Wîkîferheng:Fonolojiya dîrokî

Fonolojiya dîrokî

PIr. *č

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
k	č	z	z	č	ž	ž	ž	ž	ž	j, ž, z	č, j
*sek^w-	hačā	az	az	hača	až	ji	-	-	ej	ci (pronoun) ^{[c 1]}	ce^{[a 1]}	from
*k^we	-ča	az	az	-ča	-iž	jî	îş^{[g 1]} (< *îj)	îş (< *îj)	îş (< *îj), îj	jî^{[c 2]}, zî^{[c 3]}	îç^{[a 2]}	also
*pek^w-	*pač-	puxtan [paz-]	puxtan [paz-]	pač-	*puxtan [paž-]	pehtin [pêj-]	pêjan, pêjtin [pêj-]	?	?	pewtene^{[c 4]} [pewc-, pewj-, pewz-]	petey [peç-]	to cook
*lewkes	raučah	rōz	rūz	raōčah	rōž	roj	roj^{[g 2]}	rûj^{[f 1]}	rûj	roce^{[c 5]}, roje^{[c 6]}, roze^{[c 7]}	ro^{[a 3]}	day
*ḱewk-		sōxtan [sōz-]	sūxtan [sūz-]	saōč-		şewitandin [şewitîn-], sotin [soj-]	sûtandin [sûtên-]^{[g 3]}			sotene^{[c 8]} [socn-, sojn-, sozn-]	sotey [soç-]^{[a 4]}	burn
*wek^w-	-	-	-	vač-	vāxtan [vāž-]	bêj-	-	wetin^{[f 2]} [wiş- < *wij]	?	vatene^{[c 9]} [va(c)-, va(j)-, va(z)-]	watey [waç-]^{[a 5]}	to say
*weik-	*vaič-	vēxtan [vēz-]	bīxtan [bīz-]	*vaēč-	*vēxtan [vēž-]	bêtin [bêj-]	bêjan [bêjê-]^{[g 4]}	wêjyan^{[f 3]} [wêj-]	vêtin [vêj-]	vîtene [vîcn-, vîjn-, vîzn-]	wêtey [wêç-] ^{[a 6]}	to sift

PIr. *dw-

PIE.		Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî		Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Kurdiya berz
*d^hw-		duv-	d-	d-		dv-	b-	d-	d-	d-	d-	b-	b-	d-
*d^hwer		d u vara-	dar	dar		d vara-	bar	derî	der-^{[g 5]}	der^{[f 4]}	der	ber^{[c 10]}	bere	der

PIr. *fr-

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
*pr-	fr-	fr-	for- (etc.)	fr-	fr-	f(i)r-	f(i)r-	f(i)r-	f(i)r-	r-, hr-	wr-, her-
*p ró, p ro° + *h₂weg-s^e/o	?	f rōxtan [f rrōš-]	forūxtan [forūš-]	f ra-vaxš	?	f rotin [f roş-]	f roştin [f roş-]^{[g 6]}	f rûtin^{[f 5]} [f rûş-]		rotene^{[e 1]} [roş-]	w retey [w reş-]^{[a 7]}
?	?	f rāh	farāx	f raϑah	farrāx	f reh	f re	?		hera^{[c 11]}, hîra ^{[c 12]}	?

PIr. *ft

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
?	ft	ft	ft	pt	ft	(f)t	(w)t	(f)t	(f)t	(w)t	(w)t
*sep tṃ	?	grif tan [gīr-]	geref tan [gīr-]	gǝrǝp ta- [grab-]	grif tan [girw-]	girtin [gir-]	girtin [gir-]	girtin^{[f 6]}		girew tene [gê(r)-]	girtey [gêr-]^{[a 8]}
*sep tṃ	?	haf t	haf t	hap ta-	haf t	hef t	hew t^{[g 7]}	hef t^{[f 7]}	hef t	hew t	hew t^{[a 9]}	seven
*kop-tos	?	kaf tan [kaf-]	-	kap-ta [kap-]	kaf tan [kaf-]	ketin [kev-]	kew tin [kew-]^{[g 8]}	kef tin^{[f 8]} [kef-]	ketin [?-]	kew tene [kew-]	kew tey [kew-]^{[a 10]}	to fall

PIr. *hw-

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
*sw	(h)uv-	xw-	x	hv-, x^v-	wx-	x(w)-	x(w)-	x(w)-	x(w)-	w-	w-
	?	x waš	xoš	?	w xaš	x weş	xoş^{[g 9]}	x weş^{[f 9]}	x weş	weş^{[c 13]}	weş
	?	x wār	xār	h/x^vāδra	*w xār	x war	x war^{[g 10]}	x war^{[f 10]}		war	war^{[a 11]}
*s wésor	?	x wāhar, x wah	xāhar	h/x^vahar	w xār	x weh, x weyşik, x weying	x weyşk^{[g 11]}	x weyşk^{[f 11]}	x we	waye^{[c 14]}	walî
	?	?	-	h/x^v*ā-aoθra-	?	x was	x was^{[g 12]}	?		warway^{[e 2]} (< *wawir)	wirwa^{[b 1]} (< *wawir)
*sóh2wl	?	x war	xor	h/x^vara-	*w xar	-	x wer^{[g 13]}	x wer^{[f 12]}	hwer (< x wer)	-	wer
*s (w)e-	?	x wad	xod	h/x^vat	w xad	x we	xo^{[g 14]}	x we^{[f 13]}	wij	xo^{[c 15]} (Kurmancî)	wê^{[a 12]}
*s wep-nos	?	x wamn, x wāb	xāb	h/x^vafna-	w xamn	xevn	xewn^{[g 15]}	xew^{[f 14]}		hewn^{[c 16]}	werm (dissimilar root)
*s wenh₂-	?	x wandan [x wān-]	xāndan [xān-]	h/x^van-	*w xandan [w xān-]	x wendin [x wîn-]	x wêndin [x wên-]^{[g 16]}	x wenîn^{[f 15]} [xwen-]	x wenin [x wen-]	wendene^{[c 17]} [wan-]	wen(d)ey [wan-]^{[a 13]}
*s wel-	?	x wardan [x war-]	xordan [xor-]	h/x^var-	w xardan [w xar-]	x warin [x w-]	x wardin [xo-]^{[g 17]}	x wardin^{[f 16]} [x we-]	hwardin (< x wardin)	werdene^{[c 18]} [we(r)-]	wardey [wer-]^{[a 14]}
	?	x wāstan [x wāh-]	xāstan [xāh-]	?	w xāštan [w xāz-]	x wastin [xwaz-]	-	-		waştene^{[c 19]} [waz-]	was(t)ey [waz-]^{[a 15]}

