zimanê zikmakî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /zɪmɑːˈneː zɪkmɑːˈkiː/
• Kîtekirin: zi·ma·nê zik·ma·kî

Navdêr

Zayenda nêr
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Binavkirî	zimanê zikmakî	zimanên zikmakî
Nebinavkirî	zimanekî zikmakî	zimanine zikmakî
Agahdarî: Di peyvên hevedudanî de tenê peyva yekem li gor diyarîtiyê û li gor hejmarê diguhere.

zimanê zikmakî nêr

1. Yekem zimanê ku mirov fêr bûye; zimanê ku mirov pê mezin bûye; zimanê dêbavên mirovî; zimanê malbata mirovî.

   Hevmane: zimanê dayikî

   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bikaranîn

Maneya çend peyvên bi hev re carinan ji bingehê xwe piçekê dûr dikeve. Mesela "zimanê zikmakî" yan "zimanê dayikê" jî ew e. Zimanê mirovî yê bingehîn ne herdem zimanê dayika mirovî ye jî: belkî jin û mêr di malê de bi zimanê mêrikî dipeyivin ku ne zimanê dayikê ye û dîsa zarok jî fêrî wî zimanî bibin û bi wî zimanî bipeyivin. Ew ziman dîsa jî li gor tirkî dibe "anadil" û îngilîzî "mother tongue". Herdu jî yekser/dîrek maneya "zimanê dayikê" didin. Wisa "zimanê zikmakî" jî erê mirov ne di zikê dayikê de û belkî heta ne ji dayikê jî fêr bibe (belkî dayik miribe û zarok ji aliyê kesên din ve tê xwedîkirin) lê dîsa jî dirist e.

Herwiha di gelek zimanên din de jî peyva "native" bi vê maneyê heye: îngilîzî "native language", spanî "lengua nativa". Ew jî yekser/dîrek maneya "zimanê zikmakî" didin. "Native" ji latînî "natus" (zan, zayîn) tê. Anku hem "zimanê dayikê" û hem jî "zimanê zikmakî" herdu jî bikêrhatî ne.

Etîmolojî

Ji zimanê + zikmakî.

Werger

• Afrîkansî: moedertaal, huistaal
• Albanî: gjuhë e nënës m, gjuhë amtare m
• Almaniya jêrîn a almanî: Modersprak m, Modersprake m, Moodersprak m, Muddersprak m

  Almaniya jêrîn a navîn: Mōdersprāke m

• Almanî: Muttersprache → de m, Erstsprache → de m

  Elmanîşî: Mueterspraach m

• Astûrî: llingua materna m
• Azerî: ana dili

  Erebî: آنا دیلی‎

• Baskî: ama-hizkuntza → eu
• Başkîrî: туған тел (tuğan tel)
• Belarusî: ро́дная мо́ва m (ródnaja móva)
• Bengalî: মাতৃভাষা → bn (matribhaśa)
• Bulgarî: ро́ден ези́к n (róden ezík), ма́йчин ези́к n (májčin ezík)
• Burmayî: မိခင်ဘာသာစကား (mi.hkangbhasaca.ka:), အမိဘာသာစကား (a.mi.bhasaca.ka:)
• Çekî: mateřský jazyk → cs n, rodný jazyk n, mateřština → cs m
• Çerokî: ᎤᏂᏬᏂᎯᏍᏗ (uniwonihisdi)
• Çînî:

  Kantonî: 母語 (mou⁵ jyu⁵)

  Hakkayî: 阿姆話 (â-mê-fa)

  Mandarînî: 母語 → zh (mǔyǔ), 本族語 (běnzúyǔ)

  Minnanî: 母語 → zh-min-nan (bó-gí)

