dewixîn

Kurmancî

Lêker 1

dewixîn negerguhêz

Bê taqet û bê hal ketin, bê taqet bûn, gelekî betilîn, ji hevdû ketin, ji hal de ketin
- Mine heq û hed di pirsan de nedît, ne mecbûr bûm guhê xwe bel bikim û bi serekî dewixî debar bikim li ber eletewşiyeke di vê berbanga ku ruh, beden û mêjiyê min kerixîye de. — (Rindiyek Ewê Cîhanê Rizgar Bike!, Hasan Kaya, 07/2009, zincirlikuyu.net)
- Li metrepolê ku hewa wî di nav saetekê de, car caran tê guhertin; carcaran bayekî hênik ji aliyê Bosforê tê û kincên mirov ên ku ji xwêdanê şil bûne, bi laşê mirov ê dewixî ve dizeliqînedi demê weha de, xwarinên herî xweş bêtam dibin gelek caran li restaurantên elît û naskirî; tenê mirov dixwaze xwe bera nav aveke sar bide, xwe bispêre siya çinareke kevnar û gotinene nazik û birehm. — (TENÊTÎ, ŞEV Û PERA, Hasan Kaya, , 07/2007 pen-kurd.org)

Tewîn

-dewix-

Bide ber

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Îngilîzî: to get exhausted → en, ^?get exhausted → en, ^?reach one's dotage → en
Tirkî: bitab düşmek → tr, berelenmek → tr, bertilmek → tr, kısılmak → tr, ^?kısılma → tr

Lêker 2

dewixîn negerguhêz

Bi taybetî ji sedemê kalbûn yan pîrbûnê yanî bi mezinbûna temenê mirovan ve jar bûna hiş û zîrektiyê; ji ber mezinbûna temenê mirov wendabûn yan jî qelsbûnek zêde ji fonksîyonên hiş û mejî. Bi taybetî li gel peyva "serî" tê bikaranîn.
- Olîgarşiya înkarker xwe li ser tinebûna ê din diafirîne. Bêguman tinebûna vî mejî û zêhniyeta dewixî jî bi dawîhatina înkarê dibe. Nexweşiya wê û bêzariya wê jî bi vê dibe. Mîna bawiyekî ye. Sura bayê jî rabe arsimî dibe û bi tebekê dikeve. Xwe ranagire û beqa nake. Yanî bi kurt û kurmancî nexweş e. — (rojinliyiz.net, 03/2007)
- Kalkan ev nêzîkatiyên Erdogan weke 'mejiyê kesekî dewixî' bi nav kir û gotinên Başbûg jî nirxandin. — ('YAN HEZ BIKE YAN JÎ BITERIKÎNE', 11/2008, rojaciwan.com)

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Îngilîzî: to reach one's dotage → en
Tirkî: bunamak → tr

Lêker 3

dewixîn negerguhêz

Wexta ku tiştek piştî derbekî bipelixe û ziyanê jê bibîne. Her wiha ji bo teneke û alavên ku hesinên derdora wan ber bi hundir ve diçewise tê gotin.
- Tenekê rûn yê ku Qado ji Elajgirê stendibû, bi herdu aliyên xwe ve mîna serê Qado bi xwe dewixî bûn. — (ji devê kesekî serhedî, 24/06/2014)

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Îngilîzî: to reach one's dotage → en
Tirkî: burkulmak → tr, ezilmek → tr, içe gömülmek → tr