PIr. *j

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
gw	j	z	z	j	ž	ž	ž	ž	ž	j	ž
*g^wḗnh₂	?	zan	zan	jaⁱni	žan	jin	jin^{[g 18]}	jin^{[f 17]}	jen	cenîye^{[c 20]}	jenî^{[a 16]}
*g^w^hén	jan-	zadan [zan-]	zadan [zan-]	jan-	žan-	jenîn, jendin [jen-]	jenîn, jendin [jen-]	jenîn^{[f 18]} jen-		cenayene [cen-]^{[c 21]}	jenay [jen-]
*g^wei-	jīv-	zīwistan [zīw-]	zīstan [zī-]	jīv-	žīw-	jiyan, jîn [jî-]	jiyan , jîn [jî-]^{[g 19]}	jiyan^{[f 19]} [jî-]		ciwîyayene [ciwî-]^{[c 22]}	jîway [jîw-]^{[a 17]}

PIr. -*m

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
-m	-m	-m	-m	-m	-m	-v	-w	-w	-w, -m	-m	-m
*ǵemHtēr	dāmātar	dāmād	dāmād	zāmātar	*zāmād	zava	zawa^{[g 20]}	zawa^{[f 20]}	zoma	zama^{[c 23]}	zema	bridegroom
*h₁nḗh₃mṇ	nāman	nām	nām	nāman-	nām	nav	naw^{[g 21]}	naw^{[f 21]}	nom	name^{[c 24]}	namî	name
*sm̥-h₂-ó-	*hama-	hāmīn	-	hama-	-	havîn	hawîn^{[g 22]}	-	-	(h)aminan^{[c 25]}^{[c 26]}	hamin	summer
*som-o	hama-	hamāl	hamāl	hama-	*hamāl	heval	awell, (h)awall ^{[g 23]}, hewall	awall^{[f 22]}		-	hemall	friend
?	maiθa-mana-	mēhmān	mihmān	maeθa-mana-	mēhmān	mêvan	mîwan^{[g 24]}	mêwan^{[f 23]}	mêman	meyman ^{[c 27]}, mêman^{[c 28]}	mêman	guest
*k^wem	?	āšām-	āšāmīdan [āšām-]	šam-	ubšām-	heşavitin [heşav-] (sub-dialectal)	-	-	-	şimitene^{[c 29]} [şim-]	aşimay [aşim-]	drink

PIr. *rd

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
-rd^h, -ld^h	rd, ld	l	l	rd, rδ	r(δ)	l	ł	ł	ł	r̄	ł, r
*ḱel-(e)d-	?	sal	sal	sarəδa-	sār(d)	sal	sal l^{[g 25]}	sal l^{[f 24]}	sal l	ser re^{[c 30]}	sal l^{[b 2]}
ḱēr d/ḱṛ dós	*dr d	dil	del	zərəda-	zir δ	dil	dil l^{[g 26]}	dil l^{[f 25]}	dil l	zer rî^{[c 31]}	zêl lî, dil l^{[b 3]}
?	?	ul	al (id.)	ərədva-	?	hel-	hel l- ^{[g 27]}	hel l-^{[f 26]}		?	hor-
*wr̥d^ho	?	gul	gol	var dā	vār(d)	gul	gul l^{[g 28]}	gul l^{[f 27]}	gul l	vile^{[c 32]} (~)	wilî (~)
?	?	?	-	marəδā-	?	-	-	-	-	mer re^{[c 33]}	mil le^{[a 18]}

PIr. *-ṛt

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
-rt, --lt	?	-ard, -urd	-ard, -ord	-ərət	-ird, -urd	-ir	-ird	-ird	-ird	-erd	-erd
?		bu r dan [bar-]	bo r dan [bar-]	bə r ə ta- [bar-]	bu r dan [bar-]	bi rin [b-]	bi r din [be-]	bi r din [be-]		be r dene [be(r)-]	be r dey [ber-]	bring
*kḷ-tos		ka r dan [kun-]	ka r dan [kon-]	kə r ə ta- [kar-]	ki r dan [kar-]	ki rin [k-]	ki r din [ke-]	ki r din [ke-]		ke r dene [ke(r)-]	ke r dey [ker-]	do
*mr-tos		mu r dan [mīr-]	mo r dan [mīr-]	mə r ə ta- [mar-]	mu r dan [mīr-]	mi rin [mir-]	mi r din [mir-]	mi r din [mir-]		me r dene [mi(r)-]	me r dey [mir-]	die

