derece

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /dɛɾɛˈd͡ʒɛ/
• Kîtekirin: de·re·ce

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	derece	derece
Îzafe	dereceya dereca	dereceyên derecên
Çemandî	dereceyê derecê	dereceyan derecan
Nîşandera çemandî	wê dereceyê wê derecê	wan dereceyan wan derecan
Bangkirin	dereceyê derecê	dereceyino derecino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dereceyek derecek	dereceyin derecin
Îzafe	dereceyeke dereceke	dereceyine derecine
Çemandî	dereceyekê derecekê	dereceyinan derecinan

derece mê

1. cihê pêngavan ber bi jor yan jêr; pêlik, nêrdevan, pêpelûk.

   Ev derece pir dirêj in.

2. pile, nuqte, puan.

   Îro hewa pênc derece germ e.

3. Bilindahî yan nizmahiya tiştekî.

   Hevmane: ast, pile, rade, sewiye, hîza, darax, tax, hindav, teng, rêgar

4. Guhartoyeke derence (“pêlik, nêrdevan”).

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: دەرەجە‎

Herwiha

• derêce

Jê

• (lêker) derece kirin
• (navdêr) derecekirin

Etîmolojî

Ji erebî درجة‎ (derece) ji دروج‎ (durûc, “gav avêtin, bi rê ve çûn, meşîn”), hevreha aramî דרגא‎ (derga: gav), akadî dereggû (rêk, rê)

Werger

cihê pêngavan ber bi jêr yan jor; pêlik, nêrdevan, pêpelûk

• Almanî: Treppe → de m
• Aromanî: scarã m
• Baskî: eskailera
• Başkîrî: баҫҡыс (baθqïs)
• Belarusî: ле́свіца m (ljésvica), усхо́ды pj (usxódy)
• Bulgarî: стълбище nt (stǎlbište)
• Burmayî: လှေကား → my (hleka:)
• Çekî: schody, schodiště → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 樓梯 (lóutī)

• Danmarkî: trappe → da
• Endonezyayî: tangga → id
• Erebî: سَلَالِم‎ n pj (salālim)
• Ermenî: աստիճաններ (astičanner), սանդուղք → hy (sandułkʿ), փիլաքյան (pʿilakʿyan)
• Esperantoyî: ŝtuparo
• Estonî: trepp → et
• Farisî: پلکان‎ → fa (pellekân)
• Ferî: trappa m
• Fînî: portaat → fi, portaikko → fi
• Fransî: escalier → fr, volée → fr m
• Gaelîka skotî: staidhre m
• Gurcî: კიბე → ka (ḳibe)
• Higaononî: hagadan
• Holendî: trap → nl
• Îbranî: מדרגות‎, מדרגה‎ → he m (madregá)
• Îdoyî: eskalero → io
• Îgboyî: ǹkwà
• Îngilîzî: stair → en
• Îngriyî: traput
• Îranunî: tuak
• Îtalî: scala → it m
• Îzlendî: stigi → is, tröppur pj, þrep → is pj
• Japonî: 階段 → ja (かいだん, kaidan)
• Kalalîsûtî: majuartarfiit pj
• Kirgizî: тепкич → ky (tepkiç)
• Koreyî: 계단 → ko (gyedan)
• Latviyayî: kāpnes → lv n
• Lawsî: ບັນໄດ (ban dai)
• Lîtwanî: laiptinė m
• Lîvonî: strepīd pj
• Makedonî: ска́ла m (skála)
• Malay:

  Malezî: تڠݢ‎

  Rûmî: tangga → ms

• Maorî: arawhata, arapiki
• Mecarî: lépcső → hu, lépcsősor → hu
• Mongolî: шат → mn (šat)
• Norwecî: trapp → no n an m
• Oksîtanî: escalièr → oc
• Osmanî: نردبان‎ (nerdiban)
• Portugalî: escada → pt m
• Puncabî: پَوڑیاں‎ m pj (pauṛīاṉ)
• Qazaxî: баспалдақ (baspaldaq)
• Romancî: stgala m
• Romanyayî: scară → ro m
• Rusî: ле́стница → ru m (léstnica), ступе́ньки m pj (stupénʹki)
• Sardînî: iscala m, issaba m, scaba m, iscalera
• Sebwanoyî: hagdanan
• Sirboxirwatî: stubište → sh m
• Slovakî: schodisko, schody n pj
• Spanî: escalera → es m
• Swêdî: trappa → sv
• Tayî: บันได → th, กระได → th
• Tirkî: merdiven → tr
• Ûkraynî: схо́ди → uk pj (sxódy)
• Venîsî: scała m
• Viyetnamî: cầu thang → vi
• Ximêrî: កាំជណ្ដើរ (kamcndaə)
• Yûnanî: σκάλα → el m (skála), κλίμακα → el m (klímaka)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

pile, nuqte, puan

• Afrîkansî: graad → af
• Albanî: gradë → sq m
• Almanî: Grad → de n, Winkelgrad nt, Altgrad nt, Neugrad nt
• Azerî: dərəcə → az
• Başkîrî: градус (gradus)
• Belarusî: гра́дус n (hrádus)
• Bengalî: ডিগ্রী (ḍigri)
• Bulgarî: гра́дус → bg n (grádus)
• Burmayî: ဒီဂရီ → my (diga.ri)
• Çekî: stupeň → cs n
• Çînî:

  Kantonî: 度 (dou⁶)

  Hakkayî: 度 (thu)

  Mandarînî: 度 → zh (dù)

