tîp

 Binêre herwiha: tip û tıp

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /tʰiːp/
• Jihevqetandin: tîp

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	tîp	tîp
Îzafe	tîpa	tîpên
Çemandî	tîpê	tîpan
Nîşandera çemandî	wê tîpê	wan tîpan
Bangkirin	tîpê	tîpino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	tîpek	tîpin
Îzafe	tîpeke	tîpine
Çemandî	tîpekê	tîpinan

tîp mê

1. herf, pît, gepek nîşanên dengan
   (Di kurdî de: a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z)
2. cûn, cûre, celeb, çeşît, tov, toxim, tewir, reng
3. kom, grûp, tîm, deste, taxim

   tîpa muzîkê (koma muzîkê, çend kesên li gel hev li muzîkê didin û / yan stranan dibêjin)

Ji wêjeya klasîk

• Li selwê mar bi lef hatin
  Di bircan tîp bi sef hatin
  Ji batin tîr bi xef hatin— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: تیپ

Bide ber

• alfabe

Etîmolojî

Ji fransî yan ji inglîzî type ji latînî typus ji yûnaniya kevn τύπος (túpos). "Tîp" ji "type" ya gelek zimanên ewropî ye ku di fransî de nêzîkî (lê ne tam wek) dengê "tîp" tê xwendin. Heman peyv di inglîzî de jî heye lê nêzîkî dengê "tayp" tê xwendin. Bi ihtimaleke mezin "pît" jî her ji "tîp" e û bi guhorîna cihê herfan bûye "pît". Di kurdî de guhorîna cihê herfan di peyvan de tiştekî gelek asayî ye: befr/berf, cîran/cînar, çekûç/keçûç, "nik" ya di devoka kurmanciya behdînî de bi manaya "cem, [li] ba, li rex" û "kin" ya di devoka soraniya hewlêrî de bi eynî manayê. Herwiha rast e ku li Başûrê Kurdistanê (bi taybetî li Behdînan) peyva "tîp" bi manaya koma muzîkê tê bikaranîn. Lê ew jî dîsa ji eynî "type"a ewropî ye ji ber ku yek ji wateyên "type" cûn/core/çeşît/taxim/kom tevî ku di inglîzî de bi manaya "koma muzîkê" nayê bikaranîn jî: http://en.wiktionary.org/​wiki/type (bi taybetî li wateya 1 û 4 binerin).

Jê

• tîpandin
• tîpandî
• tîpînende
• tîpîndetî
• tîpînendeyî
• tîpîner
• tîpînerî

Cûrên tîpan

Tîpên alfabeyên kurdî

• Tîpên gir (girek): A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z – Ḧ Ẍ '
• Tîpên hûr (hûrek): a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z – ḧ ẍ '
  • Tîpên dengdêr: a e ê i î o u û
  • Tîpên bêdeng: b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z
• Tîpên kirmaşanî: girek: Ł Ň Ř Ü hûrek: ł (ll, ڵ‎) ň (ng) ř (rr, ڕ‎) ü (ۊ‎)
• Tipên soranî: ا‎ ب‎ پ‎ ت‎ ج‎ چ‎ ح‎ خ‎ د‎ ر‎ ڕ‎ ز‎ ژ‎ س‎ ش‎ ع‎ غ‎ ف‎ ڤ‎ ق‎ ک‎ گ‎ ل‎ ڵ‎ م‎ ن‎ ‎ھ‎ ە‎ و‎ ۆ‎ ی‎ ێ‎ Hejmar: ٠‎ ١‎ ٢‎ ٣‎ ٤‎ ٥‎ ٦‎ ٧‎ ٨‎ ٩‎

Tîpên kurdî

1. Aa: آ - ا- ٰ‎
2. Bb: ب‎
3. Cc: ج‎
4. Çç: چ‎
5. Dd: د‎
6. Ee: اَ - َ‎
7. Êê: ئ ء‎
8. Ff: ف‎
9. Gg: گ‎
10. Hh: ه‎
11. Ii: اِ - ِ‎
12. Îî: ي - إي -ﯼ‎
13. Jj: ژ‎
14. Kk: ک‎
15. Ll: ل‎
16. Mm: م‎
17. Nn: ن‎
18. Oo: ﻭ - او‎
19. Pp: پ‎
20. Qq: ق‎
21. Rr: ر‎
22. Ss: س‎
23. Şş: ش‎
24. Tt: ت‎
25. Uu: ُ - اُ‎
26. Ûû: ؤ - اؤ‎
27. Vv: ڤ‎
28. Ww: و‎
29. Xx: خ‎
30. Yy: ي‎
31. Zz: ز‎