• Danmarkî: modersmål → da nt
• Dolganî: төрөөбүт тыл (törööbüt tıl)
• Endonezyayî: bahasa ibu → id
• Erebî: لُغَة أُمّ‎ m (luḡat ʔumm), لُغَة قَوْمِيَّة‎ m (luḡa qawmiyya), لُغَة أُولَى‎ m (luḡa ʔūlā)
• Ermenî: մայրենի լեզու → hy (mayreni lezu)
• Esperantoyî: hejmlingvo
• Estonî: emakeel → et
• Farisî: زبان مادری‎ → fa (zabân-e mâdari)
• Ferî: móðurmál → fo m
• Fînî: äidinkieli → fi
• Fransî: langue maternelle → fr m
• Friyolî: marilenghe m
• Gaelîka skotî: cànan màthaireil n, cainnt mhàthaireil m
• Galîsî: lingua materna m
• Gujaratî: માતૃભાષા (mātṛbhāṣā)
• Gurcî: მშობლიური ენა (mšobliuri ena)
• Hindî: मातृभाषा → hi m (mātŕbhāṣā), मादरी ज़बान m (mādrī zabān)
• Holendî: moedertaal → nl g, moerstaal → nl g
• Hunsrikî: Muttersproch m
• Îbranî: שְׂפַת אֵם‎ → he m (s'fat 'ém)
• Îdoyî: matrala linguo
• Îngilîzî: mother tongue → en
• Îrlendî: máthairtheanga m, teanga dhúchais m
• Îtalî: madrelingua → it m
• Îzlendî: móðurmál nt
• Japonî: 母語 → ja (ぼご, bogo), 母国語 → ja (ぼこくご, bokokugo), 自国語 (じこくご, jikokugo)
• Kalmîkî: төрскн келн (törskn keln)
• Kannadayî: ಮಾತೃಭಾಷೆ → kn (mātṛbhāṣe)
• Kaşûbî: rodnô mòwa m
• Katalanî: llengua materna → ca m, llengua nativa
• Kirgizî: эне тили (ene tili)
• Kîngalî: මවු බස (mawu basa)
• Koreyî: 모어 → ko (mo-eo), 모국어 → ko (mogugeo)
• Kornî: mammyeth m, yeth vamm m
• Latviyayî: dzimtā valoda m
• Lawsî: ​ພາສາແມ່ (phā sā mǣ)
• Lezgînî: дидед чӏал (dided č̣al)
• Lîtwanî: gimtoji kalba → lt m
• Lîvonî: jemākēļ
• Makedonî: ма́јчин ја́зик n (májčin jázik)
• Malezî: bahasa ibunda → ms
• Manksî: çhengey ny mayrey m
• Maorî: reo ūkaipō
• Maratî: मातृभाषा m (mātrubhāṣā), मायबोली m (māybolī)
• Mecarî: anyanyelv → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: төрөлх хэл (törölh hel), эх хэл (eh hel)

• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: morsmål → no nt

  Norweciya nînorskî: morsmål nt

• Oksîtanî: lenguo maire m
• Oygurî: ئانا تىل‎ → ug (ana til), ئانا تىلى‎ (ana tili)
• Ozbekî: ona tili
• Peştûyî: مورنۍ ژبه‎ m (moranǝy žǝba)
• Polonî: język ojczysty → pl n
• Portugalî: língua materna → pt m, língua nativa m
• Puncabî: ਮਾਂ ਬੋਲੀ (mā̃ bolī)

  Şahmuxî: ماں بولِی‎ (māṉ bolī), مات بولِی‎ (māt bolī)

• Qazaxî: ана тілі (ana tılı)
• Romanyayî: limbă maternă → ro m, limbă nativă m, limbă natală → ro m
• Rusî: родно́й язы́к → ru n (rodnój jazýk), родна́я речь m (rodnája rečʹ)
• Rusînî: материньскый язык n (materynʹskŷj jazŷk)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: матерњи језик n, материњи језик n, матерински језик n

  Latînî: maternji jezik n, materinji jezik n, materinski jezik n

• Skotî: mither tongue
• Slovakî: materinský jazyk n, rodný jazyk n, materinská reč m
• Slovenî: máterni jêzik → sl n, materinščina → sl m
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: maśeršćina m

  Sorbiya jorîn: maćeršćina → hsb m, maćerna rěč m

• Spanî: lengua materna → es m, lengua nativa m, lengua natal m
• Swahîlî: lugha ya mama
• Swêdî: modersmål → sv nt
• Şorî: туған тили (tuğan tili)
• Tacikî: забони модарӣ (zaboni modarī)
• Tagalogî: inang-wika, katutubong wika, inang wika
• Tamîlî: தாய்மொழி → ta (tāymoḻi), தாய் மொழி (tāy moḻi)
• Tayî: ภาษาแม่ → th
• Telûgûyî: దేశభాష → te (dēśabhāṣa), మాతృ భాష (mātr̥ bhāṣa)
• Teteriya krîmî: ana tili
• Teterî: туган тел (tuğan tel), ана теле → tt (ana tele)
• Tigrînî: ቋንቋ ኣደ (ḳʷanḳʷa ʾadä)
• Tirkî: ana dili → tr
• Tirkmenî: ene dili
• Urdûyî: مادری زبان‎ m (mādrī zubān)
• Ûkraynî: рі́дна мо́ва → uk m (rídna móva)
• Viyetnamî: tiếng mẹ đẻ → vi, ngôn ngữ mẹ đẻ, ngôn ngữ đầu tiên
• Volapûkî: motapük, lomapük → vo
• Walonî: lingaedje del mame → wa n
• Weylsî: mamiaith m
• Ximêrî: ភាសាកំណើត (phiəsaakɑmnaət)
• Yidîşî: מאַמע־לשון‎ nt (mame-loshn), מוטער־שפּראַך‎ m (muter-shprakh)
• Yûnanî: μητρική γλώσσα m (mitrikí glóssa)
• Zhuangî: vahcoj

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.