hêdî

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /ˈheːdiː/
• Deng^ⓘ
• Kîtekirin: hê·dî

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
hêdî	hêdîtir	herî hêdî hêdîtirîn

hêdî

1. ne zû, ne bi lez, ne bi lez û bizav

   Tu çima wisa hêdî dixwî?

2. ne lezgîn, ne bilez, ne bilezûbizav

   Ev ji wê hêdîtir e.

Bi zaravayên din

• Soranî: hêwaş

Etîmolojî

Ji erebî هدوء‎ (hudûʔ), navdêra lêkerî a هَدَأَ‎ (hadaʾa, “aram”). Bi etîmoljiya gelêrî peywendî hêmin û hêwaş jî hatiye kirin nê ew ne hevreh in. A îranî a xwemalî di zimanên din ên îranî de jî hevwateyên aram e, bide ber farisî آهسته‎ (aheste).

Werger

• Almanî: langsam → de
• Asamî: লেহেম → as (lehem), লেহেমীয়া → as (lehemia)
• Astûrî: lentu → ast
• Baskî: geldi → eu
• Başkîrî: яй → ba (yay)
• Belarusî: паво́льны → be (pavólʹny)
• Bîkoliya naverast: maluhay → bcl
• Bulgarî: бавен → bg (baven)
• Burmayî: နှေး → my (hne:)
• Çamicuroyî: yakameleste
• Çekî: pomalý → cs n
• Danmarkî: langsom → da
• Endonezyayî: lambat → id, pelan → id, perlahan → id
• Erebî: بَطِيء‎ → ar (baṭīʾ)
• Ermenî: դանդաղ → hy (dandaġ)
• Esperantoyî: malrapida → eo
• Estonî: aeglane → et
• Farisî: آهسته‎ → fa
• Ferî: seinur → fo, pjakutur → fo, pjákutur → fo, seinførur → fo, høsnutur → fo, døllutur → fo, seinpjakutur → fo, putlutur → fo, drúgvur → fo, ótíttur → fo
• Fînî: hidas → fi
• Fransî: lent → fr n, lente → fr m
• Friyolî: lent → fur
• Gaelîka skotî: mall → gd, slaodach → gd
• Gurcî: ნელი → ka (neli)
• Hindî: धीमा → hi (dhīmā), सुस्त → hi (sust)
• Holendî: traag → nl, langzaam → nl, sloom → nl
• Îbranî: איטי‎ → he
• Îdoyî: lenta → io
• Îngilîziya kevn: læt → ang
• Îngilîzî: slow → en
• Îrlendî: mall → ga, righin → ga
• Îtalî: lento → it n, lenta → it m
• Îzlendî: hægur → is, seinn → is
• Japonî: 遅い → ja, ゆっくり → ja, 鈍足 → ja
• Kalalîsûtî: arriitsoq → kl, kigaatsoq → kl, sukkaatsoq → kl
• Kantonî: 慢 → yue
• Katalanî: lent → ca
• Koreyî: 느린 → ko (neurin), 느리다 → ko (neurida)
• Latînî: lentus → la, tardus → la
• Latviyayî: lēns → lv
• Lawsî: ຊ້າ → lo (sā)
• Luksembûrgî: lues → lb
• Makedonî: бавен → mk (baven)
• Malezî: lambat → ms, perlahan → ms, pelan → ms
• Mandarînî: 慢 → zh
• Mecarî: lassú → hu
• Mongolî: удаан → mn (udaan)
• Napolîtanî: liento → nap
• Navajoyî: chʼééh → nv
• Normandî: lent → nrm
• Norwecî: langsom → no n, langsomt → no, langsomme → no
• Oksîtanî: lent → oc
• Polonî: wolny → pl, powolny → pl
• Portugalî: lento → pt, devagar → pt
• Romancî: plaun → rm, lamaschi → rm
• Romanyayî: încet → ro
• Rusî: ме́дленный → ru (médlennyj)
• Samiya bakurî: njoahci → se, hillján → se, hillji → se
• Sicîlî: lentu → scn
• Sirboxirwatî: спор → sh, spor → sh
• Slovakî: pomalý → sk
• Slovenî: počasen → sl
• Sorbiya jorîn: pomałki → hsb, pomały → hsb
• Spanî: lento → es
• Swahîlî: pole → sw, aste → sw
• Swêdî: långsam → sv, seg → sv
• Tagalogî: mabagal → tl
• Tayî: ช้า → th (cháa)
• Telûgûyî: నిదానము → te (nidānamu)
• Tirkî: yavaş → tr
• Tuvanî: оожум → tyv (oojum)
• Ûkraynî: пові́льний → uk (povílʹnyj)
• Venîsî: slofio → vec, piajo → vec
• Viyetnamî: chậm → vi, chậm chạp → vi
• Volapûkî: nevifik → vo
• Walonî: londjin → wa n, loyminoye → wa n, lintiveus → wa n
• Weylsî: araf → cy
• Ximêrî: យឺត → km (yɨɨt)
• Yidîşî: פּאַמעלעך‎ → yi (pamelekh)
• Yûnaniya kevn: βραδύς → grc (bradús)
• Yûnanî: αργός → el n (argós), βραδύς → el n (vradýs)
• Zhuangî: menh → za, yaeng → za

Hoker 1

hêdî

1. ne bi dengekê bilind

   Hêdî biaxive daku zarokên di xewê de hişyar nebin!

2. aram, aşt, tena

   Zarok digirî, divê ez wî hêdî bikim.

Ji wêjeya klasîk

• Bê dev û qîl û qal bibej
  Hêdî bi lefzê hal bibêj
  Ber “Mîm û Hê û Dal” bibêj — (Feqiyê Teyran, )

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.Ji erebî hidû هدوء

Jê

• (Lêker) hêdî kirin
• (Lêker) hêdî çûn
• (Navdêr) hêdîbûn
• (Navdêr) hêdîkirin
• (Navdêr) hêdîçûn
• hêdî-hêdî
• hêdîka
• hêdîkahî

Werger

• Almanî: bedächtig → de, diskret → de, ^?langsam → de
• Farisî: آرام‎ → fa, آھستھ‎ → fa, یواش‎ → fa, یواش‎ → fa, ^?آهسته‎ → fa
• Îngilîzî: brady → en, brady- → en, ^?leaden → en, ^?quietly → en, ^?slow → en, ^?tardily → en, ^?cunctation → en, ^?cumbersome → en, ^?larghetto → en, ^?largo → en, ^?lentamente → en, ^?lentissimo → en, ^?snail-paced → en
• Tirkî: aheste → tr, bati → tr, yavaş → tr, ^?usul → tr, ^?ağır ol! → tr, ^?yavaş! → tr, ^?ağır ol → tr

Hoker 2

hêdî

1. ji hingê pêve, ji wê gavê şûnve, ji niha pêve. Baştir êdî

   Tu hêdî ne zarok î.