kurd
KurdîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
Biguhêre
Zayendên mê û nêr ên binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Mê (yj.) | Nêr (yj.) | Mê û nêr (pj.) | |
Navkî | kurd | kurd | kurd | |
Îzafe | kurda | kurdê | kurdên | |
Çemandî | kurdê | kurdî | kurdan | |
Nîşandera çemandî | wê kurdê | wî kurdî | wan kurdan | |
Bangkirin | kurdê | kurdo | kurdino | |
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî | ||||
Rewş | Mê (yj.) | Nêr (yj.) | Mê û nêr (pj.) | |
Navkî | kurdek | kurdek | kurdin | |
Îzafe | kurdeke | kurdekî | kurdine | |
Çemandî | kurdekê | kurdekî | kurdinan |
kurd mê û nêr, k-ya req, r-ya nerm
- Neteweyê serekî yê Kurdistanê.
- Kesên kurdîziman, kesên zimanê wan ê yekem kurdî ye.
- Kurdistanî, kesên ji neteweyê serekî yê Kurdistanê.
Ji wêjeya klasîkBiguhêre
- Şêxim, tu dizanî ev Cizîr e
Têk da kubera û kurd e mîr e
ihsan bike perdeyê hilîne— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)
Bi alfabeyên dinBiguhêre
JêBiguhêre
TêkilîBiguhêre
Bide berBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
Wek navê piraniya miletan, etîmolojiya peyva "kurd" jî ne bi temamî zelal e. Gelek caran eynî nav li du yan çend komên etnîkî hatiye kirin. Bo nimûne kurmanc/kirmanc ji zaravaya xwe re dibêjin "kurmancî/kirmancî" û ji dêrsimiyan re dibêjin "zaza". Lê dêrsimiyên zaza ji xwe re dibêjin "kirmanc" û ji kurmancan re dibêjin "kirdas"! Rûsî ji almanan re dibêjin "nêmêts" lê ereb ji awistriyan re dibêjin "nemsayî" ku eynî peyv e!
Wisa diyar e ku peyva "kurd" gelek kevn e: di pehlewî de wek "kurt/kwrt" hatiye nivîsîn, di sûmerî de "kerde", di aramî de "qerdu", di yûnaniya kevn de "kyrtî"... Lê ne diyar e ka mebesta wan peyvan gelê kurd yê niha ye yan jî na. Lê taliyê jî ne diyar e ka maneya wê peyvê çi ye. Lê belkî ji peyva "kur" (çiya) ya sûmerî be ji ber ku sûmeriyan ji miletên di ser xwe re yên li joriya Mezopotamyayê re, li deverên çiyayî, digot "karda".
Belkî ji zimanên îranî sûmerî [Peyv?] be.
Bi zaravayên dinBiguhêre
- Soranî: کورد (kurd)
- Kurdiya başûrî: کورد (kurd)
- Zazakî: kird, kirdas, kirmanc
- Lekî: کورد (kurd)
WergerBiguhêre
- Azerî: Kürd → az
- Bulgarî: Кюрд → bg (Kjurd)
- Danmarkî: kurder → da
- Almanî: Kurde → de n, Kurdin → de m, Kurden → de
- Erebî: كُرْد → ar (kurd), كُرْدِيّ → ar (kurdiyy), كُرْدِيّ → ar (kurdiyy)
- Ermenî: քուրդ → hy (kʿurd)
- Esperantoyî: kurdo → eo
- Farisî: کرد → fa (kord)
- Ferî: kurdi → fo n
- Fînî: kurdi → fi, kurdit → fi
- Fransî: Kurde → fr n an m
- Gurcî: ქურთი → ka (kurti)
- Hindî: कुर्द → hi (kurd)
- Holendî: Koerd → nl
- Îbranî: כורדי → he n (kúrdi)
- Îdoyî: kurdo → io
- Îrlendî: Coirdíneach → ga n
- Îtalî: curdo → it n
- Katalanî: kurd → ca n
- Latviyayî: kurds → lv n, kurdiete → lv m
- Lazî: Çurdi → lzz, Kyurdi → lzz
- Makedonî: Курд → mk (Kurd)
- Norwecî:
- Oygurî: كۇرت → ug (kurt)
- Ozbekî: Kurd → uz
- Portugalî: curdo → pt n
- Qazaxî: күрд → kk (kürd)
- Romanyayî: kurd → ro n, kurdă → ro m
- Rusî: курд → ru n (kurd), курдка → ru m (kurdka)
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: Kurd → sk
- Slovenî: Kurd → sl
- Spanî: kurdo → es n, kurda → es m
- Swêdî: kurd → sv, kurdiska → sv
- Teterî: көрд → tt (körd)
- Tirkî: Kürt → tr
- Tirkmenî: kürt → tk
- Urdûyî: کرد → ur (kurd)