kû

 Binêre herwiha: ku, kü, û Ku

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /kʰuː/
  • (rojhilatî)  IPA^(kilîd): /kʰʉː/

Hoker

kû anku çi der/cih

kû

1. çi cihî, çi derê, kîj cihî, kîjan derê

   Mala te li kû ye?

   Tu diçî kû?

   Ew ji kû tê?

   Hûn ji kû ne?

   Hûn xelkê kû derê ne?

   Ew çû kû?

   Hûn ji kû hatin?

   Tu li kû yî?

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کوو‎
• kurdî-krîlî: ку

Herwiha

• ku (3), kû derê, kûva, kûve, kûde, kî derê, kîrê, kêrê, kîve, kwîve, kû ve, kû derê, kû de, kî derê, kur, kuva

Bide ber

• ku
• ko

Etîmolojî

Hevreha soranî کوێ‎ (kwê), farisî کجا‎ (ko-ca) û forma kevnar کو‎ (kû), avestayî 𐬐𐬎𐬛𐬁‎ (kudā) sanskrîtî कुह (kúha) û कुत्र (kútra), hindî किधर (kidhar), rusî куда́ (kudá), sirbokroatî ку̀да / kùda, ukraynî куди́ (kudý), çekî kudy, albanî ku, latviyayî û lîtwanî kur, latînî quō, norwecî kvar, kor, danmarkî hvor, swêdî var, îngilîzî where, almanî wo ... hemû ji proto-hindûewropî *kʷu-, *kʷo- (kû, li kû, çi cih?), têkilî kʷís (çi; kî).

Jê

• di kû de
• di kû re
• ji kû
• li kû

Bi zaravayên din

• Soranî: کوێ‎ (kwê)
• Zazakî: kamca

Werger

• Afrîkansî: waar → af
• Albanî: ku → sq
• Almanî: wo → de
• Amharî: የት (yet)
• Bambarayî: min
• Bîslamayî: we
• Bretonî: pelecʼh
• Çînî: 哪儿 → zh (nǎr), 哪里 → zh (nǎli)
• Damariya rojhilat: ˈladanmaiˈje
• Danmarkî: hvor → da
• Endonezyayî: mana → id
• Erebiya misrî: فين‎ (fên)
• Erebî: أين‎ → ar (eyne)
• Esperantoyî: kie → eo
• Farisî: کجا‎ → fa (koca)
• Ferî: hvar
• Fînî: missä → fi (li kû), mistä → fi (ji kû), mihin → fi (kû), minne → fi (kû)
• Fransî: où → fr
• Gotî: 𐍈𐌰𐍂 (ƕar)
• Gurcî: სად (sad)
• Hindî: कहाँ → hi (kahā̃)
• Holendî: waar → nl
• Îbranî: אי‎ → he
• Îdî: anyo
• Îdoyî: ube → io
• Îngilîzî: where → en
• Înuîtî: ᓇᐅᒃ (nauk), ᓇᒥ (nami), ᓇᓂ (nani)
• Îtalî: dove → it, ove → it
• Îzlendî: hvar → is, hvert → is
• Japonî: どこ → ja (doko)
• Katalanî: on → ca
• Komoriya ndzwanî: hapvi
• Komorî: hav̄i (havi)
• Koreyî: 어디 → ko (eodi)
• Korsîkayî: duve → co, induva → co
• Kotavayî: tokliz, toklize
• Kreyola fransî ya réunion: ousa, kel-koté
• Lakotayî: tokiya
• Latînî: ubi → la
• Latviyayî: kur → lv
• Lingalayî: wápi
• Lîmbûrgî: woe
• Lîtwanî: kur → lt
• Luksembûrgî: wou → lb
• Maltayî: fejn → mt
• Mohawkî: ka' nón:we
• Nlûyî: kidyaxe
• Norweciya bokmålî: hvor → no
• Norweciya nînorskî: kvar → no
• Oksîtanî: ont → oc
• Oyratayî: te, tenai
• Pijînî: we
• Pîkardî: d’us, d’us qu’, adus, ù
• Pîtkarnî-norfolkî: webaut
• Polonî: gdzie → pl
• Portugalî: onde → pt
• Qazaxî: қайда → kk (qaida)
• Rusî: где → ru (gde), куда → ru (kuda)
• Samiya bakurî: gos
• Sirboxirwatî: gdje → sh
• Somalî: halka
• Spanî: dónde → es
• Swêdî: var → sv
• Şawî: mani
• Şîngazîcayî: nɗahu, nɗa, nɗahupvi, nɗapvi
• Şorî: қайда
• Tagalogî: saán, násaán
• Tayî: สถานที่ → th (S̄t̄hān thī̀)
• Teteriya krîmî: qayerde, qayda
• Tirkî: nerede → tr (li kû), nereye → tr (kû), nereden → tr (ji kû)
• Tokpisinî: we → tpi
• valensî: aón
• Walonî: wiss → wa
• Xakasî: хайда (xayda)
• Yûnanî: πού → el (poú)

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kû	kû
Îzafe	kûya kûya	kûyên kûyên
Çemandî	kûyê kûyê	kûyan kûyan
Nîşandera çemandî	wê kûyê wê kûyê	wan kûyan wan kûyan
Bangkirin	kûyê kûyê	kûyino kûyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kûyek kûyek	kûyin kûyin
Îzafe	kûyeke kûyeke	kûyine kûyine
Çemandî	kûyekê kûyekê	kûyinan kûyinan

kû mê

1. Gava pez û bi taybetî mih serê xwe dikine ber hev û li hev kom dibin.
   • Li germê pez ê serê xwe di ber hev ke, bi rê nare. Ew ketina kûyê. — (Mem Xelîkan, Germîya Arê Şivanan [arşîv], mifikan.com, 2005)