PIr. *rź

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
rǵ, lǵ	rd	l	l	rz	rz	rz, r, z, l	rz, r, z, l, ł	rz, r, z, l, ł	rz, r, z, l, ł	rz	rz, r, z, l, ł
*b^hr ǵh-	bar d(ant)	buland	boland	barəz(ant)	bur z	bilind	ber z^{[g 29]}	ber z^{[f 28]}	ber z	ber z^{[c 34]}	ber z^{[b 4]}
*sel ǵ	*hr d-	hištan [hil-]	heštan, helīdan [hel-]	harəz-	hištan [hir z-]	hiştin [hêl-]	hêştin [hêl l-]^{[g 30]}	hîştin^{[f 29]} [hîl l-]		eştene^{[c 35]} [er z-] (throw)	astey [az-]^{[a 19]}

PIr. *sč

PIE		Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî		Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
sk		s	s	s		sč	š	š	š	š	š	š	š
*pes-ke-		pasā-	pas	pas		pas ča-	paš	paş	paş^{[g 31]}	paş^{[f 30]}		-	-

PIr. *ś

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
*ḱ	θ	h	h	s	s	s	s	s	s	s	s
?	*āθū-	āhûg	āhū	āsū-	*āsūg	asik	asik^{[g 32]}	asik^{[f 31]}	?	asike	asike^{[a 20]}	gazelle
?	*maθia-	māhīg	māhī	masya-	māsīg	masî	masî^{[g 33]}	masî^{[f 32]}	?	mase^{[c 36]}	masawî	fish
?	?	āhan	āhan	?	āsun	hesin	asin^{[g 34]}	asin^{[f 33]}	asin	asin^{[c 37]}	asin^{[a 21]}	iron
*déḱm̥(t)	daθa-	dah	dah	dasa-	das	deh (~)	de^{[g 35]}	de^{[f 34]}	de	des^{[c 38]}	de^{[a 22]}	ten
*peḱu-	*paθu-	pah	-	pasu-	*pas	pez (< *pes)	pez^{[g 36]} (< *pes)	pez^{[f 35]} (< pes), pes^{[f 36]}	pes	pes^{[c 39]}	?	sheep
*pénk^wē-ḱomth₂	*pančāθata-	panǰāh	panǰāh	pančāsata	panjāst	pêncî	penca^{[h 1]}	penca^{[f 37]}	penja	pancas^{[c 40]}	penca^{[a 23]}	fifty

PIr. *św

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
*ḱw	s	s	s	sp	sp	sp	sp	sp	sp	sp	sp
h₁éḱ^w*os	asa-	asp (~)	asb (~)	as pa-	*as p	hes p	es p^{[g 37]}	es p^{[f 38]}	es p	-	es p^{[a 24]}
h₁éḱ^wos + bʰére-	asa-bāra-	aswār	savār	as pa-bāra	?	siwar (~)	siwar^{[g 38]} (~)	siwar^{[f 39]} (~)	?	es par^{[c 41]}	siwar^{[a 25]} (~)
*ḱ^weit	*saita	spēd (~)	sepīd (~)	s paēta-	s pēd	s(i)pî	s(i)pî^{[g 39]}	-	is pî	s(i)pê^{[c 42]}, s(i)pî^{[c 43]}	-
*ḱ^won	*saka	sag	sag	s pan	*s pag	se (~)	seg^{[g 40]} (~)	seg^{[f 40]} (~)	seg (~)	es pe^{[b 5]} (sub-dialectal)	-
?	?	spiš (~)	šepeš (< sepeš, ~)	s piš	?	s pih	es pê^{[g 41]} , s pê	s pê^{[f 41]}		es pice^{[c 44]} , es pije^{[c 45]}, es pize^{[d 1]}	heşpişî (< *es pişî)

PIr. *-šm

PIE		Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî		Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
-sm		-šm	-šm	-šm		-šm	-šm	-v	-w	-w	-m	-m	-m
*k^weks-mn		čaš man	čaš m	čaš m		čaš man	čaš m	çav	çaw^{[g 42]}	çew^{[f 42]}	çem	çim^{[c 46]}	çem

PIr. *t

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
?	-t	-d	-d	-t	-d	-h, -w, -y, (/nil)	-w, -y, (/nil)	-g, -w, -y, (/nil)	-g, -w, -y, (/nil)	-w, -y, (/nil)	-h, -w, -y, (/nil)
?	?	ādur	āðar (< ādar)	ātar-	ādur	agir (irregular), ar	awir^{[g 43]}	agir^{[f 43]}	agir	adir (irregular)	ahir, awi/îr, a/eyir, ar	fire
?	?	judāg	jodā	yuta-	yud	cihê	c(i)ya^{[g 44]}, cwê	c(i)ya^{[f 44]}, c(i)ga^{[f 45]}	?	c(i)ya	c(i)ya, c(i)yê	separate

