kurd

 Binêre herwiha: Kurd

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /kʰʷɘɾd/

• Deng (Qers)

• Kîtekirin: kurd

Navdêr

Zayendên mê û nêr ên binavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	kurd	kurd	kurd
Îzafe	kurda	kurdê	kurdên
Çemandî	kurdê	kurdî	kurdan
Nîşandera çemandî	wê kurdê	wî kurdî	wan kurdan
Bangkirin	kurdê	kurdo	kurdino
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	kurdek	kurdek	kurdin
Îzafe	kurdeke	kurdekî	kurdine
Çemandî	kurdekê	kurdekî	kurdinan

kurd mê û nêr, k-ya req, r-ya nerm

1. Neteweyê serekî yê Kurdistanê.
2. Kesên kurdîziman, kesên zimanê wan ê yekem kurdî ye.
3. Kurdistanî, kesên ji neteweyê serekî yê Kurdistanê.

Ji wêjeya klasîk

• Şêxim, tu dizanî ev Cizîr e
  Têk da kubera û kurd e mîr e
  ihsan bike perdeyê hilîne— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کورد

Jê

• (Lêker) kurd kirin
• (Navdêr) kurdkirin
• (Rengdêr) kurdkirî
• kurdane
• kurdatî
• kurdayetî
• kurddost
• kurddostî
• kurdewar
• kurdewarî
• kurdhez
• kurdhezî

• Kurdistan
• Kurdistanî
• kurdî
• kurdîaxêv
• kurdîaxêvî
• kurdîaxiv
• kurdîaxivî
• kurdînî

• kurdîpeyiv
• kurdîpeyivî
• kurdîtî
• kurdîzar
• kurdîzarî
• kurdîziman
• kurdnas
• kurdnasî
• kurdolog
• kurdolojî
• Kurdperwer
• kurdperwerî
• kurdyar
• kurdyarî

Etîmolojî

Wek navê piraniya miletan, etîmolojiya peyva "kurd" jî ne bi temamî zelal e. Gelek caran eynî nav li du yan çend komên etnîkî hatiye kirin. Bo nimûne kurmanc/kirmanc ji zaravaya xwe re dibêjin "kurmancî/kirmancî" û ji dêrsimiyan re dibêjin "zaza". Lê dêrsimiyên zaza ji xwe re dibêjin "kirmanc" û ji kurmancan re dibêjin "kirdas"! Rûsî ji almanan re dibêjin "nêmêts" lê ereb ji awistriyan re dibêjin "nemsayî" ku eynî peyv e!

Wisa diyar e ku peyva "kurd" gelek kevn e: di pehlewî de wek "kurt/kwrt" hatiye nivîsîn, di sûmerî de "kerde", di aramî de "qerdu", di yûnaniya kevn de "kyrtî"... Lê ne diyar e ka mebesta wan peyvan gelê kurd yê niha ye yan jî na. Lê taliyê jî ne diyar e ka maneya wê peyvê çi ye. Lê belkî ji peyva "kur" (çiya) ya sûmerî be ji ber ku sûmeriyan ji miletên di ser xwe re yên li joriya Mezopotamyayê re, li deverên çiyayî, digot "karda".

Belkî ji zimanên îranî sûmerî [Peyv?] be.

Têkilî

• kurmanc
• soran
• hewram an goran
• zaza
• kurdên başûrê an pehlewanî
• kurdên anatolyayê
• kurdên xorosanê

Bide ber

• ecem
• ereb
• ermenî
• faris
• tirk

Bi zaravayên din

• Soranî: کورد‎ (kurd)
• Kurdiya başûrî: کورد‎ (kurd)
• Zazakî: kird, kirdas, kirmanc
• Lekî: کورد‎ (kurd)

Werger

• Azerî: Kürd → az
• Bulgarî: Кюрд → bg (Kjurd)
• Danmarkî: kurder → da
• Almanî: Kurde → de n, Kurdin → de m, Kurden → de
• Erebî: كُرْد‎ → ar (kurd), كُرْدِيّ‎ → ar (kurdiyy), كُرْدِيّ‎ → ar (kurdiyy)
• Ermenî: քուրդ → hy (kʿurd)
• Esperantoyî: kurdo → eo
• Farisî: کرد‎ → fa (kord)
• Ferî: kurdi → fo n
• Fînî: kurdi → fi, kurdit → fi
• Fransî: Kurde → fr n an m
• Gurcî: ქურთი → ka (kurti)
• Hindî: कुर्द → hi (kurd)
• Holendî: Koerd → nl
• Îbranî: כורדי‎ → he n (kúrdi)
• Îdoyî: Kurdo → io
• Îrlendî: Coirdíneach → ga n
• Îtalî: curdo → it n
• Katalanî: kurd → ca n
• Latviyayî: kurds → lv n, kurdiete → lv m
• Lazî: Çurdi → lzz, Kyurdi → lzz
• Makedonî: Курд → mk (Kurd)
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: kurder → no n

  Norweciya nînorskî: kurdar → nn n

• Oygurî: كۇرت‎ → ug (kurt)
• Ozbekî: Kurd → uz
• Portugalî: curdo → pt n
• Qazaxî: күрд → kk (kürd)
• Romanyayî: kurd → ro n, kurdă → ro m
• Rusî: курд → ru n (kurd), курдка → ru m (kurdka)
• Sirboxirwatî:

  Kirilî: Курд → sh n, Курдкиња → sh m

  Latînî: Kurd → sh n, Kurdkinja → sh m

• Slovakî: Kurd → sk
• Slovenî: Kurd → sl
• Spanî: kurdo → es n, kurda → es m
• Swêdî: kurd → sv, kurdiska → sv
• Teterî: көрд → tt (körd)
• Tirkî: Kürt → tr
• Tirkmenî: kürt → tk
• Urdûyî: کرد‎ → ur (kurd)