Tewandin:bûn

Statîk

Piştî dengdarekê Dema peyva berî wê bi tîpek dengdar bi dawî tê
Erênî		Neyînî		Neyînî (devokî)
Ez … im	Ez Azad im.	Ez ne … im	Ez ne Azad im.	Ez … nînim	Ez Azad nînim.
Tu … î	Tu heval î.	Tu ne … î	Tu ne heval î.	Tu … nînî	Tu heval nînî.
Ew … e	Ew cîran e.	Ew ne … e	Ew ne cîran e.	Ew … nîne	Ew cîran nîne.
Em … in	Em kurd in.	Em ne … in	Em ne kurd in.	Em … nînin	Em kurd nînin.
Hûn … in	Hûn baş in?	Hûn ne … in	Hûn ne baş in?	Hûn … nînin	Hûn baş nînin?
Ew … in	Ew şivan in.	Ew ne … in	Ew ne şivan in.	Ew … nînin	Ew şivan nînin.
Piştî bêdengekê Dema peyva berî wê bi tîpek bêdeng bi dawî tê
Erênî		Neyînî		Neyînî (devokî)
Ez … me	Ez mamoste me.	Ez ne … me	Ez ne mamoste me.	Ez … nînim	Ez mamoste nînim.
Tu … yî	Tu hêja yî.	Tu ne … yî	Tu ne hêja yî.	Tu … nînî	Tu hêja nînî.
Ew … ye	Ew mucîze ye.	Ew ne … ye	Ew ne mucîze ye.	Ew … nîne	Ew mucîze nîne.
Em … ne	Em gundî ne.	Em ne … ne	Em ne gundî ne.	Em … nînin	Em gundî nînin.
Hûn … ne	Hûn cemidî ne	Hûn ne … ne	Hûn ne cemidî ne	Hûn … nînin	Hûn cemidî nînin
Ew … ne	Ew bajarî ne.	Ew ne … ne	Ew ne bajarî ne.	Ew … nînin	Ew bajarî nînin.