  Minnanî: 度 (tō͘)

• Danmarkî: grad → da g
• Endonezyayî: derajat → id
• Erebî: دَرَجَة‎ m (daraja)
• Ermenî: աստիճան → hy (astičan)
• Esperantoyî: grado → eo
• Estonî: kraad, aste → et
• Farisî: درجه‎ → fa (dareje), زینه‎ → fa (zine)
• Ferî: stig nt
• Fînî: aste → fi
• Fransî: degré → fr n
• Galîsî: grao → gl n
• Gurcî: გრადუსი (gradusi)
• Hindî: डिग्री m (ḍigrī), अंश → hi n (anś)
• Holendî: graad → nl n
• Îbranî: מַעֲלָה‎ → he m (ma'alá)
• Îngilîzî: degree → en
• Îtalî: grado → it n
• Îzlendî: gráða m
• Japonî: 度 → ja (ど, do)
• Katalanî: grau → ca n
• Kirgizî: градус → ky (gradus)
• Koreyî: 도 → ko (do)
• Latînî: gradus → la
• Latviyayî: grāds n
• Lawsî: ອົງສ (ʼong sa)
• Lîtwanî: laipsnis → lt n
• Makedonî: степен n (stepen)
• Malezî: darjah, derajat
• Maorî: tākiri, takiri, putu, tīkiri
• Mecarî: fok → hu
• Normandî: dégré n
• Norwecî: grad → no n
• Oksîtanî: gra → oc n
• Oygurî: گرادۇس‎ (gradus), دەرىجە‎ (derije)
• Ozbekî: gradus → uz, daraja → uz
• Palî: aṃsa n
• Peştûyî: درجه‎ → ps m (daraǰá)
• Plodîşî: Grod m
• Polonî: stopień → pl n
• Portugalî: grau → pt n
• Qazaxî: градус (gradus)
• Romanyayî: grad → ro nt, grade nt pj
• Rusî: гра́дус → ru n (grádus)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: степен n, ступањ n

  Latînî: stepen → sh n, stupanj → sh n

• Slovakî: stupeň n
• Slovenî: stopinja m
• Sotoyiya başûr: digri
• Spanî: grado → es n
• Swahîlî: digrii → sw
• Swêdî: grad → sv g
• Tacikî: дараҷа → tg (daraja)
• Tagalogî: antas
• Tayî: องศา → th
• Teterî: дәрәҗә → tt (däräcä)
• Tirkî: derece → tr
• Tirkmenî: gradus, dereje
• Urdûyî: ڈگری‎ m (ḍigrī), درجہ‎ (daraja)
• Ûkraynî: гра́дус n (hrádus)
• Viyetnamî: độ → vi
• Weylsî: gradd → cy m
• Ximêrî: អង្សា → km (ʼɑngsaa)
• Yidîşî: גראַד‎ n (grad)
• Yûnanî: μοίρα → el m (moíra)

  Kevn: μοῖρα m (moîra)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

ast, rade

• Almanî: Ausmaß → de nt, Grad → de n, Umfang → de n
• Başkîrî: дәрәжә (däräžä)
• Bulgarî: степен → bg m (stepen)
• Çekî: stupeň → cs n
• Çînî:

  Mandarînî: 程度 → zh (chéngdù, chéngdu)

• Danmarkî: grad → da
• Ermenî: աստիճան → hy (astičan)
• Fînî: aste → fi, määrä → fi
• Fransî: degré → fr n
• Galîsî: grao → gl n
• Holendî: graad → nl n, mate → nl g
• Îbranî: מידה‎ → he m (mida)
• Îngilîzî: degree → en
• Îtalî: grado → it n
• Japonî: 程度 → ja (ていど, teido), 段階 → ja (だんかい, dankai), 度合い → ja (どあい, doai), 範囲 → ja (はんい, han'i)
• Katalanî: grau → ca n
• Koreyî: 정도 → ko (jeongdo), 등급 → ko (deunggeup)
• Latînî: gradus → la
• Latviyayî: pakāpe m
• Lîtwanî: laipsnis → lt n, mastas → lt n
• Makedonî: степен n (stepen)
• Mecarî: fok → hu, fokozat → hu, mérték → hu
• Normandî: dégré n
• Norwecî: grad → no n, omfang nt
• Plodîşî: Grod m
• Polonî: stopień → pl n
• Portugalî: grau → pt n
• Romanyayî: proporție → ro m, grad → ro nt, proporții m pj
• Rusî: сте́пень → ru m (stépenʹ), у́ровень → ru n (úrovenʹ)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: степен n, ступањ n

  Latînî: stepen → sh n, stupanj → sh n

• Slovakî: stupeň n, miera m
• Spanî: grado → es n
• Swêdî: grad → sv g
• Tirkî: derece → tr
• Ûkraynî: сту́пінь → uk n (stúpinʹ), рі́вень n (rívenʹ)
• Viyetnamî: độ → vi, mức → vi, mức độ → vi, trình độ → vi

• Yûnanî: βαθμός → el n (vathmós)

  Kevn: βαθμός n (bathmós)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Tirkî

Navdêr

derece

1. pîle, niqir
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. pile, rade, derece, paz, radek

   en iyi dereceden okulu bitirdi

   di radeya tewrî mezin de dibistan kuta kir

3. derece

   sıcakölçerin derecesi

   pileya germpîvê

4. (matematîk) derece
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
5. termometre
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
6. wisan, welê

   o derece sıcak oldu ki

   Wisan germ bû ku