garis
Kurdî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | garis | garis |
Îzafe | garisê | garisên |
Çemandî | garisî | garisan |
Nîşandera çemandî | wî garisî | wan garisan |
Bangkirin | gariso | garisino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | garisek | garisin |
Îzafe | garisekî | garisine |
Çemandî | garisekî | garisinan |
garis nêr
- genimok, genimê şamî, genimokê şamî, lazût
- Aşê me egerçi weqfê 'am e
Gewrî tejî garisê heram e
Wî garisî harisek diçînit — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692) - Ekserî xurekê (xwarina) jarêd wan nanê cehî û nanê garisî û dew û mast u jajî ne. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 126, ISBN 9789944360678)
- Aşê me egerçi weqfê 'am e
- lazût[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].
biguhêre
Pîrepend biguhêre
- Garisê xwe nedan ser werisî yekî
- Garis û gul bû baranê lê kir şil û mil bû
- Garisê hûr ji kefa destî yekî nerijîn
Hevmane biguhêre
Herwiha biguhêre
Bide ber biguhêre
Binêre herwiha biguhêre
Etîmolojî biguhêre
Bi esehî nayê zanîn lê belkî hevreha peyva bi maneya "ceh" ya gelek zimanan be: ermenî գարի (gari), afrîkansî gars, almanî Gerst, holendî gerst, romanî orz, îtalî orzo, latînî hordeum... hemû ji proto-hindûewropî *gʰr̥iom.
Jê biguhêre
Werger biguhêre
- Abxazî: аԥш (āpš)
- Açehî: jagong
- Adîgeyî: натрыф (nātrəf)
- Afrîkansî: mielies
- Albanî: shtalb → sq n, misër → sq n, kallamboq → sq n
- Almanî: Mais → de n, Kukuruz → de n, Türken → de n, Türkenkorn nt, Türkisch Korn nt, Türkischer Weizen n, Welschkorn → de nt, Milje → de n, Welschkann
- Amharî: በቆሎ (bäḳolo)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: nadą́ʼ
- Aragonî: panizo n, milloca
- Asamî: মাকৈ (makoi)
- Astûrî: maíz n
- Avarî: цӏоросаролъ (c̣orosaroł)
- Awadhî: जोन्हरी (jonharī)
- Aymarayî: tonqo, tunqu
- Aynuyî: キミ (kimi)
- Azerî: qarğıdalı → az
- Balînî: jagung
- Bambarayî: kaba
- Banyumasanî: jagung
- Baskî: arto
- Başkîrî: кукуруз (kukuruz)
- Belarusî: кукуру́за m (kukurúza), маі́с n (maís)
- Bengalî: ভুট্টা (bhuṭṭa)
- Bîkoliya naverast: mais
- Bretonî: maiz → br
- Bulgarî: царевица → bg m (carevica)
- Burmayî: ပြောင်း → my (praung:)
- Conxayî: གེ་ཟ (ge za)
- Çamicuroyî: nashi
- Çeçenî: хьаьжкӏа (ḥäžḳa)
- Çekî: kukuřice → cs m
- Çerokî: ᏎᎷ (selu)
- Çeyenî: ová'kemâhaemenôtse
- Çîçewayî: chimanga
- Çîkasawî: tanchi'
- Çînî:
- Danmarkî: majs → da g
- Dinkayî: anyuɔl
- Divehî: ޒުވާރި (zuvāri)
- Doteliyî: मकै (makai)
- Erebî: ذُرَة m (ḏura)
- Ermenî: եգիպտացորեն → hy (egiptacʿoren)