PIr. *θr

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
tr/tl	ç	s	s	θr	hr	s	s	s	s	*hr	*hr
*éh1 ~ óh1 + put ló	*ā-puça-	ābus	ābes(tan)	*ā-puθ ra-	*ābuh r	avis	awis^{[g 45]}	awis^{[f 46]}	awis	awir^{[d 2]}	awir	pregnant (animal)
deh₁t r*o-	*dāça-	dās	dās	dāθ r*a-	dāh r*	das	das^{[h 2]}	das^{[f 47]}	das	dah rîye^{[d 3]}	day rê, darê	sickle
*t reies	çi-	sē	se	θ ri-	h rē	sê	sê^{[g 46]}	sê^{[f 48]}	si	hî rê^{[c 47]}	yerê^{[a 26]}	three
ks(H)e-t r*e-	xšaça-	šahr (~)	šahr (~)	xšaθ ra-	šah r	şar (Soranî)	şar^{[g 47]} (Goranî)	şar^{[f 49]} (Goranî)		şar (people) ^{[c 48]}	şar	city
?	?	?	-	*x^vā-aoθ ra-	?	xwas	xwas^{[g 48]}	?		warway^{[e 3]} (< *wawir)	wirwa^{[b 6]}	barefoot

PIr. *θw

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
tw	θuv	h	h	θv	f	w	w	w	w	w	w
*k^wet wóres	?	čahār	čahār	čaθ vara-	čafār	çihar (~)	çiwar^{[g 49]}	çiwar^{[f 50]}	çiwar	çehar^{[c 49]}, çihar^{[c 50]} (~)	çiwar^{[a 27]}
*k^wet wr̥-dḱomt	?	čahal	čihil	čaθ varsata-	čafrast	çil (~)	çil^{[g 50]} (~)	çil^{[f 51]} (~)	çil (~)	çewres^{[c 51]}	çil^{[a 28]} (~)

PIr. *v-

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
-w-	v-	w-, g-	b-, g-	v-	w-	b-, g-	b-, g-	w-, g-	v-, -w, g-	v-	w-
?	?	warrag	barre	?	?	berx	berx^{[g 51]}	werk^{[f 52]}	verk	verek ^{[c 52]}	were	lamb
?	?	warāz	gorāz	varāza-	?	beraz	beraz^{[g 52]}	wiraz^{[f 53]}	?	-	?	boar
*wĺ̥k^wos	*vạrka-	gurg	gorg	vəhrka	?	gur ,gurg	gurg ^{[g 53]}	gurg^{[f 54]}	gurg	verg^{[c 53]}	werg	wolf
?	?	gurdag	gorde	vərətka	?	gurçik	gurçîle	gurçig^{[f 55]}, gurçîlik^{[f 56]}, gurdelle^{[f 57]}	gurdelle	velik^{[c 54]}	willk	kidney

PIr. *x-

Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
x-	x-	x-	x-	x-	h-, k-, w-	h-, k-, w-	?	?	h-	h-, w-
?	xar	xar	xara-	?	ker	ker ^{[g 54]}	xer^{[f 58]}	xer	her^{[c 55]}	her^{[a 29]}
?	xōšak	xûše	?	?	wîşî	hêşû	?	hoşe	hoşe (?)	hoşe
?	xōrd	xord	?	?	hûr	wird^{[g 55]}	hürd^{[f 59]}		hurdî^{[c 56]}, werdî^{[c 57]}	wirdî

PIr. *xt

PIE.		Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî		Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî	Wate
gt, kt		xt	xt	xt		xt	xt	t	t	t	t	t	t
*yug-te		?	jux t	juft (irregular)		yux ta-	?	cot	cût^{[g 56]}	?	?	cite	cot	pair

PIr. *y-

PIE	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
y-	y-	j-	j-	y-	y-	j-	j-	j-	j-	j-	y
*iewo	?	jaw	jow	yava-	?	ceh	co^{[h 3]} (< *cew)	cüye^{[f 60]}		cew^{[c 58]}	yewî
*yeh₁k^wr̥	?	jagar	jegar	yākar	?	ceger, ciger	cerg^{[g 57]}	ciger^{[f 61]}, cigir^{[f 62]}	?	cîger	yeher
?	?	judāg	jodā	yuta-	yud	cihê	c(i)ya^{[g 58]}, cwê	c(i)ya^{[f 63]}	?	c(i)ya	c(i)ya (~)
*h₂yuh₁on	?	juwān	javān	yuvan	yuwān	ciwan	ciwan^{[g 59]} (beautiful)	ciwan^{[f 64]}		ciwan^{[e 4]}	ciwan^{[a 30]} (~)
*yug-te	?	juxt	juft	yuxta-	?	cot	cût^{[g 60]}	?	?	cite	cot (~)

PIr. *ź

PIE.	Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî	Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
*ǵ(h)	d	d	d	z	z	z	z	z	z	z	z
*ǵ^hol	daraniya-	zarr (~)	zar (~)	zaranya-	zarrn	zêrr	zerr^{[g 61]}	zerr^{[f 65]}	?	zerrn^{[c 59]}	zerr
*ǵneh₃	dānā-	dānistan	dānestan	zānā-	zānādan [zān-]	zanîn [zan-]	zanîn^{[g 62]} [zan-]	zanistin^{[f 66]} [zan-]	zanistin [zan-]	zanayene [zan-]^{[c 60]}	zanay [zan-]^{[a 31]}
*ǵemHtēr	dāmātar	dāmād	dāmād	zāmātar	*zāmād	zava	zawa^{[g 63]}	zawa^{[f 67]}	zoma	zama^{[c 61]}	zema
*eǵ^h₂óm	adam	-	-	azəm	az	ez	-	-	-	ez^{[c 62]}	-
ḱērd/ḱṛdós	*drd	dil	del	zaradaya	zirδ	dil (~)	dill^{[g 64]} (~)	dill^{[f 68]} (~)	dill (~)	zerrî^{[c 63]}	zêllî, dill^{[b 7]} (~)
*ǵreyos	drayah	drayāb	daryā	zrayah	zrēh	ziryê, zerya	zirye, zerya^{[g 65]}	derya^{[f 69]} (~)	derya (~)	derya^{[c 64]} (~)	zerya, derya (~)
*ǵ^hes-to	dasta-	dast	dast	zasta-	dast (~)	dest (~)	dest^{[g 66]} (~)	des^{[f 70]} (~)	des (~)	dest^{[c 65]} (~)	des^{[a 32]} (~)
*d^heiǵ^h-	didā-	diz (~)	dez (~)	daeza-	diz	diz	diz	?	?	?	?

