parleman

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /pɑːɾlɛˈmɑːn/
• Jihevqetandin: par·le·man

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	parleman	parleman
Îzafe	parlemana	parlemanên
Çemandî	parlemanê	parlemanan
Nîşandera çemandî	wê parlemanê	wan parlemanan
Bangkirin	parlemanê	parlemanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	parlemanek	parlemanin
Îzafe	parlemaneke	parlemanine
Çemandî	parlemanekê	parlemaninan

parleman mê

1. dezgeha hikûmî ya ji nûnerên hilbijartî pêkhatî ya qanûnên bo hemî dewletê datîne
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

• parlament
• parlement
• parlemento
• perlemen

Bide ber

• civat
• dewlet
• encûmen
• hikûmet
• wezaret

Jê

• parlemanter
• parlemntarîst
• parlemantarîstî
• parlemantarîzm

Zayend û rastnivîsîn

Zayenda/cinsê peyva "parleman" mê ye, wek hema bêje hemû peyvên ji zimanên ewropî hatine kurdî. Bikaranîn a "parleman"ê bi zayenda nêr ji tesîra erebî ye.

Li ser rastnivîsîna peyva "parleman" jî di kurdî de tevliheviyek heye ku divê em li vê derê hewl bidin ku awayekî standard bo wê bibînin.

Bakurî peyva "parlamento" bi kar tînin ku bi rêya tirkî ji îtalî ji fransî ye. Başûrî û rojavayî dibêjin "perleman" yan jî "berleman" ku bi rêya erebî ji fransî ye (di forma bi B de dengê erebî bi temamî hatiye parastin, di forma bi P de P-ya wê lê hatiye vegerandin.)

Eslê peyvê fransî ye û ji du peyva "parler" (axivîn, peyivîn) + "-ment" (paşpirtika bi maneya "awa, şêwe") ye û ew "-ment" wek "-man" di fransî de tê gotin. Anku maneya bingehîn ya peyvê "bi axivînê, bi peyivînê" ye.

Awayê "parleman" ji yên din nêzîktirî orijînaliya peyvê ye loma divê forma "parleman" bê tercîhkirin.

Etîmolojî

Ji fransî parlement ji parler (“peyivîn, axiftin, şêwirîn”) + -ment (“bi”).

Werger

• Afrîkansî: parlement → af
• Albanî: parlament → sq n, kuvend → sq n, mbledhje → sq m
• Almanî: Parlament → de nt
• Amharî: ፓርላማ (parlama)
• Astûrî: parlamentu → ast n, xunta xeneral m, parllamentu → ast n
• Azerî: parlament, məclis → az, deputatxana

  Azerî: مجلس‎ (majlis)

• Başkîrî: мәжлес (mäžles), парламент (parlament)
• Belarusî: парла́мент n (parlámjent), парля́мэнт n (parljáment)
• Bengalî: সংসদ → bn (śôṅśôd), মজলিস → bn (môjliś)
• Bretonî: parlamant
• Bulgarî: парламе́нт → bg n (parlamént)
• Burmayî: လွှတ်တော် → my (hlwattau), ပါလီမန် → my (paliman)
• Çekî: parlament → cs n
• Çînî:

  Kantonî: 議會 (ji⁵ wui²), 議院 (ji⁵ jyun^6-2), 國會 (gwok³ wui²)

  Mandarînî: 議會 → zh (yìhuì), 議院 → zh (yìyuàn), 國會 → zh (guóhuì)

  Minnanî: 議會 (gī-hōe), 議院 (gī-īⁿ), 國會 → zh-min-nan (kok-hōe)

