iblîs

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ɪbˈliːs/
• Kîtekirin: ib·lîs

Navdêr

Iblîs bi dîtina hunermendekî

iblîs nêr

1. (li gor Îslamê) şeytan, dijminê Xwedê û dînê Wî
   • Elbet diçû meqamê teqdîs
     iblîsê, feqîrê bêcinayet
     Hindî te hebû digel 'inayet — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئبلیس‎

Herwiha

• Iblîs
• îblîs
• Îblîs

Jê

• iblîsane
• îblîsî
• îblîsîtî

Etîmolojî

Ji erebî ابليس‎ (iblîs) ji yûnanî διάβολος (diávolos) (diyabolos: tometkar, newehîker) ji διαβάλλω (diyaballo: tomet kirin, newehî kirin, iftira kirin) ji διά (diya: tê re, di ... re) + βάλλω (ballo: avêtin). διά (diya) ji proto-hindûewropî *dwis, hevreha sanskrîtî द्वीह् (dvīh) (dvíḥ), latînî dis û kurdî di. βάλλω (ballo) ji proto-hindûewropî *gʷelh₁-, binere balo, balon, balet, balerîn. Heman peyv ji yûnanî ketiye pirraniya zimanên ewropî jî: îtalî diabolo > fransî diable > îngilîzî devil, swêdî djävul, almanî Teufel...

Werger

• Afrîkansî: josie → af, duiwel → af
• Albanî: djallë → sq
• Almanî: Teufel → de m, Satan → de m
• Bretonî: diaoul → br
• Çekî: ďábel → cs
• Danmarkî: djævel → da
• Endonezyayî: setan → id
• Erebî: ابليس‎ → ar, ^?إبليس‎ → ar
• Esperantoyî: diablo → eo
• Farisî: ابليس‎ → fa, شیطان‎ → fa, ابلیس‎ → fa
• Ferî: djevul → fo, fani → fo, illimaður → fo, hin fánýti → fo
• Fînî: paholainen → fi, saatana → fi, piru → fi
• Fransî: diable → fr
• Frîsî: duvel → fy, koarthakke → fy
• Holendî: boze → nl, droes → nl, drommel → nl, duivel → nl
• Îdoyî: diablo → io
• Îngilîziya kevn: deofol → ang, deoful → ang
• Îngilîzî: devil → en, satan → en, belial → en, cacodemon → en, beelzebub → en
• Îtalî: demonio → it, diavolo → it
• Îzlendî: djöfull → is
• Japonî: 悪魔 → ja (akuma)
• Katalanî: diable → ca
• Latînî: antitheus → la
• Malezî: setan → ms
• Mayayiya yukatekî: kisiin
• Mecarî: ördög → hu, sátán → hu
• Norwecî: djevel → no
• Papyamentoyî: diabel → pap, djabel → pap, djablo → pap, satanas → pap
• Portugalî: diabo → pt
• Rusî: бес → ru (bes)
• Sirananî: didibri → srn, yosi → srn
• Sonxayî: zin → ses
• Spanî: diablo → es
• Swahîlî: shetani → sw
• Swêdî: djävul → sv, fan → sv
• Tirkî: iblis → tr
• Yûnanî: διάβολος → el (diávolos)