kitêb
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr
biguhêreTewandina kitêb | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kitêb | kitêb |
Îzafe | kitêba | kitêbên |
Çemandî | kitêbê | kitêban |
Nîşandera çemandî | wê kitêbê | wan kitêban |
Bangkirin | kitêbê | kitêbino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kitêbek | kitêbin |
Îzafe | kitêbeke | kitêbine |
Çemandî | kitêbekê | kitêbinan |
kitêb m
- Komeke kaxezên bi nivîs û / yan resm yên di nav bergekî de hatine çapkirin.
- Hevmane: pirtûk
- Wê rûpela 50 ya kitêbê vekir û dest bi xwendinê kir.
- Me ji ser çeşmeyê ḥeywan qedeḥek ṣafî vexwar
Nagihî lez̤z̤et û z̤ewqa me bi ṣed cildê kitab — (Melayê Cizîrî, Amadekar: Arif Zêrevan Dîwan, Weşanxaneya Nefel, ~1640, sala weşandinê: 2004, r. 44) - Agir û pêta di dil da
Me„neya daxan ku hilda
Ew kitab naçit tu cilda
Hafîzê medhan im ez — (Feqiyê Teyran, Amadekar: M. Xalid Sadinî Feqiyê Teyran jiyan berhem û helbestên wî, Nûbihar, ~1620, çapa 7an, r. 130) - We neẓertu fîl-kîtabî, yanî ez daxilê xanî bûm û min neẓer li kitêbê kir. — (~1600, Elî Teremaxî, Amadekar: Aydın Üneşi, Tesrîfa Teremaxî, Mêrdin, sala weşandinê: 2016, r. 64)
- Ji şaîrê Kurmancan, bi zimanê Kurmancî, di tarîxa hezar û şeşsedî de di qeseba Bayezîdê de, hezretî Ehmedê Xanî kitêba ku telîf kiriye bi wezn bi nave Mem û Zînê, aşiq û maşûq, li weche muxtesr beyana wan dike. — (~1850, Mele Mehmûdê Bazîdî, Amadekar: Xelîl Duhokî, Mem û Zîn, Lîs, sala weşandinê: 2007, r. 23)
- Mirovek xwenda, alim hebî, nave wî "Ehmede Xanî" bî[sic]. Xwedê jê razî be, rehmeta Xwedê lê be, vî mirovî hin kitêbên Kurmancî nivîsîne. — (1898, Miqdad Midhet Bedirxan, Amadekar: M. Emîn Bozarslan, Kurdistan, sala weşandinê: 1991, cild 1, r. 123)
- - Ma lê, ji te xeyidîme, ma çawan ji te naxeyidim. Te ez avêtim nav kitêb û kaxizan, te ez kirim hogir û hevala bermayên qaşûlên dar û qirş û hevsera caw û potikên zibilgehê. — (Gazinda Xencera Min, Hawar, Celadet Alî Bedir-Xan, hejmar 12)
- Her kitêba miqeddes wekî Qur'an an Încîl.
- Îsa cewab da ji wan ṟa, û go: Ey! şaşxunan, ne kitêb dizanin û ne quwwetê Xodê — (1872, Madteos, Amadekar: İlyas Sayım, Încîl, sala weşandinê: 2024, r. 105)
Bi alfabeyên din
biguhêreBide ber
biguhêreJê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreJi erebî كِتَاب (kitāb) ji reha ك ت ب (k-t-b) têkilî rêzkirinê û çêkirina rêzikan ji wê yekê jî têkilî nivîsînê, ji proto-samiya rojavayî *katab- (“xurandin, xeritandin”). Ev reh koka peyvin din jî ne weku: katib, mekteb, ketîbe.
