veşartin
KurdîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
LêkerBiguhêre
veşartin (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: ve | ||
RP. Niha | ||
ez | vedişêrim | |
tu | vedişêrî | |
ew | vedişêre | |
em, hûn, ew | vedişêrin | |
Fermanî | Yekjimar | veşêre |
Pirjimar | veşêrin | |
Rehê dema borî: ve | ||
RP. Boriya sade | ||
min | veşart | |
te | veşart | |
wê/wî | veşart | |
me, we, wan | veşart | |
Formên din: Tewandin:veşartin |
veşartin lêkera xwerû, gerguhêz
- Berşê kirin, ji ber çavan hinda kirin, danîn cihekî wisa ku neyê dîtin, nepenî kirin, nihînî kirin.
- Ew çiyayî dema xwe veşêrin xwe ûsa vedişêrin ku şeytan jî nikare wan bibîne. — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)
- binax kirina miriyan.
- (...) ma qey nabe ku em wî li vî gundî veşêrin, li bin van darên hênik... — (Dara Hinarê, Yaşar Kemal, Weşanên Nûdem)
Ji wêjeya klasîkBiguhêre
- Çendekê taqet didêrim
Bim xubar bedrê veşêrim
Ger ji çehvan ez biwêrim — (— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî))
Bi alfabeyên dinBiguhêre
HerwihaBiguhêre
JêBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
ve- + şartin, ji proto-hindûewropî * ḱel- (veşartin), proto-hindûewropî *ser- (*ḱ-ya proto-hindûewropî di proto-îranî dibe s/ş û *l jî bi giştî dibe r), hevreha avestayî ser- (penageh, stargeh), pehlewî û parsî s'rw'r (kum, zirx), hewramî şaray (> -şar-), soranî شاردنەوە / şardinewe û حهشار / heşar, sanskrîtî şárman, rusî шлем (şlêm), latînî celare, îriya kevn celim, almaniya kevn helan, almanî Helm, inglîzî helmet, gotî huljan... Bo peyveke din jî ku tê de s ya proto-îranî di kurdî de dibe ş binere: şarandin.
Çavkanî: Cheung, r. 335-6 (ku herdu peyvên soranî, ya hewramî û yên din dide lê ya kurmancî ji bîr kiriye)
"şar" bi rastî jî maneya "veşartin"ê, "niximandin"ê dide lê di kurmancî de wisa serbixwe nayê bikaranîn.
Herçi "beşartin" e, ew formeke dejenerebûyî ya ji "veşartin"...ê ye. Di kurdî de gelek caran "b" û "v" bi hev diguherin: "xirab > xirav", "bûn > vûn", "ba" ya kurmancî û "va" ya kirdkî/zazakî. Tiştekî balkêş e ku bi giştî "b" dibe "v" û ne "v" dibe "b". Lê di "veşartin > beşartin"ê de bi rastî jî "v" bûye "b", ne "b" bûye "v" ji ber ku di kurmancî de pêşqertafeke lêkerî ya wek "be-" nîne (em nabêjin "*bebûn, *bekirin, *begotin") lê "ve-" heye ("vebûn, vekirin, vegotin")...
Bi zaravayên dinBiguhêre
- Zazakî: wedardene, wedaritene, wedardiş, wedaritiş
WergerBiguhêre
- Bambarayî: dogo → bm
- Danmarkî: gemme → da, skjule → da
- Almanî: verstecken → de, bergen → de, hehlen → de, verbergen → de, verhehlen → de, verheimlichen → de, beibehalten → de, Verschwiegenheit → de m, Begräbnis → de m, Verstecken → de m, ausblenden → de, begraben → de, behalten → de, bewahren → de, eingraben → de, einstecken → de, unterstellen → de, untertauchen → de, vergraben → de, verwahren → de, gehalten → de, geheim → de, verborgen → de, verschüttet → de
- Erebî: دفن → ar, أخفى → ar (exfa), التدفین → ar, استسر → ar, جنازة → ar, ?أسر → ar, ?الإخفاء → ar, ?الإرتماس → ar, ?الإستخفاء → ar, ?الإسرار → ar, ?الإضمار → ar, ?الإلحاد → ar, ?التوریة → ar, ?الدفن → ar, ?الكتم → ar
- Esperantoyî: kaŝi → eo
- Farisî: پنهان کردن → fa, مستترکردن → fa, نهان کردن → fa, نهفتن → fa, سربسته → fa, محرم → fa, محرمانه → fa, مخفی → fa, ناپیدا → fa, خلوت → fa, گم زدن → fa, پنهان → fa, مخفی → fa, مستور → fa, ?قایم کردن → fa, ?مخفی کردن → fa
- Ferî: fjala → fo, krógva → fo, dylja → fo
- Fînî: piilottaa → fi, kätkeä → fi
- Fransî: cacher → fr, dissimuler → fr, masquer → fr
- Frîsî: ferbergje → fy
- Holendî: verbergen → nl, verstoppen → nl, ontveinzen → nl, verhelen → nl, verschuilen → nl
- Îdoyî: celar → io
- Îbranî: טמן → he m
- Inglîzî: to hide → en, to conceal → en, to bury → en, dissemble → en, secrete → en, cache → en, disguise → en, keep back → en, keep dark → en, occultation → en, off the record → en, in disguise → en, arcane → en, safekeeping → en, hush-hush → en, underground → en, unsearchable → en, obscure → en
- Inglîziya kevn: hydan → ang
- Îtalî: nascondere → it, occultare → it
- Katalanî: amagar → ca
- Latînî: abdere → la, abscondere → la, celare → la
- Polonî: ukrywać → pl, chować → pl
- Portugalî: ocultar → pt, acobertar → pt, esconder → pt
- Romanyayî: ascunde → ro
- Rusî: прятать → ru (prjatatʹ)
- Slovenî: skrivati → sl
- Sonxayî: gum → ses
- Spanî: esconder → es, ocultar → es
- Swêdî: fördölja → sv, gömma → sv, hysa → sv
- Tirkî: gizlemek → tr, alıkoymak → tr, defnetmek → tr, gömmek → tr, hıfz etmek → tr, kamufle etmek → tr, muhafaza altına almak → tr, muhafaza etmek → tr, örtmek → tr, saklamak → tr, setretmek → tr, toprapa vermek → tr
Biguhêre
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | veşartin | veşartin | ||
Îzafe | veşartina | veşartinên | ||
Çemandî | veşartinê | veşartinan | ||
Nîşandera çemandî | wê veşartinê | wan veşartinan | ||
Bangkirin | veşartinê | veşartinino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | veşartinek | veşartinin | ||
Îzafe | veşartineke | veşartinine | ||
Çemandî | veşartinekê | veşartininan |
veşartin mê
- Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
- Mînakek bidin... (biguhêre)