bijîşk

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɪˈʒiːʃk/
• Deng (Amed)^ⓘ
  • Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: bi·jîşk

Navdêr

bijîşkek bi cilên xwe yên kar li ser karê xwe

bijîşk mê û nêr

1. (meslek) Pispora/ê nesaxiyan, kesa/ê nesaxan sax dike, şarezaya/yê nexweşiyan, kesa/ê nexweşan derman dike.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

• bizîşk
• pijîşk
• pizîşk

Herwiha

• nijdar
• hekîm
• doktor
• tebîb
• luqman
• cebar

Jê

• bizîşkî
• (Lêker) bijîşk bûn
• (Lêker) bijîşk kirin

• (Navdêr) bijîşkbûn
• (Navdêr) bijîşkkirin

• (Rengdêr) bijîşkbûyî
• (Rengdêr) bijîşkkirî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *bhAd- (“baş”). Hevreha avestayî 𐬠𐬀𐬉𐬱𐬀𐬰𐬌𐬌𐬀‎ (beêşeze), pehlewî [skrîpt hewce ye] (bêjîşk, bzîşk /bizešk/), farisî پزشک‎ (pezešk, “doktor, qencker”), sanskrîtî भिषज् (bhiṣaj, “kesê qencker, dermanê pakkirinê”). Ji zimanên îranî ketiye ermenî բժիշկ (bžišk).

Çavkanî:

• Têmûrê Xelîl, Gotinên kurdî-îranî di ermenkî da [arşîv], Nefel.com, 11/2008

Werger

• Afrîkansî: dokter → af
• Akanî: dɔkota nt
• Albanî: mjek → sq n
• Almanî: Arzt → de n, Mediziner → de n, Doktor → de n
• Amharî: ሐኪም n (ḥäkim)
• Aramî:

  Aramiya nû ya asûrî: ܐܵܣܝܵܐ‎ n (asya), ܕܘܼܟ݂ܛܘܼܪ‎ nt (duḳṭur)

  Siryaniya klasîk: ܐܣܝܐ‎ n (ʾāsyā)

  Aramiya cihû: אָסְיָא‎ n (ʾāsyā), אַסְיָא‎ n (ʾasyā)

• Asamî: ডাক্তৰ (daktor), বেজ (bez)
• Astûrî: médicu → ast n
• Azerî: həkim → az, doktor → az
• Baskî: sendagile → eu, osagile → eu
• Belarusî: ура́ч n an m (uráč), до́ктар n an m (dóktar), ле́кар n (ljékar)
• Bengalî: ডাক্তার → bn (ḍaktar), তবীব → bn (tôbib)
• Bretonî: doktor → br n
• Bulgarî: до́ктор → bg n (dóktor), ле́кар → bg n (lékar), хекимин → bg n (hekimin)
• Burmayî: ဆရာဝန် → my (hca.rawan)
• Buryatî: эмшэн (emšen)
• Conxayî: དྲུང་འཚོ (drung 'tsho)
• Çeçenî: лор (lor)
• Çekî: lékař → cs n, doktor → cs n
• Çerokî: ᎦᎾᎦᏘ (ganagati)
• Çîçewayî: dokotala, dotolo
• Çînî:

  Kantonî: 醫生 (ji¹ sang¹)

  Dunganî: дэфу (defu), щянсын (xi͡ansɨn)

  Hakkayî: 醫生 (yî-sên), 先生 (sîn-sâng)

  Mandarînî: 醫生 → zh (yīshēng), 大夫 → zh (dàifu), 醫師 (yīshī)

  Min dongî: 醫生 (ĭ-sĕng)

  Minnanî: 醫生 → zh-min-nan (i-seng), 先生 → zh-min-nan (sian-seⁿ, sian-siⁿ)

  Wuyî: 醫生

• Çukçî: инэнмэлевыльын (inėnmėlevylʹyn)
• Dalmatî: dotuar n, medco n
• Danmarkî: læge → da g, doktor g
• Dusuniya navendî: dokutul
• Emilî: dutåur n
• Endonezyayî: dokter → id
• Erebî: طَبِيب‎ → ar n (ṭabīb), دُكْتُور‎ n (doktōr), دُكْتُور‎ n (duktōr), دُكْتُور‎ n (duktūr), مُتَطبِّب‎

  Erebiya misrî: دكتور‎ n (doktōr), حكيم‎ n (ḥakīm)