PIr. *źw

PIE.		Farsiya kevin	Pehlewî	Farsî		Evista	Partî	Kurmancî	Soranî	Kelhurî	Lekî	Zazakî	Goranî
*ǵ(h)w		z	z	z		zv	zβ	zw	zw	zw	zw	zw	zw
°ǵ^hw*eh₂		hizān-	izwān (~)	zabān (~)		hiz vā-	iz βān	ziman (irregular)	ziman^{[g 67]} (irregular)	ziwan^{[f 71]}		ziwan ^{[c 66]}	ziwan

Çavkanî

David Neil MacKenzie, The dialect of Awroman (Hawraman i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, 1966, Kommissionaer: Munksgaard (København).

↑ r. 15 (ǰa šaw'ā)
↑ r. 26 (-ič)
↑ r. 10 (ŕo)
↑ r. 30 (sot'ay, soč-)
↑ r. 30 (wāt'ay, wāč-)
↑ r. 30 (wet'ay, weč-)
↑ r. 30 (wurat'ay, wuraš-)
↑ r. 30 (gırt'ay, ger-)
↑ r. 23 (hawt)
↑ r. 30 (kawt'ay, kaw-)
↑ r. 32 (wā́r)
↑ r. 27 (we)
↑ r. 32 (wān-)
↑ r. 31 (wārd'ay, war-)
↑ r. 29 (wāst'ay, wāz-)
↑ r. 15 (ž'ani)
↑ r. 28 (žiw'āy)
↑ r. 8 (mıła)
↑ r. 29 (āst'ay, āz-)
↑ r. 13 ('āska)
↑ r. 15 (ās'ın)
↑ r. 23. (da)
↑ r. 23 (panǰ'ā)
↑ r. 13 (asp)
↑ r. 23 (su'ār)
↑ r. 23 (y'are)
↑ r. 24 (ču'ār)
↑ r. 24 (čıl)
↑ r. 14 (har)
↑ r. 20 (ǰu'ān)
↑ r. 28 (zān'āy)
↑ r. 25. (d'asım)

Ludwig Paul, The Position of Zazaki among West Iranian Languages, 1995, Wiesbaden.

↑ r. 166. (wirwā)
↑ r. 169 (sāł)
↑ r. 169 (zil)
↑ r. 169 (barz)
↑ r. 166 (espe)
↑ r. 166. (wirwā)
↑ r. 169 (zil)

Gruba Xebate ya Vateyî, Ferhengê Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî, Weşanxaneyê Vateyî, İstanbul 2009.

↑ r. 89 (ci)
↑ r. 248 (jî)
↑ r. 620 (zî)
↑ r. 89 (pewtene)
↑ r. 449 (roce)
↑ r. 449 (roje)
↑ r. 452 (roze)
↑ r. 482
↑ r. 549 (vatene)
↑ r. 57 (ber)
↑ r. 214 (hera)
↑ r. 227 (hîra)
↑ r. 572 (weş)
↑ r. 567 (waye)
↑ r. 592 (xo)
↑ r. 220 (hewn)
↑ r. 570 (wendene)
↑ r. 571 (werdene)
↑ r. 566 (waştene)
↑ r. 88 (cenî)
↑ r. 88 (cenayene)
↑ r. 93 (ciwîyayene)
↑ r. 607 (zama)
↑ r. 334 (name)
↑ r. 30 (aminan)
↑ r. 204 (hamnan)
↑ r. 314 (meyman)
↑ r. 314 (mêman)
↑ r. 499 (şimitene)
↑ r. 469 (serre)
↑ r. 613 (zerrî)
↑ r. 558 (vile)
↑ r. 311 (merre)
↑ r. 59 (berz)
↑ r. 163 (eştene)
↑ r. 306 (mase)
↑ r. 36 (asin)
↑ r. 132 (des)
↑ r. 375 (pes)
↑ r. 363 (pancas)
↑ r. 161 (espar)
↑ r. 476 (sipê)
↑ r. 477 (sipî)
↑ r. 161 (espici)
↑ r. 161 (espije)
↑ r. 108 (çim)
↑ r. 227 (hîrê)
↑ r. 491 (şar)
↑ r. 103 (çehar)
↑ r. 107 (çihar)
↑ r. 106 (çewres)
↑ r. 552 (verek)
↑ r. 552 (verg)
↑ r. 550 (velik)
↑ r. 213 (her)
↑ r. 232 (hurdî)
↑ r. 571 (werdî)
↑ r. 88 (cew)
↑ r. 615 (zerrn)
↑ r. 608 (zanayene)
↑ r. 607 (zama)
↑ r. 166 (ez)
↑ r. 613 (zerrî)
↑ r. 131 (derya)
↑ r. 133 (dest)
↑ r. 619 (ziwan)

Rosan Hayıg & Brigitte Werner, Zazaca-Türkçe Sözlük, Tij Yayıncılık, İstanbul, 2012.

