çima
Binêre herwiha: cima
Bilêvkirin
biguhêreHoker
biguhêreçima, ç-ya req
- çire, bo çi, ji ber çi, ji çi re, sedem çi ye ku?
- Çima tu nayê? (Sebebê nehatina te çi ye?)
Çima ew digirî?
- Çima tu nayê? (Sebebê nehatina te çi ye?)
- ji ber ku, çunkî, sedem ew e ku, çiku
- Çima ku tu nehatî, em bi tenê bi rê ketin.
- Ji bona betal kirina neyiniyê di pirsa neyinî de.
- Tu nayê mala me?
Çima, Ez ê werim ( Erênî )
Erê/Na, Ez nayêm ( Neyinî )
- Tu nayê mala me?
Herwiha
biguhêre- çime (nadir e)
Bi alfabeyên din
biguhêreBi zaravayên din
biguhêre- kurmancî: çima, çira, bo çi, ji ber çi
- soranî: bo çî, le ber çî, bo
- kelhurî: erre, errey çe, erra
- hewramî: çî, pey çêş
- zazakî: çira, qey, sevete
Etîmolojî
biguhêrehevreha pehlewî çimray, ji çi + -ma, ji proto-hindûewropî, binere: çi. Herwiha hevreha hevwateyên wê bi gelek zimanên slavî: ukraynî чому (çomu), polonî czemu, belarûsî чаму (çamu) û rûsî почему (po-çêmu) û herwiha ermeniya kevn զմէ (zmē), hemû ji proto-hindûewropî *kʷesmey (çima, bo çi) ku forma datîv e ji *kʷis (çi).
Agadarî
biguhêreÇima bi wateya "çunkî, ji ber ku" tê bikaranîn lê bikaranîna wê ne dirist e ji ber ku ew hokerek pirsînê ye, ne ya diyarkirina sedemê ye.
Werger
biguhêre- Abxazî: ахьԥа (āx̍pā), иахьԥа (iāx̍pā)
- Afrîkansî: waarom → af, hoekom
- Alabamayî: sáhmi
- Albanî: pse → sq, përse → sq
- Almanî: warum → de, wieso → de, weshalb → de, weswegen → de
- Amharî: ለምን (lämn)
- Asamî: কিয় (kiy), কেলেই (kelei), কেলৈ (keloi)
- Astûrî: por qué → ast
- Azerî: niyə, nə üçün
- Baskî: zergatik
- Başkîrî: ни өсөн (ni ösön), ниңә (niñä)
- Belarusî: чаму́ (čamú)
- Bengalî: কেন → bn (ken)
- Bikol Central:
- Bextiyarî: سیچی (sičē), سیچه (sičē)
- Bretonî: perak → br
- Bulgarî: защо́ → bg (zaštó)
- Burmayî: ဘာဖြစ်လို့ (bhahpraclui.)
- Çeçenî: хӏунда (hunda)
- Çekî: proč → cs
- Çerokî: ᎦᏙᏃ (gadono)
- Çîçewayî: chifukwa chiyani
- Çîkasawî: katimi ta
- Çînî:
- Kantonî: 點解 (dim2 gaai2), 為乜 (wai6 mat1), 做乜 (zou6 mat1), 做乜嘢 (zou6 mat1 je5), 做咩 (zou6 me1)
- Dunganî: виса (visa), захуэй (zahuey)
- Hakkayî: 做麼個 (cho-mak-ke)
- Mandarînî: 為甚麼//為什麼//为什么 (wèishénme), 為啥 → zh (wèishá)
- Minnanî: 物代 (mih-tāi), 為甚物//為什物//为什物 (ūi-sím-mi̍h), 為啥物 (ūi-siáⁿ-mih, ūi-siáⁿ-mi̍h, ūi-siáⁿ-mí), 是按怎 (sī-án-chóaⁿ, sī-án-nóa, sī-án-ná), 因何 (in-hô), 為何 → zh-min-nan (ūi-hô)
- Wuyî: 啥體, 為啥
- Çukçî: иаʼм
- Çuvaşî: мӗншӗн (mĕnšĕn)
- Danmarkî: hvorfor → da
- Deccaniyî: کئیکو
- Divehî: ކީއްވެ (kīvve)
- Endonezyayî: mengapa → id, kenapa → id
- Erebî: لِمَاذَا (limāḏā), لِمَ → ar (lima)
- Ermenî: ինչու → hy (inčʻu), խի → hy (xi)
- Erzayî: мекс (meks)
- Esperantoyî: kial → eo
- Estonî: miks → et
- Farisî: چرا → fa (čerâ), برای چی (barâye či), برای چه → fa (barâye če)
- Ferî: hví
- Fînî: miksi → fi, mitä varten, minkä tähden, minkä vuoksi
- Fransî: pourquoi → fr
- Fransiya navîn: parquoy
- Frîsî: wêrom
- Gaelîka skotî: carson
- Galîsî: por qué → gl, e logo
- Gotî: 𐌳𐌿𐍈𐌴 (duƕē)
- Gurcî: რატომ (raṭom), რისთვის (ristvis)
- Hawayî: aha
- Hindî: क्यों → hi (kyõ), क्यूँ (kyū̃)
- Hîlîgaynonî: ngaa
- Holendî: waarom → nl
- Îbanagî: ngatta
- Îbranî: לָמָּה, לָמָה → he (láma), מַדּוּעַ → he (madúa’)
- Îdoyî: pro quo → io
- Îlokanoyî: apay
- Îngilîziya kevn: hwȳ
- Îngilîzî: why → en