  Erebiya hîcazî: دكتور‎ n (duktōr), طبيب‎ n (ṭabīb)

  Erebiya fasî: طبيب‎ (ṭbīb)

• Ermenî: բժիշկ → hy (bžišk)
• Esperantoyî: kuracisto → eo, virkuracisto
• Estonî: arst → et, doktor
• Evenkî: аичимни (ajiçimņi)
• Eweyî: ɖɔkta, atikewɔla
• Farefareyî: dɔɣɔta
• Farisî: پزشک‎ → fa (pezešk), دکتر‎ → fa (doktor), طبیب‎ → fa (tabib), حکیم‎ → fa (hakim)
• Ferî: lækni n
• Fînî: lääkäri → fi, tohtori → fi
• Fransî: médecin → fr n an m, docteur → fr n

  Fransiya kevn: fisician n

• Friyolî: dotôr n, miedi n
• Gaelîka skotî: lighiche n, lèigh n, dotair n
• Galîsî: doutor n, médico → gl n
• Gotî: 𐌻𐌴𐌺𐌴𐌹𐍃 n (lēkeis)
• Gurcî: ექიმი (ekimi), მედიკოსი (mediḳosi), მკურნალი (mḳurnali)
• Hawayî: kauka
• Hindî: डाक्टर → hi n (ḍākṭar), डॉक्टर n (ḍŏkṭar), वैद्य → hi n (vaidya), चिकित्सक → hi n (cikitsak), हकीम → hi n (hakīm), तबीब → hi n (tabīb)
• Holendî: dokter → nl n, arts → nl n an m, geneesheer → nl n
• Îbranî: רוֹפֵא‎ → he n (rofé), דוֹקטוֹר‎ → he n (dóktor)
• Îdoyî: mediko → io, medikulo → io, medikino → io
• Îngilîziya kevn: lǣċe n
• Îngilîzî: physician → en, doctor → en, medical doctor → en
• Îngriyî: doktori, dohteri
• Înterlîngua: medico, doctor
• Îrlendî: lia n, dochtúir → ga n
• Îtalî: medico → it n, dottore → it n, dottore in medicina n
• Îzlendî: læknir → is n
• Japonî: 医者 → ja (いしゃ, isha), 医師 → ja (いし, ishi), 先生 → ja (せんせい, sensei)
• Kalalîsûtî: nakorsaq
• Kambayî: ndakitali
• Katalanî: metge → ca n
• Keçwayî: jampiq
• Kirgizî: дарыгер → ky (darıger)
• Kîkûyûyî: ndagĩtarĩ 1
• Kîngalî: දොස්තර (dostara), වෛද්‍යවරයා (waidyawarayā)
• Koreyî: 의사 → ko (uisa), 의자 → ko (uija)
• Kornî: doktour n, medhek n
• Ladînoyî: doktor, mediko, kechim
• Latînî: medicus → la n
• Latviyayî: ārsts n
• Lawsî: ໝໍ → lo (mǭ), ແພດ (phǣt)
• Lîtwanî: daktaras → lt n, gydytojas → lt n
• Lombardî: dotór n
• Lueyî: ᦖᦸ (ṁoa)
• Luhyayî: dakatari, dakitari
• Luoyî: dokta
• Makedonî: лекар n (lekar)
• Malezî: doktor → ms, dokter → ms, bomor, tabib → ms
• Maltayî: tabib n
• Mançûyî: ᠣᡴᡨᠣᠰᡳ (oktosi), ᡩᠠᡳᡶᡠ (daifu)
• Manksî: lhee m, fer lhee n
• Maorî: tākuta, rata → mi
• Marîkopayî: kwsede
• Martuthunirayî: juwayumarta
• Mecarî: orvos → hu n, doktor → hu n
• Meruyî: ndagitare
• Mongolî: эмч → mn (emč)
• Nahwatlî: ticitl
• Navajoyî: azeeʼííłʼíní
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Dokter n, Dokterin m, Doktersch m, Doktersche m

• Nepalî: डाक्टर (ḍākṭar), चिकित्सक → ne (cikitsak)
• Ngarrindjerî: putari
• Normandî: docteu n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: lege → no n, doktor → no n