↑ r. 98 (espız)
↑ r. 40 (awr)
↑ r. 78 (dahri)

Koyo Berz, Qesebendê Zazaki - Tırki Zazaca - Türkçe Sözlük, 2004.

↑ (rotenı)
↑ (warway)
↑ (warway)
↑ (cıwan)

ʻEbasî Celîliyan : Ferhengî başûr: Kurdî-Kurdî-Farisî : taybete be nawçeyl [sic] Kirmaşan-Îlam-Lûr̄istan. Zincîrey r̄oşinbîrî. Dezgay Çap u Biławkirdinewey Aras, 2004. bashur.zip Download

↑ r. 401 (ŕûj)
↑ r. 777 (wetin)
↑ r. 793 (wêjyan)
↑ r. 363 (der)
↑ r. 519 (firûtin)
↑ r. 626 (girtin)
↑ r. 814 (heft)
↑ r. 604 (keftin)
↑ r. 306 (xweş)
↑ r. 297 (xwar)
↑ r. 309 (xweyşk)
↑ r. 305 (xwer)
↑ r. 305 (xwet)
↑ r. 317 (xew)
↑ r. 308 (xwenîn)
↑ r. 297 (xwardin)
↑ r. 435 (jin)
↑ r. 436 (jenîn)
↑ r. 437 (jiyan)
↑ r. 417 (zawa)
↑ r. 735 (naw)
↑ r. 56 (awaĺ)
↑ r. 725 (mêwan)
↑ r. 442 (saĺ)
↑ r. 350 (diĺ)
↑ r. 814 (heĺ)
↑ r. 641 (guĺ)
↑ r. 123 (berz)
↑ r. 827 (hîştin)
↑ r. 146 (paş)
↑ r. 48 (ask)
↑ r. 690 (masî)
↑ r. 49 (asin)
↑ r. 362 (de)
↑ r. 169 (pez)
↑ r. 170 (pes)
↑ r. 174 (penca)
↑ r. 71 (esp)
↑ r. 454 (suwar)
↑ r. 473 (seg)
↑ r. 445 (sipê)
↑ r. 276 (çew)
↑ r. 52 (agir)
↑ r. 244 (cya)
↑ r. 236 (ciga)
↑ r. 59 (awis)
↑ r. 327 (das)
↑ r. 478 (sê)
↑ r. 486 (şar)
↑ r. 262 (çuwar)
↑ r. 257 (çil)
↑ r. 783 (werk)
↑ r. 772 (wiraz)
↑ r. 638 (gwirg)
↑ r. 637 (gwirçig)
↑ r. 637 (gwirçîlik)
↑ r. 637 (gwirdaĺe)
↑ r. 310 (xer)
↑ r. 806 (hürd)
↑ r. 241 (cüye)
↑ r. 236 (ciger)
↑ r. 236 (cigir)
↑ r. 244 (cya)
↑ r. 238 (cuwan)
↑ r. 426 (zeŕ)
↑ r. 417 (zanistin)
↑ r. 417 (zawa)
↑ r. 350 (diĺ)
↑ r. 366 (derya)
↑ r. 366 (des)
↑ r. 423 (zuwan)

W. M. Thackston: http://fas.harvard.edu/~iranian/Sorani/ - Sorani Kurdish. Iranian Studies at Harvard University. 2006a.

↑ r. 192 (-îsh)
↑ r. 221 (rozh)
↑ 228 (sûtandin, sûten-)
↑ r. 171 (bezhân, bezhe-)
↑ r. 178 (dargâ)
↑ r. 184 (froshtin, frosh-)
↑ r. 190 (ḥawt)
↑ r. 194 (kawtin)
↑ r. 199 (khosh)
↑ r. 200 (khwâr)
↑ r. 200 (khwayshk)
↑ r. 200 (khwâs)
↑ r. 200 (khar)
↑ r. 198 (kho)
↑ r. 154 (khwawn)
↑ r. 200 (khwend|in, khwen-)
↑ r. 200 (khwârdin, kho-)
↑ r. 239 (zhin)
↑ r. 239 (zhîn, zhyân, zhî-)
↑ r. 238 (zâwâ)
↑ r. 210 (nâw)
↑ r. 191 (hâwîn)
↑ r. 167 (âwâll
↑ r. 208 (mîwân)
↑ r. 225 (sâł)
↑ r. 181 (dił)
↑ r. 188 (hał-)
↑ r. 187 (guł)
↑ r. 169 (barz)
↑ r. 191 (heshtin, heł-)
↑ r. 214 (pâsh)
↑ r. 166 (âsik)
↑ r. 206 (mâsî)
↑ r. 166 (âsin)
↑ r. 177 (da)
↑ r. 213 (paz)
↑ r. 164 (asp)
↑ r. 228 (swâr)
↑ r. 228 (spî)
↑ r. 222 (sag)
↑ r. 164 (aspe)
↑ r. 175 (châw)
↑ r. 167 (âwir)
↑ r. 193 (jyâ)
↑ r. 167 (âwis)
↑ r. 225 (se)
↑ r. 226 (shâr)
↑ r. 200 (khwâs)
↑ r. 177 (chwâr)
↑ r. 176 (chil
↑ r. 169 (barkh)
↑ r. 168 (barâz)
↑ r. 187 (gurg)
↑ r. 194 (kar)
↑ r. 236 (wird)
↑ r. 193 (jût)
↑ r. 193 (jarg)
↑ r. 193 (jyâ)
↑ r. 193 (jwân)
↑ r. 193 (jût)
↑ r. 238 (zař)
↑ r. 94 (zânîn)
↑ r. 238 (zâwâ)
↑ r. 181 (dił)
↑ r. 150 (zaryâ)
↑ r. 178 (dast)
↑ r. 239 (zimân)

Michael Goddard: English - Kurdish, Kurdish-Enbglish Sorani Dictionary. Simon Wallenberg Press. 2007.