Dînamîk

 Standard û kurmanciya navendî û rojhilatî

 Kurmanciya rojavayî

Standard û kurmanciya navendî û rojhilatî

Pirsgirêkan nîşan bide – Pêşniyaran bike

Tewandina lêkera bûn (xwerû, negerguhêz)
				Dema niha		Dema borî
Reh				–b–		–bû–
Raweya pêşkerî (daxuyanî) - Indicative
Dema niha - Present				Raboriya sade - Preterite Dema boriya têdeyî
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez dibim		ez nabim		ez bûm		ez nebûm
tu dibî		tu nabî		tu bûyî		tu nebûyî
ew dibe		ew nabe		ew bû		ew nebû
em dibin		em nabin		em bûn		em nebûn
hûn dibin		hûn nabin		hûn bûn		hûn nebûn
ew dibin		ew nabin		ew bûn		ew nebûn
Raboriya berdest - Imperfect Çîrokiya dema niha				Raboriya dûr - Pluperfect Çîrokiya boriya têdeyî
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez dibûm		ez nedibûm		ez bûbûm		ez nebûbûm
tu dibûyî		tu nedibûyî		tu bûbûyî		tu nebûbûyî
ew dibû		ew nedibû		ew bûbû		ew nebûbû
em dibûn		em nedibûn		em bûbûn		em nebûbûn
hûn dibûn		hûn nedibûn		hûn bûbûn		hûn nebûbûn
ew dibûn		ew nedibûn		ew bûbûn		ew nebûbûn
Dema bê - Future				Dahatiya pêş - Future perfect
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez ê bibim		ez ê nebim		ez ê bûbim		ez ê nebûbim
tu yê bibî		tu yê nebî		tu yê bûbî		tu yê nebûbî
ew ê bibe		ew ê nebe		ew ê bûbe		ew ê nebûbe
em ê bibin		em ê nebin		em ê bûbin		em ê nebûbin
hûn ê bibin		hûn ê nebin		hûn ê bûbin		hûn ê nebûbin
ew ê bibin		ew ê nebin		ew ê bûbin		ew ê nebûbin
Raboriya dûdar - Perfect Dema boriya dûdar				Çîrokiya boriya dûdar - Nonconfirmative pluperfect
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez bûme		ez nebûme		ez bûbûme		ez nebûbûme
tu bûyî		tu nebûyî		tu bûbûyiye		tu nebûbûyiye
ew bûye		ew nebûye		ew bûbûye		ew nebûbûye
em bûne		em nebûne		em bûbûne		em nebûbûne
hûn bûne		hûn nebûne		hûn bûbûne		hûn nebûbûne
ew bûne		ew nebûne		ew bûbûne		ew nebûbûne
Raweya xwestekî (bilanî, daxwazî) - Subjunctive
Dema nihaya xwestekî - Present subjunctive Nihaya bilaniyê				Dema boriya xwestekî - Preterite subjunctive
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
(bila) ez bibim		(bila) ez nebim		(bila) ez bûbim		(bila) ez nebûbim
(bila) tu bibî		(bila) tu nebî		(bila) tu bûbî		(bila) tu nebûbî
(bila) ew bibe		(bila) ew nebe		(bila) ew bûbe		(bila) ew nebûbe
(bila) em bibin		(bila) em nebin		(bila) em bûbin		(bila) em nebûbin
(bila) hûn bibin		(bila) hûn nebin		(bila) hûn bûbin		(bila) hûn nebûbin
(bila) ew bibin		(bila) ew nebin		(bila) ew bûbin		(bila) ew nebûbin
Raboriya bilaniyê - Imperfect subjunctive				Raboriya dûr a bilaniyê - Pluperfect subjunctive
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
(bila) ez bibûma		(bila) ez nebûma		(bila) ez bûbûma		(bila) ez nebûbûma
(bila) tu bibûyayî		(bila) tu nebûyayî		(bila) tu bûbûyayî		(bila) tu nebûbûyayî
(bila) ew bibûya		(bila) ew nebûya		(bila) ew bûbûya		(bila) ew nebûbûya
(bila) em bibûna		(bila) em nebûna		(bila) em bûbûna		(bila) em nebûbûna
(bila) hûn bibûna		(bila) hûn nebûna		(bila) hûn bûbûna		(bila) hûn nebûbûna
(bila) ew bibûna		(bila) ew nebûna		(bila) ew bûbûna		(bila) ew nebûbûna
Raweya mercî (hekînî) - Conditional
Çîrokiya dema nihaya mercî - Present conditional				Dema boriya mercî - Preterite conditional
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez ê bibûma		ez ê nebûma		ez ê bûbûma		ez ê nebûbûma
tu yê bibûyayî		tu yê nebûyayî		tu yê bûbûyayî		tu yê nebûbûyayî
ew ê bibûya		ew ê nebûya		ew ê bûbûya		ew ê nebûbûya
em ê bibûna		em ê nebûna		em ê bûbûna		em ê nebûbûna
hûn ê bibûna		hûn ê nebûna		hûn ê bûbûna		hûn ê nebûbûna
ew ê bibûna		ew ê nebûna		ew ê bûbûna		ew ê nebûbûna
Raweya fermanî - Imperative
Dema niha - Present
Erênî				Neyînî
(tu) bibe				(tu) nebe
(hûn) bibin				(hûn) nebin

