Rom
Binêre herwiha: rom
Serenav
biguhêreRom mê
- serbajarê Îtalyayê
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Împaratoriya Romê: dewletek bû ji sala n. 750ê bZ ta n 350 pZ
bi taybetî li Îtalyayê lê demekê xwe gihandibû hemî başûrê Ewropayê û bakurê Afrîkayê û Rojhilata Navîn- Dewleta Romayê ya BM di sala 753'yan da hatîye sazkirin û bûye împeratorîyeka gelek mezin, piştê Mîladê di sala 395'an da hatîye parçekirin û navê parçeyeka wê bûye "Roma Rojhilat", navê parçeya wê ya di jî bûye “Roma Rojava". Ji Roma Rojhilat ra "Bîzans" jî hatîye gotin."Ew şepala şox û şeng e/kafira Rom û Fireng el dame ber cotek xedenge/ zalimê, kuştim bi dox!" (Melayê Cizirî) — (M. Emîn Bozarslan, Ferhanga Kurdî, Weşanxaneya Deng, 2008, r. 935, ISBN 978-975-7011-99-6)
- Dewleta Osmanî
- Dewleta Osmanî; dewleta ku padişahên Osmaniyan li serê wê bûne, ew gêrane, imperatoriyeka gelek mezin bûye û di dûwayîya Şerê Pêşin ê Cihanê da hilweşiyaye, dûwayî li hebûna wê hatiye. Emma ji ezel Xwedê wisa kir/ ev Rom û Ecem li ser me rakir". (Ahmedê Xanî) “Gulê dêran, Gulê dêran!/Bila agirê kulê têkeve mala Roma xayîn, li mala bavê mi evdala Xwedê aniye koka şêran û mêran!(Sitrana Civatan)Bextê romê tune.(Gotinê pêşîyan)Dilopên gomê, seyên zomê, virrên romê(Gotinê Pêşîyan) yanî ew pirin. — (M. Emîn Bozarslan, Ferhanga Kurdî, Weşanxaneya Deng, 2008, r. 319, ISBN 978-975-7011-99-6)
- Gotinekê Kurmancan heye dibêje: Tu çendî dûrê Romê bî ew çend nezîkî Xwedê yî — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 110, ISBN 9789944360678)
- …Wî dilê xwe de got:’’Kulê tu bi min de bê yî, van li welatê Romê koka Kurmancan anî, livan deran jî evin teşkîl dikin, serê rêya digirin, merivan dişêlînin û dikujin, miletan berî hev didin. — (Erebê Şemo: Jiyana Bextewar,r.146)
- yûnanî yan Yûnanistan
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Herwiha
biguhêreJê
biguhêreJi wêjeya klasîk
biguhêre- Hindûyên roji-perest in çep û rast
Qeyserê Romê li serheddê firing
Top û zincîr-i vebestin çep û rast — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Etîmolojî
biguhêre- Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
biguhêre- Albanî: Roma → sq
- Almanî: Rom → de n
- Çînî: 罗马 → zh (Luómǎ)
- Danmarkî: Rom → da
- Endonezyayî: Roma
- Erebî: روما (Ŕawma)
- Ermenî: Հռոմ → hy (Hṙom) (Hŕom)
- Esperantoyî: Romo → eo
- Farisî: رم → fa (Ŕam)
- Fînî: Rooma → fi
- Fransî: Rome → fr
- Gaelîka skotî: An Ròimh
- Gurcî: რომი → ka (romi) (Romi)
- Holendî: Rome → nl
- Îbranî: רומא → he (Ravma)
- Îngilîzî: Rome → en
- Îrlendî: An Róimh
- Îtalî: Roma → it
- Japonî: ローマ → ja (Rōmu)
- Koreyî: 로마 → ko (roma) (Roma)
- Latviyayî: Roma → lv
- Lîmbûrgî: Roeme
- Lîtwanî: Roma → lt
- Makedonî: Рим (Rim) (Rim)
- Mecarî: Róma → hu
- Norwecî: Roma → no
- Oygurî: رىم (rim) (Ŕadama)
- Polonî: Rzym → pl
- Portugalî: Roma → pt
- Romanyayî: Roma → ro
- Rusî: Рим → ru (Rim) (Rim)
- Spanî: Roma → es
- Swêdî: Rom → sv
- Tagalogî: Roma
- Tamîlî: ரோம் → ta (rōm) ()
- Tayî: โรม → th (room) ()
- Tirkî: Roma → tr, Bizans
- Ûkraynî: Рим → uk (Rym) (Rym)
- Viyetnamî: Roma → vi
- Weylsî: Rhufain → cy
- Yûnanî: Ρώμη → el (Rómi) (Rómi)