↑ r. 258 (pēnjā)
↑ r. 190 (dās)
↑ r. 219 (jo)

Çavkaniyên din

[2] r. 15 (ǰa šaw'ā)

[6] r. 26 (-ič)

[13] r. 10 (ŕo)

[16] r. 30 (sot'ay, soč-)

[19] r. 30 (wāt'ay, wāč-)

[22] r. 30 (wet'ay, weč-)

[29] r. 30 (wurat'ay, wuraš-)

[33] r. 30 (gırt'ay, ger-)

[36] r. 23 (hawt)

[39] r. 30 (kawt'ay, kaw-)

[45] r. 32 (wā́r)

[57] r. 27 (we)

[64] r. 32 (wān-)

[68] r. 31 (wārd'ay, war-)

[70] r. 29 (wāst'ay, wāz-)

[74] r. 15 (ž'ani)

[80] r. 28 (žiw'āy)

[111] r. 8 (mıła)

[119] r. 29 (āst'ay, āz-)

[124] r. 13 ('āska)

[131] r. 15 (ās'ın)

[135] r. 23. (da)

[143] r. 23 (panǰ'ā)

[146] r. 13 (asp)

[150] r. 23 (su'ār)

[179] r. 23 (y'are)

[190] r. 24 (ču'ār)

[194] r. 24 (čıl)

[210] r. 14 (har)

[227] r. 20 (ǰu'ān)

[235] r. 28 (zān'āy)

[250] r. 25. (d'asım)

[51] r. 166. (wirwā)

[100] r. 169 (sāł)

[104] r. 169 (zil)

[115] r. 169 (barz)

[156] r. 166 (espe)

[185] r. 166. (wirwā)

[243] r. 169 (zil)

[1] r. 89 (ci)

[4] r. 248 (jî)

[5] r. 620 (zî)

[7] r. 89 (pewtene)

[10] r. 449 (roce)

[11] r. 449 (roje)

[12] r. 452 (roze)

[15] r. 482

[18] r. 549 (vatene)

[25] r. 57 (ber)

[30] r. 214 (hera)

[31] r. 227 (hîra)

[42] r. 572 (weş)

[48] r. 567 (waye)

[56] r. 592 (xo)

[60] r. 220 (hewn)

[63] r. 570 (wendene)

[67] r. 571 (werdene)

[69] r. 566 (waştene)

[73] r. 88 (cenî)

[76] r. 88 (cenayene)

[79] r. 93 (ciwîyayene)

[83] r. 607 (zama)

[86] r. 334 (name)

[88] r. 30 (aminan)

[89] r. 204 (hamnan)

[94] r. 314 (meyman)

[95] r. 314 (mêman)

[96] r. 499 (şimitene)

[99] r. 469 (serre)

[103] r. 613 (zerrî)

[109] r. 558 (vile)

[110] r. 311 (merre)

[114] r. 59 (berz)

[118] r. 163 (eştene)

[127] r. 306 (mase)

[130] r. 36 (asin)

[134] r. 132 (des)

[139] r. 375 (pes)

[142] r. 363 (pancas)

[149] r. 161 (espar)

[152] r. 476 (sipê)

[153] r. 477 (sipî)

[159] r. 161 (espici)

[160] r. 161 (espije)

[164] r. 108 (çim)

[178] r. 227 (hîrê)

[182] r. 491 (şar)

[188] r. 103 (çehar)

[189] r. 107 (çihar)

[193] r. 106 (çewres)

[197] r. 552 (verek)

[202] r. 552 (verg)

[206] r. 550 (velik)

[209] r. 213 (her)

[213] r. 232 (hurdî)

[214] r. 571 (werdî)

[218] r. 88 (cew)

[231] r. 615 (zerrn)

[234] r. 608 (zanayene)

[238] r. 607 (zama)

[239] r. 166 (ez)

[242] r. 613 (zerrî)

[246] r. 131 (derya)

[249] r. 133 (dest)

[253] r. 619 (ziwan)

[161] r. 98 (espız)

[172] r. 40 (awr)

[175] r. 78 (dahri)

[28] (rotenı)

[50] (warway)

[184] (warway)

[226] (cıwan)

[9] r. 401 (ŕûj)

[17] r. 777 (wetin)

[21] r. 793 (wêjyan)

[24] r. 363 (der)

[27] r. 519 (firûtin)

[32] r. 626 (girtin)

[35] r. 814 (heft)

[38] r. 604 (keftin)

[41] r. 306 (xweş)

[44] r. 297 (xwar)

[47] r. 309 (xweyşk)

[53] r. 305 (xwer)

[55] r. 305 (xwet)

[59] r. 317 (xew)

[62] r. 308 (xwenîn)

[66] r. 297 (xwardin)

[72] r. 435 (jin)

[75] r. 436 (jenîn)

[78] r. 437 (jiyan)

[82] r. 417 (zawa)

[85] r. 735 (naw)

[91] r. 56 (awaĺ)

[93] r. 725 (mêwan)

[98] r. 442 (saĺ)

[102] r. 350 (diĺ)

[106] r. 814 (heĺ)

[108] r. 641 (guĺ)

[113] r. 123 (berz)

[117] r. 827 (hîştin)

[121] r. 146 (paş)

