bîbîk

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /biːˈbiːk/

Navdêr 1

bîbîk (zarokê sava)

bîbîk mê û nêr

1. zarokên sava, nûzayî, nûhatî, biçûk, berşîr

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: بیبیک‎

Herwiha

• zarokên sava

• bîbî
• bîbo
• bîbok

• nîva reşika çavî

• bîbik
• bîbîtik

Etîmolojî

Bi maneya "zarokên sava" peyveke navneteweyî ya ji zimanê zarokan e, bide ber erebî بيبي‎ (bîbî), tirkî bebek, fransî bébé, îngilîzî babe, baby, çînî 宝宝 (bǎobǎo),... Bi wateya "nîva reşika çavan" maneya sekunder e anku ji maneya "zarokên sava" hatiye çêkirin ji ber ku wêneyê mirovî di wê de pirr biçûk dixuye. Bide ber ermenî բիբ (bib), erebî بؤبؤ‎ (buibui), tirkî (göz)bebeği, îbranî בבה (bāḇâ), aramî ܒܒܬܐ (bavta), herwiha bide ber latînî pūpilla (keçika biçûk, bûbok > "bîbîka çavan") ku serekaniya peyva bi maneya "bîbîka çavan" ya gelek gelek zimanên ewropî ye: îngilîzî pupil, fransî pupille, almanî Pupille, spanî pupila, îtalî pupilla... Herwiha bide ber farisî مردمک‎ (merdomek: "bîbîka çavan" < "mêrik, mirovk" ji مردم‎ (merdom, “mirov”)) yan tirkî gözbebeği ("bîbîka çavan" ji "zaroka çavan")

Werger

• Almanî: Pupille → de m, Sehloch → de nt, Iris → de m
• Belarusî: зрэнка m (zrenka)
• Bulgarî: зеница (zenica) (zénica)
• Çekî: zornice m
• Çînî: 瞳孔 → zh (tóngkǒng)
• Danmarkî: pupil → da g
• Erebî: حدقة‎ m (ḥedeqe), بؤبؤ‎ n (buibui), بوبو‎

  Erebiya misrî: نني‎ (ninnî)

• Ermenî: բիբ → hy (bib)
• Esperantoyî: pupilo → eo
• Farisî: مردمک‎ → fa (merdomek), مردمک چشم‎ → fa
• Ferî: sjónop nt
• Fînî: pupilli → fi, silmäterä → fi
• Fransî: pupille → fr m, prunelle → fr m
• Gaelîka skotî: clach na sùla m, dubh → gd n
• Gurcî: გუგა (guga)
• Guwaranî: tesa'ÿi
• Holendî: pupil → nl
• Îbranî: אישון‎ → he n|
• Îngilîzî: baby → en, (2) pupil (of the eye), apple of one's eye → en, irid- → en, iris → en
• Japonî: 瞳孔 → ja (どうこう), dōkō
• Katalanî: pupil·la → ca m
• Koreyî: 눈동자 → ko (nundongja)
• Latviyayî: zīlīte m
• Makedonî: зеница m (zénica)
• Malezî:
  • rûmî: anak mata, pupil
  • jawî: انق مات‎, ڤوڤيل‎
• Maorî: whatupango, whatu, karupango
• Mecarî: pupilla → hu
• Navajoyî: anázhiin ałníiʼdiígíí
• Norwecî: pupill → no n
• Ozbekî: koʻz qorasi
• Polonî: źrenica → pl m
• Portugalî: pupila → pt m
• Qazaxî: қарашық (qaraşyq)
• Romanyayî: pupilă → ro m
• Rusî: зрачок → ru n (zračók), зеница → ru m (zeníca)
• Sirboxirwatî: zjènica → sh m, zenica → sh m, zjȅna → sh m, zȅna m
• Slovakî: zrenica m, zornica m
• Slovenî: zenica → sl m
• Spanî: pupila → es m
• Swêdî: pupill → sv
• Tirkî: gözbebeği → tr, göz bebeği → tr
• Ûkraynî: зіниця (zinycja) (zinýcja)
• Viyetnamî: con ngươi → vi
• Volapûkî: püpil → vo
• Yûnanî: κόρη → el m (kóri)
• Zuluyî: inhlamvu yeso

Navdêr 2

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bîbîk	bîbîk
Îzafe	bîbîka	bîbîkên
Çemandî	bîbîkê	bîbîkan
Nîşandera çemandî	wê bîbîkê	wan bîbîkan
Bangkirin	bîbîkê	bîbîkino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bîbîkek	bîbîkin
Îzafe	bîbîkeke	bîbîkine
Çemandî	bîbîkekê	bîbîkinan

bîbîk li nîva reşika çavî

bîbîk mê

2. (anatomî) nîva çavan, nîva reşika çavî, bîbîka çavî
   • Lê bîbik mîna du lûlûyên reş in û dibiriqînin. — (Mehmed Uzun, Bîra qederê, Weşanên Nefel, 2002 r.10)
   • Kilê navka wan, pirr rengî ne, mîna bîbîka çavêt te Solînê... — (Xelîl Duhokî, Antolojiya Çîroka Nû ya Kurmancên Başûr, Weşanên Nûdem, Stockholm, 1994 r.77)

Bi zaravayên din

• Soranî: گلێنە‎ (gilêne), گزینگ‎ (gizîng)