- Esperantoyî: maizo
- Estonî: mais → et
- Farisî: بلال → fa (balâl), ذرت → fa (zorrat)
- Ferî: mais → fo m an nt
- Fînî: maissi → fi
- Fransî: maïs → fr n, blé d'Inde → fr n
- Frîsî: mais nt
- Fulahî:
- Gaelîka skotî: coirce Innseanach n
- Galîsî: maínzo → gl n, millo → gl n
- Gorontaloyî: binte
- Gujaratî: મકાઈ → gu (makāī)
- Gurcî: სიმინდი (simindi)
- Guwaranî: avati
- Haîtî: mayi
- Hawayî: kūlina
- Hawsayî: agwado
- Hindî: मक्का → hi n (makkā), मकई → hi (makaī), भुट्टा → hi (bhuṭṭā)
- Holendî: mais → nl n, Turkse tarwe n, Spaanse tarwe m
- Indonezî: jagung → id
- Isanî: เข้าโคตร (khêā khotr)
- Îbranî: תִּירָס n (tíras)
- Îdoyî: maizo → io
- Îlokanoyî: mais
- Îngilîzî: maize → en, corn → en
- Înterlîngua: mais
- Îrlendî: arbhar Indiach n, grán buí n
- Îsthmus zapotekî: xubaʼ
- Îtalî: granturco → it n, granoturco → it n, mais → it n
- Îzlendî: maís → is n
- Japonî: 玉蜀黍 → ja (トウモロコシ, tōmorokoshi), コーン (kōn)
- Javayî: ꦗꦒꦸꦁ → jv (jagung)
- K'içe': ixim, äj
- Kabardî: нартыху (nārtəx°)
- Kamberayî: watar
- Kannadayî: ಮೆಕ್ಕೆ ಜೋಳ → kn (mekke jōḷa)
- Kansayî: hába
- Kapampanganî: mais
- Karaoyî: mais
- Katalanî: blat de moro → ca n, dacsa → ca m, moresc → ca n, panís → ca n, panís de l'Índia n
- Katawbayî: kus
- Kayingangî: gãr
- Keçwayî: sara → qu, hala, hara
- Kirgizî: жүгөрү → ky (cügörü)
- Kîkûyûyî: mbembe 9
- Kîngalî: බඩ ඉරිඟු (baḍa iriⁿgu)
- Kînyarwandayî: ikigori
- Komançî: hanipʉ
- Koreyî: 옥수수 → ko (oksusu), 강냉이 → ko (gangnaeng-i)
- Kornî: ýs
- Kreyoliya guwiyanîsî: mi, miyis
- Krî: mahtamin (mahtamin)
- Ladînoyî: maís, misir
- Lakotayî: wagmiza, wahuapa
- Lamboyayî: watara
- Latînî: frūmentum turcicum nt, maizium
- Latviyayî: kukurūza → lv m
- Lawsî: ສາລີ (sā lī)
- Lazî: ლაზუტი (lazuṭi)
- Lîtwanî: kukurūzas n
- Lombardî: formentón
- Lueyî: ᦃᧁᧉᦷᦡᧂ (ẋaw2ḋong)
- Luhyayî: kamayindi
- Lundayehî: deley
- Maithilî: मकै
- Makedonî: пченка m (pčenka)
- Malayalamî: ചോളം → ml (cōḷaṃ)
- Maleku jaikayî: áinh
- Malezî: jagung → ms
- Maltayî: qamħirrun n, qamħ n
- Mançûyî: ᠠᡳᡥᠠ
ᡧᡠᡧᡠ (aiha šušu) - Manipurî: ꯆꯨꯆꯥꯛ
- Maorî: kānga, kōpakipaki, paratē
- Mapuçî: wa
- Maratî: मका (makā)
- Marîkopayî: tdish
- Mayayiya mopanî: ixiʼim
- Mazahuayiya navendî: trjo̱'o̱
- Mbya guaraniyî: avaxi
- Mecarî: kukorica → hu, tengeri → hu, törökbúza → hu
- Megrelî: ლაიტი (laiṭi), ლაზუტი (lazuṭi), ლასტი (lasṭi), ლატი (laṭi)
- Mongolî:
- Kirîlî: эрдэнэ шиш (erdene šiš)
- Mongolî: ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ
ᠰᠢᠰᠢ (erdeni sisi)
- Nahwatlî: tlaolli → nah, tlayolli, elotl → nah, cintli → nah
