lîstik
Navdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | lîstik | lîstik |
Îzafe | lîstika | lîstikên |
Çemandî | lîstikê | lîstikan |
Nîşandera çemandî | wê lîstikê | wan lîstikan |
Bangkirin | lîstikê | lîstikino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | lîstikek | lîstikin |
Îzafe | lîstikeke | lîstikine |
Çemandî | lîstikekê | lîstikinan |
lîstik mê
- tişta/ê bo xweşiyê tê kirin
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- tişta ku pê dileyîzin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- tişta/ê ne jidil anku cidî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
biguhêre- Dinê mehd e û mehlok e
Weku lebe û leyzok e
Çi zanin tifl û zarok e — (Feqiyê Teyran, )
Herwiha
biguhêreHevmane
biguhêreBide ber
biguhêreBikaranîn
biguhêreLêkera wê bi giştî lîstin e (bi devokî: leyîstin, lehîstin, leyizîn). Rehê dema niha û ya bê -lîz- e: Ez di-lîz-im, tu di-lîz-î, ew dilîze (devokî dîsa: -leyîz- yan -lehîz-). Wek navdêr bi maneya "game" yan îngilîzî, "لعب" (le'b) ya erebî, "oyun" ya tirkî û "بازی" (bazî) ya farisî herî zêde di zimanê nivîskî de lîstik (kêmtir: leyistik, lîsk, leyizok) tên bikaranîn. LÎSTOK carinan bi heman maneyê û hin car jî bi maneya pêlîstok anku amûrên ku mirov (bi taybetî zarok) pê dilîzin hatiye xebitandin (ing. "toy", tirkî "oyuncak", farisî "بازیچه" (bazîçe) û erebî "لعبة" (lu'be).
Herwiha bi taybetî li Başûrê Kurdistanê peyva "yarî" bi maneya "lîstik", "yarîk" bi maneya "pêlîstok" û "yarî kirin" wek sînonîma "lîstin"ê tên bikaranîn. Ew ji peyva "yar" in ku berê ji bilî maneya "dilber, berdilî, destgirtî, evîndar" herwiha maneya "heval" jî dida anku "yarî": tiştên ku heval bi hev re dikin.
Di peyvên hevdanî/hevedudanî de carinan "-bazî" ya ji farisî tê xebitandin lê bi giştî ne bi maneya lîstinê zarokan: cambazî, şûrbazî, rimbazî, sihirbazî...
Di kurdî de herwiha paşgira "-anê" bi maneya "lîstik"ê tê bikaranîn: "bûkokanê" (lîstika bi bûkokan anku bûkên lastîkî), tebelanê (lîstika bi tebelan anku gogên mermerî), "şûranê" (lîstika bi şûran)...
Lîstik û lîstin dikarin hem bo xwemijûlkirinên zarokan û hem jî spor û werzişê jî werin bikaranîn. Lê baştir e ku ew bo berhemên tiyatroyê û sînemayê neyên xebitandin. Bo van "şano, piyes" bikêrhatîtir in.
Jê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreWerger
biguhêre- Albanî: lojë → sq m
- Almanî: Spiel → de nt
- Azerî: oyun → az
- Başkîrî: уйын (uyïn)
- Belarusî: гу́льня m (húlʹnja), ігра́ m (ihrá)
- Bengalî: খেলা → bn (khela)
- Bulgarî: игра́ → bg m (igrá), забавле́ние → bg nt (zabavlénie)
- Çekî: hra → cs m
- Çînî:
- Danmarkî: leg → da g, spil → da nt
- Endonezyayî: permainan → id
- Erebî: لَعِب → ar m (laʿib)
- Ermenî: խաղ → hy (xaġ)
- Esperantoyî: ludo
- Estonî: mäng
- Evenî: эвин (əwin)
- Evenkî: эвин (əwin)
- Eweyî: fefe
- Fînî: leikki → fi, peli → fi
- Fransî: jeu → fr n
- Friyolî: zogho
- Gaelîka skotî: cleasachd m
- Galîsî: xogo → gl n
- Gurcî: თამაში (tamaši)
- Hindî: खेल → hi n (khel)
- Holendî: spel → nl nt
- Îbranî: מִשְׂחָק → he n (miskhák), שַׁעֲשׁוּעַ n (sha'ashúa)
- Îngilîzî: play → en
- Îrlendî: imirt m, súgradh n
- Îrlendiya kevn: spled
- Îtalî: gioco → it n
- Îzlendî: leikur → is n, spil → is nt
- Japonî: 遊び → ja (あそび, asobi)
- Javayî: dolanan → jv
- Katalanî: joc → ca n
- Kirgizî: ойноо → ky (oynoo)
- Koreyî: 놀이 → ko (nori)
- Latgalî: kaita m
- Latînî: lūdus → la n
- Latviyayî: spēle → lv m, rotaļa m
- Lawsî: ການຫຼິ້ນ (kān lin)
- Lîtwanî: žaidimas n
- Lombardî: giögh, giœugh n
- Makedonî: игра → mk m (igra)
- Malayalamî: കളി → ml (kaḷi)
- Mecarî: játék → hu
- Mongolî:
- Norwecî:
- Oksîtanî: joc → oc n
- Osmanî: اویون (oyun)
- Farisî: بازی
- Oygurî: ئويۇن (oyun)
- Ozbekî: oʻyin → uz
- Plodîşî: Spell n
- Polonî: zabawa → pl m
- Portugalî: jogo → pt n, brincadeira → pt m
- Qazaxî: ойын (oiyn)
- Romanyayî: joc → ro nt
- Rusî: игра́ → ru m (igrá)
- Sanskrîtî: लीला → sa m (līlā)
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: hra → sk m
- Slovenî: igra → sl m
- Somalî: ciyaar
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: graśe nt
- Spanî: juego → es n
- Swahîlî: mchezo → sw
- Swêdî: spel → sv nt, lek → sv g
- Tacikî: бозӣ → tg (bozī)
- Tagalogî: laro
- Tayî: การเล่น → th
- Tirkî: oyun → tr
- Tirkmenî: oýun
- Tîbetî: རྩེད་མོ (rtsed mo)
- Toxarî B: kāñme
- Urdûyî: کھیل n (khel)
- Ûkraynî: гра → uk m (hra)
- Viyetnamî: chơi → vi, trò chơi → vi
- Weylsî: gêm → cy m
- Ximêrî: ល្បែង → km (lbaeng), ការលេង (kaaleing)
- Yidîşî: שפּיל m an nt (shpil)
- Yûnanî:
- Kevn: παιγνία m (paignía)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.