• Danmarkî: parlament → da nt, ting → da nt
• Endonezyayî: parlemen → id, dewan perwakilan
• Erebî: مَجْلِس‎ n (majlis), بَرْلَمَان‎ n (barlamān)
• Ermenî: խորհրդարան → hy (xorhrdaran), պառլամենտ → hy (paṙlament)
• Erzayî: масторпромкс (mastorpromks)
• Esperantoyî: deputitejo, parlamento → eo
• Estonî: parlament → et
• Farisî: مَجْلِس‎ → fa (majles), پارْلِمان‎ → fa (pârlemân)
• Ferî: ting nt
• Fînî: eduskunta → fi, parlamentti → fi, valtiopäivät → fi
• Fransî: parlement → fr n
• Frîsî: parlemint nt
• Gaelîka skotî: pàrlamaid
• Galîsî: parlamento → gl
• Gurcî: პარლამენტი (ṗarlamenṭi)
• Haîtî: palman
• Hindî: संसद → hi m (sansad)
• Holendî: parlement → nl nt
• Îbranî: פַּרְלָמֶנְט‎ → he n (parlamént)
• Îdoyî: parlamento → io
• Îngilîziya navîn: parlement
• Îngilîzî: parliament → en
• Îrlendî: parlaimint m
• Îtalî: parlamento → it n
• Îzlendî: þing → is nt
• Japonî: 議会 → ja (ぎかい, gikai), 国会 → ja (こっかい, kokkai), 議院 → ja (ぎいん, giin)
• Kannadayî: ಸಂಸತ್ತು → kn (saṃsattu)
• Katalanî: parlament → ca n
• Keçwayî: rimana huñunakuy
• Kirgizî: парламент (parlament), мажилис (macilis)
• Kîngalî: පාර්ලිමේන්තුව (pārlimēntuwa)
• Kînyarwandayî: inteko ishinga amategeko
• Koreyî: 의회 → ko (uihoe), 국회 → ko (gukhoe), 의원 → ko (uiwon)
• Kornî: senedh n
• Latînî: senatus → la n, parlamentum nt
• Latviyayî: parlaments n
• Lawsî: ລັດຖະສະພາ (lat tha sa phā), ສະພາ (sa phā)
• Lingalayî: palemá
• Lîtwanî: parlamentas → lt n
• Luksembûrgî: parlament
• Makedonî: парламе́нт n (parlamént), скупштина m (skupština)
• Malayalamî: പാർലമെന്റ് → ml (pārlamenṟŭ)
• Malezî: parlimen → ms
• Maltayî: parlament n
• Manksî: ard-whaiyl
• Maorî: pāremata
• Maratî: संसद (sausad)
• Mecarî: országgyűlés → hu, parlament → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: парламент → mn (parlament)

  Mongolî: ᠫᠠᠷᠯᠠᠮᠧᠨᠲ᠋ (parlamēnt᠋)

• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: parlament

• Ngarrindjerî: tendi
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: ting → no nt, parlament nt

• Oksîtanî: parlament → oc n
• Osmanî: مجلس‎ (meclis)
• Oygurî: مەجلىس‎ (mejlis), پارلامېنت‎ (parlamënt)
• Ozbekî: parlament → uz, majlis → uz
• Peştûyî: پارلمان‎ → ps n (pārlamān), پارلېمېنټ‎ n (pārlemenṭ)
• Polonî: parlament → pl n, sejm → pl
• Portugalî: parlamento → pt n
• Qazaxî: парламент (parlament), мәжилис (mäjilis)
• Romanyayî: parlament → ro nt
• Rusî: парла́мент → ru n (parláment)
• Samoayî: fono
• Sirananî: asamblei
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: парла̀мент n, ску̏пштина m

  Latînî: parlàment → sh n, skȕpština → sh m

• Skotî: pairlament
• Slovakî: parlament n
• Slovenî: parlament → sl, skupščina m
• Somalî: baarlamaan
• Spanî: parlamento → es n
• Swahîlî: bunge → sw
• Swêdî: riksdag → sv g, ting → sv nt, parlament → sv nt
• Tacikî: парламент (parlament), маҷлис (majlis), парлумон (parlumon)
• Tagalogî: batasan, parlamento → tl
• Tamîlî: நாடாளுமன்றம் → ta (nāṭāḷumaṉṟam)
• Tayî: รัฐสภา → th, สภา → th
• Telûgûyî: పార్లమెంట్లు (pārlameṇṭlu)
• Teteriya krîmî: meclis
• Teterî: мәҗлес → tt (mäcles), парламент (parlament)
• Tirkî: parlamento → tr, meclis → tr
• Tirkmenî: parlament, mejlis
• Tîbetî: རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས (rgyal yongs gros tshogs)
• Urdûyî: مَجْلِس‎ m (majlis), پارْلِیمان‎ → ur m (pārlīmān), مَجلِسِ شُوریٰ‎ m (majlis-e śūrá)
• Ûkraynî: парла́мент n (parláment)
• Viyetnamî: nghị viện → vi, nghị trường → vi, quốc hội → vi
• Volapûkî: dail
• Weylsî: senedd → cy
• Ximêrî: សភាតំណាងរាស្ត្រ (sɑɑphiətɑmnaangriəhtrɑɑ), សភា → km (sɑphiə)
• Yakutî: түмэн (tümen)
• Yidîşî: פּאַרליאַמענט‎ nt (parlyament)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.