Tewandin:bûn
Statîk
biguhêre| Piştî dengdarekê. Dema peyva berî wê bi tîpek dengdar bi dawî tê |
Piştî bêdengekê. Dema peyva berî wê bi tîpek bêdeng bi dawî tê |
|---|---|
| Ez … im (Ez Azad im.) | Ez … me (Ez ne mamoste me.) |
| Tu … î (Tu heval î.) | Tu … yî (Tu hêja yî.) |
| Ew … e (Ew cîran e.) | Ew … ye (Ew kî ye?) |
| Em … in (Em kurd in.) | Em … ne (Em gundî ne.) |
| Hûn … in (Hûn baş in?) | Hûn … ne (Hûn ji kû ne?) |
| Ew … in (Ew şivan in.) | Ew … ne (Ew çi ne?) |
Dînamîk
biguhêre
Standard û kurmanciya navendî û rojhilatî
 Pirsgirêkan nîşan bide – Pêşniyaran bike
| |||||||
| Tewandina lêkera bûn (hevedudanî, negerguhêz) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dema niha | Dema borî | ||||||
| Reh | –b– | –bû– | |||||
| Raweya pêşkerî (daxuyanî) - Indicative | |||||||
| Dema niha - Present | Raboriya sade - Preterite Dema boriya têdeyî | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez dibim | ez nabim | ez bûm | ez nebûm | ||||
| tu dibî | tu nabî | tu bûyî | tu nebûyî | ||||
| ew dibe | ew nabe | ew bû | ew nebû | ||||
| em dibin | em nabin | em bûn | em nebûn | ||||
| hûn dibin | hûn nabin | hûn bûn | hûn nebûn | ||||
| ew dibin | ew nabin | ew bûn | ew nebûn | ||||
| Raboriya berdest - Imperfect Çîrokiya dema niha |
Raboriya dûr - Pluperfect Çirokiye boriya têdeyî | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez dibûm | ez nedibûm | ez bûbûm | ez nebûbûm | ||||
| tu dibûyî | tu nedibûyî | tu bûbûyî | tu nebûbûyî | ||||
| ew dibû | ew nedibû | ew bûbû | ew nebûbû | ||||
| em dibûn | em nedibûn | em bûbûn | em nebûbûn | ||||
| hûn dibûn | hûn nedibûn | hûn bûbûn | hûn nebûbûn | ||||
| ew dibûn | ew nedibûn | ew bûbûn | ew nebûbûn | ||||
| Dema bê - Future | Dahatiya pêş - Future perfect | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez ê bibim | ez ê nebim | ez ê bûbim | ez ê nebûbim | ||||
| tu yê bibî | tu yê nebî | tu yê bûbî | tu yê nebûbî | ||||
| ew ê bibe | ew ê nebe | ew ê bûbe | ew ê nebûbe | ||||
| em ê bibin | em ê nebin | em ê bûbin | em ê nebûbin | ||||
| hûn ê bibin | hûn ê nebin | hûn ê bûbin | hûn ê nebûbin | ||||
| ew ê bibin | ew ê nebin | ew ê bûbin | ew ê nebûbin | ||||
| Raboriya dûdar - Perfect Dema boriya dûdar |
Çîrokiya boriya dûdar - Nonconfirmative pluperfect | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez bûme | ez nebûme | ez bûbûme | ez nebûbûme | ||||
| tu bûyî | tu nebûyî | tu bûbûyiye | tu nebûbûyiye | ||||
| ew bûye | ew nebûye | ew bûbûye | ew nebûbûye | ||||
| em bûne | em nebûne | em bûbûne | em nebûbûne | ||||
| hûn bûne | hûn nebûne | hûn bûbûne | hûn nebûbûne | ||||
| ew bûne | ew nebûne | ew bûbûne | ew nebûbûne | ||||
| Raweya xwestekî (bilanî, daxwazî) - Subjunctive | |||||||
| Dema nihaya xwestekî - Present subjunctive Nihaya bilaniyê |
Dema boriya xwestekî - Preterite subjunctive | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| (bila) ez bibim | (bila) ez nebim | (bila) ez bûbim | (bila) ez nebûbim | ||||
| (bila) tu bibî | (bila) tu nebî | (bila) tu bûbî | (bila) tu nebûbî | ||||
| (bila) ew bibe | (bila) ew nebe | (bila) ew bûbe | (bila) ew nebûbe | ||||
| (bila) em bibin | (bila) em nebin | (bila) em bûbin | (bila) em nebûbin | ||||