Tîpên erebî

1. ا‎ (Aa, Ee, Êê, Iî, Îî, )
2. ب‎ (Bb)
3. ت‎ (Tt)
4. ث‎ (ev tîp tunu dewsa wîde s peltek tê xwendin)
5. ج‎ (Cc)
6. ح‎ (Hh) (ev tîp tunu dewsa wîde h piçek stûr û hişk tê xwendin)
7. خ‎ (Xx)
8. د‎ (Dd)
9. ذ‎ (ev tîp tunu dewsa wîde z peltek tê xwendin)
10. ر‎ (Rr)
11. ز‎ (Zz)
12. س‎ (Ss)
13. ش‎ (Şş)
14. ص‎ (ev tîp tunu dewsa wîde s şilû tê xwendin)
15. ض‎ (ev tîp tunu dewsa wîde d stûr û şilû tê xwendin)
16. ط‎ (ev tîp tunu dewsa wîde t piçek stûr û şilû tê xwendin)
17. ظ‎ (ev tîp tunu dewsa wîde z piçek şilû tê xwendin)
18. ع‎ (ev tîp tunu dewsa wîde dema dabir bikevite berîya dengdêrekê dengekê taybet wek dil hezanê tê xwendin)
19. غ‎ (ev tîp di kurdîde tunu di tirkîde g ya bikume ğ)
20. ف‎ (Ff)
21. ق‎ (Qq)
22. ك‎ (Kk)
23. ل‎ (Ll)
24. م‎ (Mm)
25. ن‎ (Nn)
26. ه‎ (Hh)
27. و‎ (Ww)
28. ي‎ (Yy)

Werger

herf

• Bulgarî: буква (búkva)
• Çekî: písmeno → cs n
• Çînî: 字母 (zìmǔ)
• Tirkî: ^?model → tr, ^?topluluk → tr, ^?imce → tr
• Almanî: ^?Typus → de m, ^?Buchstabe → de, ^?Typ → de
• Erebî: حَرْف (ħerf), حُرُوف (ħurûf) pirjimar, ^?الجوقة‎ → ar, ^?الزبور‎ → ar, ^?الشعبة‎ → ar, ^?الفریق‎ → ar
• Esperantoyî: litero → eo, täht → eo, kirjatäht → eo, aabe → eo, pookstav → eo
• Farisî: حرف‎ → fa, حرف الفبا‎ → fa, تشکیلات‎ → fa, تیپ‎ → fa
• Fînî: kirjain → fi, aakkonen → fi
• Fransî: lettre → fr m, caractère → fr m
• Holendî: letter → nl m, karakter → nl n
• Mecarî: betű → hu
• Indonezî: huruf → id
• Inglîzî: letter → en, character (each sign of the alphabet), type → en, logogram → en, ^?charactery → en, ^?ensemble → en
• Îrlendî: litir → ga m
• Îtalî: lettera → it m, carattere → it m
• Japonî: 文字 → ja (もじ, móji)
• Katalanî: lletra ^, caràcter → ca
• Koreyî: 문자 (munja)
• Sirboxirwatî: slovo ^
• Latviyayî: burts → lv m
• Lîtwanî: raidė → lt m
• Lojbanî: lerfu
• Maratî: अक्शर (akshar)
• nepalî: (akshyar)
• Polonî: litera → pl m
• Portugalî: letra → pt m, caractér → pt m
• Romanyayî: literă → ro m
• Rusî: буква (búkva)
• Skotî: litir → sco m
• Slovakî: písmeno → sk n
• Slovenî: črka → sl m
• Spanî: letra → es m, carácter → es m
• Swahîlî: herufi → sw
• Swêdî: bokstav → sv
• Telûgûyî: అక్షరం (aksharaM)
• Tirkî: harf → tr, ekip → tr, grup → tr, hurufat → tr, karakter → tr, liva → tr, sima → tr, sistem → tr, takım → tr, tip → tr, tugay → tr, öğür → tr
• Ûkraynî: буква (búkva)
• Yûnanî: γράμμα [ˈɣrama]