Kurmanciya rojavayî

Pirsgirêkan nîşan bide – Pêşniyaran bike

Tewandina lêkera bûn (xwerû, gerguhêz)
				Dema niha		Dema borî
Reh				–w–		–bû–
Raweya pêşkerî (daxuyanî) - Indicative
Dema niha - Present				Raboriya sade - Preterite Dema boriya têdeyî
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez diwim		ez nawim		min bû		min nebû
tu diwî		tu nawî		te bû		te nebû
ew diwe		ew nawe		wê/wî bû		wê/wî nebû
em diwin		em nawin		me bû		me nebû
hûn diwin		hûn nawin		we bû		we nebû
ew diwin		ew nawin		wan bû		wan nebû
Raboriya berdest - Imperfect Çîrokiya dema niha				Raboriya dûr - Pluperfect Çîrokiya boriya têdeyî
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
min dibû		min nedibû		min bûbû		min nebûbû
te dibû		te nedibû		te bûbû		te nebûbû
wê/wî dibû		wê/wî nedibû		wê/wî bûbû		wê/wî nebûbû
me dibû		me nedibû		me bûbû		me nebûbû
we dibû		we nedibû		we bûbû		we nebûbû
wan dibû		wan nedibû		wan bûbû		wan nebûbû
Dema bê - Future				Dahatiya pêş - Future perfect
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
ez ê biwim		ez ê newim		min ê bûbe		min ê nebûbe
tu yê biwî		tu yê newî		te yê bûbe		te yê nebûbe
ew ê biwe		ew ê newe		wê/wî yê bûbe		wê/wî yê nebûbe
em ê biwin		em ê newin		me yê bûbe		me yê nebûbe
hûn ê biwin		hûn ê newin		we yê bûbe		we yê nebûbe
ew ê biwin		ew ê newin		wan ê bûbe		wan ê nebûbe
Raboriya dûdar - Perfect Dema boriya dûdar				Çîrokiya boriya dûdar - Nonconfirmative pluperfect
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
min bûye		min nebûye		min bûbûye		min nebûbûye
te bûye		te nebûye		te bûbûye		te nebûbûye
wê/wî bûye		wê/wî nebûye		wê/wî bûbûye		wê/wî nebûbûye
me bûye		me nebûye		me bûbûye		me nebûbûye
we bûye		we nebûye		we bûbûye		we nebûbûye
wan bûye		wan nebûye		wan bûbûye		wan nebûbûye
Raweya xwestekî (bilanî, daxwazî) - Subjunctive
Dema nihaya xwestekî - Present subjunctive Nihaya bilaniyê				Dema boriya xwestekî - Preterite subjunctive
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
(bila) ez biwim		(bila) ez newim		(bila) min bûbe		(bila) min nebûbe
(bila) tu biwî		(bila) tu newî		(bila) te bûbe		(bila) te nebûbe
(bila) ew biwe		(bila) ew newe		(bila) wê/wî bûbe		(bila) wê/wî nebûbe
(bila) em biwin		(bila) em newin		(bila) me bûbe		(bila) me nebûbe
(bila) hûn biwin		(bila) hûn newin		(bila) we bûbe		(bila) we nebûbe
(bila) ew biwin		(bila) ew newin		(bila) wan bûbe		(bila) wan nebûbe
Raboriya bilaniyê - Imperfect subjunctive				Raboriya dûr a bilaniyê - Pluperfect subjunctive
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
(bila) min bibûya		(bila) min nebûya		(bila) min bûbûya		(bila) min nebûbûya
(bila) te bibûya		(bila) te nebûya		(bila) te bûbûya		(bila) te nebûbûya
(bila) wê/wî bibûya		(bila) wê/wî nebûya		(bila) wê/wî bûbûya		(bila) wê/wî nebûbûya
(bila) me bibûya		(bila) me nebûya		(bila) me bûbûya		(bila) me nebûbûya
(bila) we bibûya		(bila) we nebûya		(bila) we bûbûya		(bila) we nebûbûya
(bila) wan bibûya		(bila) wan nebûya		(bila) wan bûbûya		(bila) wan nebûbûya
Raweya mercî (hekînî) - Conditional
Çîrokiya dema nihaya mercî - Present conditional				Dema boriya mercî - Preterite conditional
Erênî		Neyînî		Erênî		Neyînî
min ê bibûya		min ê nebûya		min ê bûbûya		min ê nebûbûya
te yê bibûya		te yê nebûya		te yê bûbûya		te yê nebûbûya
wê/wî yê bibûya		wê/wî yê nebûya		wê/wî yê bûbûya		wê/wî yê nebûbûya
me yê bibûya		me yê nebûya		me yê bûbûya		me yê nebûbûya
we yê bibûya		we yê nebûya		we yê bûbûya		we yê nebûbûya
wan ê bibûya		wan ê nebûya		wan ê bûbûya		wan ê nebûbûya
Raweya fermanî - Imperative
Dema niha - Present
Erênî				Neyînî
(tu) biwe				(tu) newe
(hûn) biwin				(hûn) newin

Mînak

Berî peyva serekî.	Li dû peyva serekî.
Ez dibim … (Ez dibim mamoste.)	Ez … dibim (Ez mezin dibim)
Tu dibî … (Tu dibî mamoste.)	Tu … dibî (Tu mezin dibî)
Ew dibe … (Ew dibe mamoste.)	Ew … dibe (Ew mezin dibe)
Em dibin … (Em dibin mamoste.)	Em … dibin (Em mezin dibin)
Hûn dibin … (Hûn dibin mamoste.)	Hûn …. dibin (Hûn mezin dibin)
Ew dibin … (Ew dibin mamoste.)	Ew … dibin (Ew mezin dibin)

Binêre

• Kategorî:Tewandin:lêkerên hevedudanî yên kurmancî li gel "bûn"
• Kategorî:Tewandin:lêkerên pêkhatî yên kurmancî li gel "bûn"