| (bila) hûn bibin | (bila) hûn nebin | (bila) hûn bûbin | (bila) hûn nebûbin | ||||
| (bila) ew bibin | (bila) ew nebin | (bila) ew bûbin | (bila) ew nebûbin | ||||
| Raboriya bilaniyê - Imperfect subjunctive | Raboriya dûr a bilaniyê - Pluperfect subjunctive | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| (bila) ez bibûma | (bila) ez nebûma | (bila) ez bûbûma | (bila) ez nebûbûma | ||||
| (bila) tu bibûyayî | (bila) tu nebûyayî | (bila) tu bûbûyayî | (bila) tu nebûbûyayî | ||||
| (bila) ew bibûya | (bila) ew nebûya | (bila) ew bûbûya | (bila) ew nebûbûya | ||||
| (bila) em bibûna | (bila) em nebûna | (bila) em bûbûna | (bila) em nebûbûna | ||||
| (bila) hûn bibûna | (bila) hûn nebûna | (bila) hûn bûbûna | (bila) hûn nebûbûna | ||||
| (bila) ew bibûna | (bila) ew nebûna | (bila) ew bûbûna | (bila) ew nebûbûna | ||||
| Raweya mercî (hekînî) - Conditional | |||||||
| Çîrokiya dema nihaya mercî - Present conditional | Dema boriya mercî - Preterite conditional | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez ê bibûma | ez ê nebûma | ez ê bûbûma | ez ê nebûbûma | ||||
| tu yê bibûyayî | tu yê nebûyayî | tu yê bûbûyayî | tu yê nebûbûyayî | ||||
| ew ê bibûya | ew ê nebûya | ew ê bûbûya | ew ê nebûbûya | ||||
| em ê bibûna | em ê nebûna | em ê bûbûna | em ê nebûbûna | ||||
| hûn ê bibûna | hûn ê nebûna | hûn ê bûbûna | hûn ê nebûbûna | ||||
| ew ê bibûna | ew ê nebûna | ew ê bûbûna | ew ê nebûbûna | ||||
| Raweya fermanî - Imperative | |||||||
| Dema niha - Present | |||||||
| Erênî | Neyînî | ||||||
| (tu) bibe | (tu) nebe | ||||||
| (hûn) bibin | (hûn) nebin | ||||||
Kurmanciya rojavayî
| Pirsgirêkan nîşan bide – Pêşniyaran bike
| |||||||
| Tewandina lêkera bûn (hevedudanî, gerguhêz) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dema niha | Dema borî | ||||||
| Reh | –w– | –bû– | |||||
| Raweya pêşkerî (daxuyanî) - Indicative | |||||||
| Dema niha - Present | Raboriya sade - Preterite Dema boriya têdeyî | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez diwim | ez nawim | min bû | min nebû | ||||
| tu diwî | tu nawî | te bû | te nebû | ||||
| ew diwe | ew nawe | wê/wî bû | wê/wî nebû | ||||
| em diwin | em nawin | me bû | me nebû | ||||
| hûn diwin | hûn nawin | we bû | we nebû | ||||
| ew diwin | ew nawin | wan bû | wan nebû | ||||
| Raboriya berdest - Imperfect Çîrokiya dema niha |
Raboriya dûr - Pluperfect Çirokiye boriya têdeyî | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| min dibû | min nedibû | min bûbû | min nebûbû | ||||
| te dibû | te nedibû | te bûbû | te nebûbû | ||||
| wê/wî dibû | wê/wî nedibû | wê/wî bûbû | wê/wî nebûbû | ||||
| me dibû | me nedibû | me bûbû | me nebûbû | ||||
| we dibû | we nedibû | we bûbû | we nebûbû | ||||
| wan dibû | wan nedibû | wan bûbû | wan nebûbû | ||||
| Dema bê - Future | Dahatiya pêş - Future perfect | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| ez ê biwim | ez ê newim | min ê bûbe | min ê nebûbe | ||||
| tu yê biwî | tu yê newî | te yê bûbe | te yê nebûbe | ||||
| ew ê biwe | ew ê newe | wê/wî yê bûbe | wê/wî yê nebûbe | ||||
| em ê biwin | em ê newin | me yê bûbe | me yê nebûbe | ||||
| hûn ê biwin | hûn ê newin | we yê bûbe | we yê nebûbe | ||||