[123] r. 48 (ask)

[126] r. 690 (masî)

[129] r. 49 (asin)

[133] r. 362 (de)

[137] r. 169 (pez)

[138] r. 170 (pes)

[141] r. 174 (penca)

[145] r. 71 (esp)

[148] r. 454 (suwar)

[155] r. 473 (seg)

[158] r. 445 (sipê)

[163] r. 276 (çew)

[166] r. 52 (agir)

[168] r. 244 (cya)

[169] r. 236 (ciga)

[171] r. 59 (awis)

[174] r. 327 (das)

[177] r. 478 (sê)

[181] r. 486 (şar)

[187] r. 262 (çuwar)

[192] r. 257 (çil)

[196] r. 783 (werk)

[199] r. 772 (wiraz)

[201] r. 638 (gwirg)

[203] r. 637 (gwirçig)

[204] r. 637 (gwirçîlik)

[205] r. 637 (gwirdaĺe)

[208] r. 310 (xer)

[212] r. 806 (hürd)

[217] r. 241 (cüye)

[220] r. 236 (ciger)

[221] r. 236 (cigir)

[223] r. 244 (cya)

[225] r. 238 (cuwan)

[230] r. 426 (zeŕ)

[233] r. 417 (zanistin)

[237] r. 417 (zawa)

[241] r. 350 (diĺ)

[245] r. 366 (derya)

[248] r. 366 (des)

[252] r. 423 (zuwan)

[3] r. 192 (-îsh)

[8] r. 221 (rozh)

[14] 228 (sûtandin, sûten-)

[20] r. 171 (bezhân, bezhe-)

[23] r. 178 (dargâ)

[26] r. 184 (froshtin, frosh-)

[34] r. 190 (ḥawt)

[37] r. 194 (kawtin)

[40] r. 199 (khosh)

[43] r. 200 (khwâr)

[46] r. 200 (khwayshk)

[49] r. 200 (khwâs)

[52] r. 200 (khar)

[54] r. 198 (kho)

[58] r. 154 (khwawn)

[61] r. 200 (khwend|in, khwen-)

[65] r. 200 (khwârdin, kho-)

[71] r. 239 (zhin)

[77] r. 239 (zhîn, zhyân, zhî-)

[81] r. 238 (zâwâ)

[84] r. 210 (nâw)

[87] r. 191 (hâwîn)

[90] r. 167 (âwâll

[92] r. 208 (mîwân)

[97] r. 225 (sâł)

[101] r. 181 (dił)

[105] r. 188 (hał-)

[107] r. 187 (guł)

[112] r. 169 (barz)

[116] r. 191 (heshtin, heł-)

[120] r. 214 (pâsh)

[122] r. 166 (âsik)

[125] r. 206 (mâsî)

[128] r. 166 (âsin)

[132] r. 177 (da)

[136] r. 213 (paz)

[144] r. 164 (asp)

[147] r. 228 (swâr)

[151] r. 228 (spî)

[154] r. 222 (sag)

[157] r. 164 (aspe)

[162] r. 175 (châw)

[165] r. 167 (âwir)

[167] r. 193 (jyâ)

[170] r. 167 (âwis)

[176] r. 225 (se)

[180] r. 226 (shâr)

[183] r. 200 (khwâs)

[186] r. 177 (chwâr)

[191] r. 176 (chil

[195] r. 169 (barkh)

[198] r. 168 (barâz)

[200] r. 187 (gurg)

[207] r. 194 (kar)

[211] r. 236 (wird)

[215] r. 193 (jût)

[219] r. 193 (jarg)

[222] r. 193 (jyâ)

[224] r. 193 (jwân)

[228] r. 193 (jût)

[229] r. 238 (zař)

[232] r. 94 (zânîn)

[236] r. 238 (zâwâ)

[240] r. 181 (dił)

[244] r. 150 (zaryâ)

[247] r. 178 (dast)

[251] r. 239 (zimân)

[140] r. 258 (pēnjā)

[173] r. 190 (dās)

[216] r. 219 (jo)

[c 1]

[a 1]

[g 1]

[c 2]

[c 3]

[a 2]

[c 4]

[g 2]

[f 1]

[c 5]

[c 6]

[c 7]

[a 3]

[g 3]

[c 8]

[a 4]

[f 2]

[c 9]

[a 5]

[g 4]

[f 3]

[a 6]

[g 5]

[f 4]

[c 10]

[g 6]

[f 5]

[e 1]

[a 7]

[c 11]

[c 12]

[f 6]

[a 8]

[g 7]

[f 7]

[a 9]

[g 8]

[f 8]

[a 10]

[g 9]

[f 9]

[c 13]

[g 10]

[f 10]

[a 11]

[g 11]

[f 11]

[c 14]

[g 12]

[e 2]

[b 1]

[g 13]

[f 12]

[g 14]

[f 13]

[c 15]

[a 12]

[g 15]

[f 14]

[c 16]

[g 16]

[f 15]

[c 17]

[a 13]

[g 17]

[f 16]

[c 18]

[a 14]

[c 19]

[a 15]

[g 18]

[f 17]

[c 20]

[a 16]

[f 18]

[c 21]

[g 19]

[f 19]

[c 22]

[a 17]

[g 20]

[f 20]

[c 23]

[g 21]

[f 21]

[c 24]

[g 22]

[c 25]

[c 26]

[g 23]

[f 22]

[g 24]

[f 23]

[c 27]

[c 28]

[c 29]

[g 25]

[f 24]

[c 30]

[b 2]