Dema em seydayê mezin xwediyê destan û berhema xwe ye nemir û abadîn a Mem û Zînê dixwînin, em dibînin ku Xanî li pey tifaqeke Kurdan e û ew dixwaze ev tifaqa Kurdan bi civak û Kurdistanî û Kurdewarî bixemilîne. Dîsa zanyar, feylezof, fikirmend, civaknas, niştimanperwer, civakparêz mirovparêz Şêx Ehmedê Xanî li cîhanê û gerdûnê û feyzê û li civak û mirovahiyê tevayî dinêre û dinirxîne, wî tu car diyarde bi yek yek nexist dest û nenirxand; wî bi nêrîneke tevahîkar û berhevkar li cîhan û gerdûn û civakê nerî û xwest ku li gor pîvanê tevahîkar tevbigere û ji ber van tiştina dema sêwirandina xwe ava kir xwest di hundir vê avahiyê civakeke yekdest û tifaqî biçêrisîne û li gor ruh û giyana vê civakê an jî ruh û giyana vê civakê bi armoniyek û bi dengekî dengbêjkarî û bi mûzîk û ahengek Kurd û Kurdistanî disiplîne bike û nîzameke Kurdewarî derxîne pêş. — (Ehmedê Xanî muzîk, armonî û nîzam, Kovara Nûbihar, hejmar: 119, r. 80 Cengîz Mamo)