
• Erebî: اعتدال‎ → ar (i'tidal)
• Ermenî: գիշերահավասար → hy (gišerahavasar)
• Esperantoyî: ekvinokso → eo
• Estonî: võrdpäevsus → et
• Farisî: اعتدال‎ → fa‎ (e'tedâl), برابران‎‎ → fa (barābarān)
• Fînî: päiväntasaus → fi
• Fransî: équinoxe → fr
• Galîsî: equinoccio → gl
• Holendî: equinox → nl
• Îbranî: נקודת השוויון‎ → he
• Îdoyî: equinoxo → io
• Îngilîzî: equinox → en
• Îtalî: equinozio → it
• Japonî: 分点 → ja (bunten)
• Katalanî: equinocci → ca
• Lojbanî: dorduncte → jbo
• Luksembûrgî: Equinoxe → lb
• Malagasî: ekinôksa → mg
• Mecarî: napéjegyenlőség → hu
• Norwecî: jevndøgn → no
• Oksîtanî: equinòcci → oc
• Polonî: równonoc → pl
• Portugalî: equinócio → pt
• Rusî: равноденствие → ru (ravnodenstvije)
• Spanî: equinoccio → es
• Swêdî: dagjämning → sv
• Tirkî: ekinoks → tr
• Yûnaniya kevn: ἰσημερία m (isêmería)
• Yûnanî: ισημερία → el m (isimería)