tenî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /tˁɛˈniː/, طەنی
• Deng (Qers)^ⓘ
• Kîtekirin: te·nî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	tenî	tenî
Îzafe	teniya	teniyên
Çemandî	teniyê	teniyan
Nîşandera çemandî	wê teniyê	wan teniyan
Bangkirin	teniyê	teniyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	teniyek	teniyin
Îzafe	teniyeke	teniyine
Çemandî	teniyekê	teniyinan

Tenî li ser rûyê kesekî. (1)

tenî mê, t-ya nerm

1. reşatiya dûmanê, şopa dûmanê,hîs

   Teniya kulekê

   Teniya beroşê

   Di zarokatiyê de dema em nexweş diketin, ji teniyê li eniya me xaç dihat çêkirin.

   • Ji nav malên ku dişewitîn kalekî ku rîha wî bi tenî reşbuyî derket. — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)
2. (Qers) bela, mîratî, muzir

   Ev rovî bûye tenî li serê me,her carê dikeve koxa me çar-pênc mirîşkan dixeniqîne dihêle.

   Kuro lawo tu bûyî tenî çima rehet nasenî!,hergav zarên xelkê dixî, dê û bavên wan tên te şikayet dikin.

Hevmane

• hîs

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ته‌نی‎ (dengnasî: طەنی)

Bikaranîn

Lêker:

• tenî kirin

Navdêr:

• tenîkirin

Rengdêr:

• tenîkirî
• tenîgirtî

Etîmolojî

Ji aramî ܛܝܢܐ‎ (ṭîna) yan ji erebî طين‎ (ṭîn), hevreha îbrî טין (ṭîn), maneya peyvê di zimanên samî de "herrî, ax, toz, qirêj" e. Yan jî dîsa ji aramî ܬܢܢܐ‎ (tennana: dû, dûman), hevreha erebî عثن‎ ('eṯen), îbrî עשן ('aşan), hemû ji proto-samî *'ṯn

Werger

• Albanî: blozë → sq m
• Almanî: Ruß → de n, Swiss spelling: Russ → de n

  Elmanîşî: Ruus n

• Altayiya başûrî: курун (kurun)
• Aragonî: follín → an
• Aromanî: furidzinã, fulidzini m
• Azerî: his → az, qurum → az
• Baskî: kedar
• Başkîrî: ҡором (qorom)
• Bayerî: Ruass
• Belarusî: са́жа m (sáža), ку́рава nt (kúrava), ко́паць m (kópacʹ)
• Bîkoliya naverast: ariw
• Bulgarî: са́жди → bg m pj (sáždi)
• Burmayî: ကျပ်ခိုး → my (kyaphkui:)
• Çekî: saze → cs m pj
• Çîçewayî: mwaye
• Çînî:

  Mandarînî: 油煙 → zh (yóuyān)

• Çuvaşî: хӑрӑм (hărăm)
• Erebî: سُخَام‎ n (suḵām)
• Ermenî: մուր → hy (mur)
• Esperantoyî: fulgo → eo
• Ferî: sót nt, ím nt
• Fînî: noki → fi
• Fransî: suie → fr m
• Friyolî: frusìn n
• Frîsî: roet, ruot
• Gaelîka skotî: sùith m
• Galîsî: feluxe m, sarrio → gl n, parruma m
• Gurcî: ჭვარტლი (č̣varṭli), მური (muri)
• Holendî: roet → nl nt, zoet → nl nt, rookzwart nt
• Îbanî: arok
• Îbranî: פִּיחַ‎ n (píach)
• Îngilîziya kevn: sōt nt
• Îngilîziya navîn: soot
• Îngilîzî: soot → en, smut → en
• Îrlendî: súiche n
• Îtalî: fuliggine → it, caligine → it m
• Japonî: 煤 → ja (すす, susu)
• Katalanî: estalzí → ca, sutge → ca n, sutja → ca m
• Komî-permyakî: са (sa)
• Koreyî: 숯 → ko (sut)
• Latgalî: kvāps n
• Latînî: fūlīgō
• Latviyayî: sodrēji n pj, kvēpi n pj
• Lazî: წოლა (c̣ola)
• Lîtwanî: súodžiai n pj
• Makedonî: саѓа m (saǵa), саѓи pj (saǵi), гареж n (garež)
• Malezî: jelaga, sulang, sulang asap, arang pagu, arang para-para
• Manksî: sooie m
• Maorî: ahowhare, awe, kūkāwhare
• Mecarî: korom → hu
• Melanauyiya navendî: punyuong, arouk
• Negidalî: нуксэ
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: sot n an m an nt

  Norweciya nînorskî: sot m an nt

• Okînawanî: 煤 (しーし, shīshi)
• Oksîtanî: suèja → oc
• Osmanî: ایس‎ (is), قوروم‎ (kurum)
• Plodîşî: Room nt
• Polonî: sadza → pl m, kopeć → pl n
• Portugalî: fuligem → pt m
• Romanyayî: funingine → ro
• Rusî: са́жа → ru m (sáža), ко́поть → ru m (kópotʹ)
• Samî:

  Samiya kildînî: коажь (koažʹ)

• Samiya bakurî: giehpa
• Sirboxirwatî: čađ → sh, ча̑ђ m
• Slovakî: sadza → sk m
• Slovenî: saje m pj
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: caze pj

• Spanî: hollín → es n
• Swahîlî: masizi
• Swêdî: sot → sv nt
• Şîngazîcayî: misizi 4
• Tagalogî: uling-aso
• Tayî: เขม่า → th
• Tirkî: is → tr
• Udî: моъгъ (mo̱ɣ)
• Udmurtî: су (su)
• Ûkraynî: са́жа m (sáža), кі́поть m (kípotʹ), кі́птява → uk m (kíptjava)
• Venîsî: całùzxene m
• Viyetnamî: lọ → vi, nghẹ → vi, muội → vi, nhọ → vi
• Volapûkî: sut → vo
• Weylsî: huddygl n, parddu n, swta → cy n
• Yonagunî: 煤 (ちち, chichi)
• Yûnanî: αιθάλη → el m (aitháli)

  Kevn: ἄσβολος n (ásbolos), αἴθαλος m (aíthalos), ψόλος n (psólos)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.