| ew ê biwin | ew ê newin | wan ê bûbe | wan ê nebûbe | ||||
| Raboriya dûdar - Perfect Dema boriya dûdar |
Çîrokiya boriya dûdar - Nonconfirmative pluperfect | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| min bûye | min nebûye | min bûbûye | min nebûbûye | ||||
| te bûye | te nebûye | te bûbûye | te nebûbûye | ||||
| wê/wî bûye | wê/wî nebûye | wê/wî bûbûye | wê/wî nebûbûye | ||||
| me bûye | me nebûye | me bûbûye | me nebûbûye | ||||
| we bûye | we nebûye | we bûbûye | we nebûbûye | ||||
| wan bûye | wan nebûye | wan bûbûye | wan nebûbûye | ||||
| Raweya xwestekî (bilanî, daxwazî) - Subjunctive | |||||||
| Dema nihaya xwestekî - Present subjunctive Nihaya bilaniyê |
Dema boriya xwestekî - Preterite subjunctive | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| (bila) ez biwim | (bila) ez newim | (bila) min bûbe | (bila) min nebûbe | ||||
| (bila) tu biwî | (bila) tu newî | (bila) te bûbe | (bila) te nebûbe | ||||
| (bila) ew biwe | (bila) ew newe | (bila) wê/wî bûbe | (bila) wê/wî nebûbe | ||||
| (bila) em biwin | (bila) em newin | (bila) me bûbe | (bila) me nebûbe | ||||
| (bila) hûn biwin | (bila) hûn newin | (bila) we bûbe | (bila) we nebûbe | ||||
| (bila) ew biwin | (bila) ew newin | (bila) wan bûbe | (bila) wan nebûbe | ||||
| Raboriya bilaniyê - Imperfect subjunctive | Raboriya dûr a bilaniyê - Pluperfect subjunctive | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| (bila) min bibûya | (bila) min nebûya | (bila) min bûbûya | (bila) min nebûbûya | ||||
| (bila) te bibûya | (bila) te nebûya | (bila) te bûbûya | (bila) te nebûbûya | ||||
| (bila) wê/wî bibûya | (bila) wê/wî nebûya | (bila) wê/wî bûbûya | (bila) wê/wî nebûbûya | ||||
| (bila) me bibûya | (bila) me nebûya | (bila) me bûbûya | (bila) me nebûbûya | ||||
| (bila) we bibûya | (bila) we nebûya | (bila) we bûbûya | (bila) we nebûbûya | ||||
| (bila) wan bibûya | (bila) wan nebûya | (bila) wan bûbûya | (bila) wan nebûbûya | ||||
| Raweya mercî (hekînî) - Conditional | |||||||
| Çîrokiya dema nihaya mercî - Present conditional | Dema boriya mercî - Preterite conditional | ||||||
| Erênî | Neyînî | Erênî | Neyînî | ||||
| min ê bibûya | min ê nebûya | min ê bûbûya | min ê nebûbûya | ||||
| te yê bibûya | te yê nebûya | te yê bûbûya | te yê nebûbûya | ||||
| wê/wî yê bibûya | wê/wî yê nebûya | wê/wî yê bûbûya | wê/wî yê nebûbûya | ||||
| me yê bibûya | me yê nebûya | me yê bûbûya | me yê nebûbûya | ||||
| we yê bibûya | we yê nebûya | we yê bûbûya | we yê nebûbûya | ||||
| wan ê bibûya | wan ê nebûya | wan ê bûbûya | wan ê nebûbûya | ||||
| Raweya fermanî - Imperative | |||||||
| Dema niha - Present | |||||||
| Erênî | Neyînî | ||||||
| (tu) biwe | (tu) newe | ||||||
| (hûn) biwin | (hûn) newin | ||||||
Mînak
biguhêre| Berî peyva serekî. | Li dû peyva serekî. |
|---|---|
| Ez dibim … (Ez dibim mamoste.) | Ez … dibim (Ez mezin dibim) |
| Tu dibî … (Tu dibî mamoste.) | Tu … dibî (Tu mezin dibî) |
| Ew dibe … (Ew dibe mamoste.) | Ew … dibe (Ew mezin dibe) |
| Em dibin … (Em dibin mamoste.) | Em … dibin (Em mezin dibin) |
| Hûn dibin … (Hûn dibin mamoste.) | Hûn …. dibin (Hûn mezin dibin) |
| Ew dibin … (Ew dibin mamoste.) | Ew … dibin (Ew mezin dibin) |