hêro
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | hêro | hêro |
Îzafe | hêroya | hêroyên |
Çemandî | hêroyê | hêroyan |
Nîşandera çemandî | wê hêroyê | wan hêroyan |
Bangkirin | hêroyê | hêroyino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | hêroyek | hêroyin |
Îzafe | hêroyeke | hêroyine |
Çemandî | hêroyekê | hêroyinan |
hêro mê
Herwiha
biguhêreJê
biguhêreNavê zanistî
biguhêre- Alcea rosea, Althaea rosea
- Althaea chinensis
- Althaea ficifolia
- Alcea kurdica
Etîmolojî
biguhêreGengazkî ji proto-îranî *hárah, ji proto-hindûîranî *sáras (“avzê”) ji derika çê bûnê a vî giyayî, ji proto-hindûewropî *sélos ~ *sélesos (“avzê, çirrav”). Hevreha yûnaniya kevn ἕλος (hélos, “avzê”), ermeniya kevn եղտիւր (ełtiwr, “avzê”). Ji vê reha hindûewropî herwihan Sarasvati, ji proto-hindûaryanî *SáraswatiH, sanskrîtî सरस्वती (sárasvatī, “çemê çîvanokî a li Rigvedayê; êzda zanahiyê a hindû”), avestayî 𐬵𐬀𐬭𐬀𐬓𐬀𐬙𐬍 (haraxᵛatī, “çemkê Hilmendê”), farisiya kevn 𐏃𐎼𐎢𐎺𐎫 (h-r-u-v-t /harauvati/).
Heke teşeka resen pêşîn hîro nebe, dibe ku rasterast ji wî navê êzdekê hatibe.
- *Sáraswāns ("avzê-kî, çirravî") > *Hárahwāh > *Hárāwā > *heraw > hêro
Nê hevrehên wê ên îranî teşeya *Hárahwatī didin nîşanê, herçendî eva pêkanîkê kêmtir nakibe jî. Herwihan bi kurdiya îro jî kirpandin ser -ê- ye (hḗro) û ne -o- (*hêró) herwekî wê bêjeya proto-hindûîranî.
Gelek navderên dînewer û pîroze di serdema îraniya nû da ketin navên giyayan; bide ber sping û farisî اسفند (isfend, “kevot”) (>kurdî isfendan), espender. Herwihan xuyanga hîroyê li kulîlka lotûsê diçe, ku di serdema Îraniya navîn da hêmayeka wê êzdeyê bû.
Alternatîvkî, hevreha farisî خیری (xîrî), خیرو (xîrû), خیلو (xîlû), خیلوج (xîlûc), farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (hêrîg), nê yeksana wan a kurdî helîk e û navê giyayekî din e.
Werger
biguhêre- Almanî: Stockrose → de m, Herbstrose → de m, Rosenmalve → de m
- Farisî: گل ختمی → fa, گل رز → fa, نوعی گل → fa
- Fînî: salkoruusu → fi
- Fransî: rose trémière → fr m
- Îngilîzî: hollyhock → en, rose mallow → en, ?mallow → en
- Îtalî: malvarosa → it m, malvone → it m
- Japonî: 葵 → ja (あおい, aoi)
- Koreyî: 접시꽃 (cheopshiggot)
- Rusî: мальва (mál’va)
- Spanî: malva real → es, malva arbórea → es, malva rósea → es, malva loca → es, malvarrosa → es
- Tirkî: hatmi çiçeği → tr, gülhatmi → tr