- Îngriyî: miks, minen peräst
- Îrlendî: cad chuige, cén fáth, canathaobh
- Îrlendiya kevn: cid ara
- Îtalî: perché → it
- Îzlendî: af hverju → is
- Japonî: 何故 → ja (なぜ, naze), なんで (nande), どうして (dōshite), 何故 → ja (なにゆえ, naniyue)
- Kalalîsûtî: sooq
- Kannadayî: ಏಕೆ → kn (ēke), ಯಾಕೆ → kn (yāke)
- Kapampanganî: obakit, bakit, obat, ot
- Karaçay-balkarî: нек
- Katalanî: per què → ca
- Keşmîrî: کیٛازِ (kyāzi), क्याज़ि (kyāzi)
- Kirgizî: эмне үчүн (emne üçün), неге → ky (nege), эмнеге (emnege), эмнеден (emneden)
- Kîkûyûyî: nĩkĩ, nĩ ũndũ kĩ
- Kîngalî: ඇයි (æyi)
- Koreyî: 왜 → ko (wae)
- Kornî: prag
- Kreyoliya jameîkî: wa mek
- Krioyî: wetin mek
- Kumikî: неге (nege)
- Latgalî: parkū, deļkuo
- Latînî: cūr, quārē
- Latviyayî: kāpēc → lv, kādēļ, kālab
- Lawsî: ເປັນຫຍັງ (pen nyang)
- Lîmbûrgî: boerum, veurwat, woerum
- Lîtwanî: kodėl → lt
- Luksembûrgî: firwat
- Makedonî: зошто → mk (zošto)
- Malayalamî: എന്തുകൊണ്ട് → ml (entukoṇṭŭ), എന്തിന് (entinŭ)
- Malezî: mengapa, kenapa → ms, kena apa, apa kena
- Maltayî: għaliex
- Maorî: na te → mi aha → mi
- Maranaoyî: ngin, ngkaino
- Maratî: का (kā)
- Mariya rojhilatî: молан
- Mbya guaraniyî: mba'e re
- Mecarî: miért → hu
- Mokşayî: мес (mes)
- Mongolî: яагаад → mn (jaagaad)
- Napolîtanî: pecché
- Navajoyî: haʼátʼíísh biniinaa
- Nepalî: किन → ne (kina)
- Normandî: pourtchi
- Norwecî:
- Ojibweyî: aaniish, aaniin, aanishwin
- Oksîtanî: perqué → oc
- Oygurî: نېمە ئۈچۈن (nëme üchün)
- Ozbekî: nega → uz
- Pangasînanî: akin
- Pîttcantcatcarayî: nyaaku
- Polabî: jocel
- Polonî: dlaczego → pl, czemu → pl, po co → pl, na co
- Portugalî: por que → pt
- Qazaxî: неге → kk (nege)
- Romanî: sosθar
- Romanyayî: de ce, pentru ce
- Rusî: почему́ → ru (počemú), заче́м → ru (začém), отчего́ → ru (otčevó)
- Samoayî: 'aiseā
- Sanskrîtî: किमर्थं (kimarthaṃ), कुत → sa (kuta), किमर्थम् → sa (kimartham)
- Sebwanoyî: ngano
- Sirboxirwatî:
- Skotî: why
- Slovakî: prečo
- Slovenî: zakáj → sl
- Spanî: por qué → es
- Swahîlî: kwaje, mbona
- Swêdî: varför → sv
- Tacikî: чаро (čaro)
- Tagalogî: bakit → tl
- Tahîtî: no te aha
- Tamîlî: ஏன் → ta (ēṉ)
- Taşelhitî: ⵎⴰⵅ (max)
- Tausugî: mayta'
- Tayî: ทำไม → th, ไฉน → th (chǎin)
- Telûgûyî: ఎందుకు → te (enduku)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⵎⴰⵅ (max)
- Teteriya krîmî: ne içün, ne sebepten
- Teterî: нигә (nigä), нар ни өчен (nar ni öçen), ния (niya)
- Tirkî: neden → tr, niçin → tr, niye → tr
- Tirkmenî: üçin, näme üçin
- Tîbetî: ག་རེ་བྱས་ནས (ga re byas nas)
- Tokpisinî: watpo
- Tongî: hā
- Tuvanî: чүге (çüge), чоп (çop)
- Ugarîtî: 𐎍𐎎 (lm)
- Urdûyî: کیوں (kyõ, kyū̃)
- Ûkraynî: чому́ → uk (čomú), чом (čom)
- Vepsî: mihe
- Viyetnamî: sao → vi, vì sao → vi, tại sao → vi
- Volapûkî: kikodo → vo
- Voroyî: mille
- Walonî: pocwè → wa
- Warayî: kay-ano
- Weylsî: pam, paham
- Wutunhuayî: mashema
- Xakasî: ноға (noğa)
- Ximêrî: ហេតុអ្វី (heetovii), ហេតុអី (heetoʼəy)
- Yakanî: we'ey
- Yakutî: тоҕо (toğo), туохтан (tuoxtan), туох иһин (tuox ihin)
- Yidîşî: למאַי (lemay), פֿאַרוואָס (farvos)
- Yolayî: farthoo
- Yorubayî: kilode
- Yûnanî: γιατί → el (giatí)
- Zimanê destan ê emerîkî: OpenB@Sfhead Y@FromSfhead
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.