  Norweciya nînorskî: lege n, lækjar n, doktor n, dokter n

• Okînawanî: 医者 (いさ, isa)
• Oksîtanî: mètge → oc n
• Oriyayî: ଡାକ୍ତର → or (ḍaktôrô)
• Oromoyî: hakiimii
• Oygurî: دوختۇر‎ (doxtur), تېۋىپ‎ (tëwip)
• Ozbekî: tabib → uz, shifokor → uz, doktor → uz, hakim → uz
• Palî: vejja n
• Peştûyî: ډاکټر‎ → ps n (ḍākṭár), دکتور‎ → ps n (doktór), طبيب‎ → ps n (tabíb), حکيم‎ → ps n (hakím)
• Plodîşî: Oatst n, Dokta n
• Polonî: lekarz → pl n, doktor → pl n, medyk → pl n
• Portugalî: doutor → pt n, médico → pt n
• Puncabî: ਹਕੀਮ → pa n (hakīm)
• Qazaxî: дәрігер (därıger)
• Romancî: medi n
• Romanyayî: medic → ro n, doctor → ro n
• Rusî: врач → ru n an m (vrač), врачи́ха → ru m (vračíxa), до́ктор → ru n an m (dóktor), до́кторша → ru m (dóktorša), ле́карь → ru n (lékarʹ), ме́дик → ru n (médik)
• Sanskrîtî: वैद्य → sa n (vaidya), चिकित्सक → sa n (cikitsaka), भिषज् → sa n an m (bhiṣaj)
• Sardînî: medicu, datori
• Sebwanoyî: mantatambal
• Sicîlî: medicu → scn n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: лечник n, лијечник n, лекар n, љекар n, врачитељ n, здравник n

  Latînî: lečnik n, liječnik → sh n, lekar → sh n, ljekar → sh n, vračitelj n, zdravnik → sh n

• Slovakî: doktor → sk n, lekár → sk n
• Slovenî: zdravnik → sl n
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: gójc n, duchtaŕ n

• Sotoyiya başûr: ngaka
• Spanî: médico → es n, facultativo → es n an m
• Swahîlî: daktari → sw 5 an 6, dokta 9 an 10
• Swêdî: läkare → sv g, doktor → sv g
• Şîngazîcayî: twaɓiɓu 5 an 6
• Tacikî: пизишк → tg (pizišk), табиб (tabib), доктор → tg (doktor), ҳаким (hakim)
• Tagalogî: doktor → tl g, manggagamot
• Tamîlî: மருத்துவர் → ta (maruttuvar), வைதியர் (vaitiyar)
• Tangsayî: tsiqshäraz
• Tayî: หมอ → th, แพทย์ → th, เวช → th (wêech), อายุรแพทย์
• Telûgûyî: వైద్యుడు → te (vaidyuḍu)
• Teterî: доктор (doqtor), табиб → tt (tabib)
• Tigrînî: ዶክተር (doktär)
• Tirkî: doktor → tr, hekim → tr, tabip → tr, sagan → tr
• Tirkmenî: lukman, hekim, wraç

  Kirîlî: врач n

• Tîbetî: ཨེམ་ཆི (em chi)
• Tokpisinî: dokta
• Toxarî B: saṃtkīnau
• Tswanayî: ngaka
• Tumbukayî: dokotala
• Unamî: ntaktël
• Urdûyî: ڈاکٹر‎ n (ḍākṭar), حکیم‎ n (hakīm), طبیب‎ n (tabīb)
• Ûkraynî: лі́кар → uk n (líkar), до́ктор → uk n (dóktor), ме́дик n (médyk)
• Venîsî: medego n, miedego n, mèdego → vec n, dotor n
• Viyetnamî: bác sĩ y khoa, bác sĩ → vi, đốc-tờ → vi, y sinh → vi, thầy thuốc → vi
• Volapûkî: sanan → vo, hisanan, sanel, medinel
• Walonî: docteur → wa n, medcén → wa n, méde → wa n
• Weylsî: meddyg → cy n
• Ximêrî: ពេទ្យ → km (peityɔɔ), ហ្ម → km (mɑɑ), ពេទ្យហ្ម (peityɔɔhmɔɔ), វេជ្ជ → km (vɨccɔɔ)
• Yakutî: быраас (bıraas)
• Yamanayî: takter
• Yidîşî: דאָקטער‎ n (dokter)
• Yûnanî: ιατρός → el n an m (iatrós), γιατρός → el n an m (giatrós)

  Kevn: ἰατρός n (iatrós)

• Zhuangî: canghyw
• Zuluyî: udokotela → zu 1a an 2a, umelaphi 1 an 2, inyanga → zu 9 an 10, ugedla 11 an 10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.