- Napolîtanî: ggranoturco n
- Navajoyî: naadą́ą́ʼ
- Newarî: कःनि (kaḥni)
- Nîasî: rigi
- Normandî: maïs n
- Norwecî:
- O'odhamî: huhni
- Ojibweyî: mandaamin
- Oksîtanî: milh → oc n, milhòc → oc n
- Oriyayî: ମକା → or (môka)
- Oromoyî: boqqolloo
- Osageyî: hápa
- Osetî: нартхор (nartxor)
- Osmanî: لازوت (lazot)
- Ottawayî: mdaamin
- Oygurî: كۆممىقوناق (kömmiqonaq)
- Ozbekî: makkajoʻxori → uz
- Papyamentoyî: maishi
- Peştûyî: جوار → ps (juwar)
- Pîpîlî: sinti, ēlot, tawial
- Polonî: kukurydza → pl m, kukurydza zwyczajna m
- Portugalî: milho → pt n
- Potawatomî: mdamen
- Puncabiya rojavayî: مکی → pnb
- Puncabî: ਮੱਕੀ (makkī)
- Pwoyiya bakurî: บือเคเส่ะ
- Qazaxî: жүгері → kk (jügerı)
- Rapanuyî: tarake
- Romanî: मिसिरि (misiri)
- Romanyayî: porumb → ro n, cucuruz → ro n, păpușoi → ro n
- Rusî: кукуру́за m (kukurúza), маи́с n (maís)
- Sakizayayî: kubkub
- Samoayî: sila
- Samoayî: sana
- Santalî: ᱡᱚᱸᱰᱨᱟ (jỗḍra), ᱡᱚᱱᱚᱲᱟ (jônôṛa)
- Sardînî: trigumoriscu
- Sicîlî: granuturcu → scn n
- Sindhî: مڪئي
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: kukurica → sk m
- Slovenî: koruza → sl m
- Somalî: galley
- Sotoyiya bakur: tšhela letswai
- Sotoyiya başûr: poone
- Spanî: maíz → es n, elote → es n, choclo → es n, millo → es n, jojoto → es n
- Sundanî: ᮏᮌᮧᮀ (jagong)
- Swahîlî: muhindi, hindi → sw
- Swêdî: majs → sv g
- Tacikî: ҷуворимакка → tg (juvorimakka), мак-каҷуворӣ (mak-kajuvorī)
- Tagalogî: mais → tl
- Taiya başûrî: โพด
- Tamîlî: மக்காச்சோளம் → ta (makkāccōḷam)
- Tayiya bakurî: ข้าวสาลี
- Tayî: ข้าวโพด → th
- Telûgûyî: మొక్కజొన్న → te (mokkajonna)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵙⵏⴳⴰⵔ n (asngar)
- Teteriya krîmî: mısırboğday
- Teterî: кукуруз (ququruz)
- Tetûmî: batar
- Tigrînî: ዕፉን (ʿəfun)
- Tirkî: darı → tr, mısır → tr, ügür → tr
- Tirkmenî: mekgejöwen
- Tîbetî: ཨ་ཤོམ། (a shom)
- Tokpisinî: kon
- Tongî: koane
- Tumbukayî: ngoma
- Tzotzîlî: ixim
- Tzutucîlî: ixiim
- Umbunduyî: epungu
- Urdûyî: مکا n (makkā), بھٹا (bhuṭṭā)
- Ûkraynî: кукуру́дза m (kukurúdza), маї́с n (majís)
- Venîsî: formenton → vec
- Viyetnamî: bắp → vi, ngô → vi, bẹ → vi
- Volapûkî: mait → vo
- Wayuuyî: maikki
- Weylsî: indrawn n
- Wolofî: mboq
- Ximêrî: ពោត → km (poot)
- Xosayî: umbone
- Yakutî: кукурууза (kukuruuza)
- Yidîşî: קוקורוזע m (kukuruze)
- Yorubayî: àgbàdo
- Yûnanî: αραβόσιτος → el n (aravósitos), καλαμπόκι → el nt (kalampóki)
- Yûnaniya pontî: λαζούδ (lazoúd)
- Zhuangî: haeuxyangz
- Zuniyî: miwe
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Indonezî biguhêre
biguhêre
garis