Werger
biguhêrekoma kaxezan
- Abazayî: книга (knigā), апхьага (āpx̍āgā), кьтап (k̍tāp)
- Abxazî: ашәҟәы (āš°q̇°ə)
- Adîgeyî: тхылъ (txəlˢ)
- Afarî: kitab
- Afrîkansî: boek → af
- Aghwanî: 𐕁𐔼𐕗 (d'iṗ)
- Alabamayî: holisso
- Albanî: libër → sq n
- Almanî: Buch → de nt
- Altayiya başûrî: бичик (bičik), книга (kniga)
- Ambonezî-malezî: buku
- Amharî: መጽሃፍ (mäṣhaf)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: nałtsoos
- Aragonî: libro n
- Aromanî: vivlie, carte
- Asamî: কিতাপ (kitap), পুথি (puthi)
- Astûrî: llibru → ast n
- Atayalî: biru'
- Atong (Hindistan): kitap
- Avarî: тӏехь (tʼex̂), таптар (taptar), тӏахьал (tʼax̂al)
- Aymarayî: panka
- Aynuyî: カㇺビソㇱ (kambisosh)
- Azerî: kitab → az
- Bambarayî: gafɛ
- Baskî: liburu → eu
- Başkîrî: китап (kitap)
- Belarusî: кні́га → be m (kníha), кні́жка m (knížka)
- Bengalî: বই → bn (bôi), কিতাব → bn (kitab), গ্রন্থ → bn (grônth), পুস্তক → bn (puśtôk)
- Biatah bidayuhî: buk
- Bîslamayî: buk
- Bretonî: levr → br n
- Bulgarî: кни́га → bg m (kníga)
- Burmayî: စာအုပ် → my (caup)
- Buryatî: ном (nom)
- Cingphoyî: laika buk
- Çamoroyî: lepblo
- Çaxatayî: كتاب (kitab)
- Çeçenî: кинишка (kiniška), китаб (kitab), книга (kniga), книшка (kniška), кинчка (kinčka), жайна (žajna)
- Çekî: kniha → cs m
- Çerokî: ᏗᎪᏪᎵ (digoweli), ᎪᏪᎵ → chr (goweli)
- Çeyenî: mȯxe'ėstoo'e
- Çîçewayî: buku
- Çînî:
- Çuvaşî: кӗнеке (kĕneke)
- Dalmatî: lebro n
- Danmarkî: bog → da g
- Divehî: ފޮތް (fot̊)
- Dusuniya navendî: buuk
- Elfdalî: buok m
- Endonezyayî: buku → id, kitab → id
- Erebî: كِتَاب → ar n (kitāb)
- Ermenî: գիրք → hy (girkʻ)
- Erzayî: конёвкс (konjovks), кинига (kiniga)
- Esperantoyî: libro → eo
- Estonî: raamat → et
- Etiyopiya klasîk: መጽሐፍ (mäṣḥäf)
- Evenkî: книга (kņiga)
- Eweyî: agbalẽ
- Extremaduranî: llibru n
- Falayî: libru n
- Farisî: کِتاب → fa (ketâb), نَسک → fa (nask), نامِه → fa (nâme)
- Ferî: bók → fo m
- Fîjî: vola → fj, ivola
- Fînî: kirja → fi
- Fransî: livre → fr n, bouquin → fr n
- Friyolî: libri n
- Frîsiya bakur: bök nt, buk nt
- Frîsiya saterlandî: Bouk nt
- Frîsî: boek → fy nt
- Fulahî:
- Gaelîka skotî: leabhar → gd n
- Gagawzî: kitap
- Galîsî: libro → gl n
- Gîlekî: کیتاب (kitāb)
- Gotî: 𐌱𐍉𐌺𐍉𐍃 m p (bōkōs)
- Gujaratî: પુસ્તક → gu m (pustak), ચોપડી (copḍī)
- Gurcî: წიგნი → ka (c̣igni)
- Guwaranî: kuatiañe'ẽ → gn, aranduka
- Haîtî: liv
- Hawayî: puke, liwele
- Hawsayî: littafi → ha
- Hindî: पुस्तक → hi m (pustak), किताब → hi m (kitāb), बुक → hi m (buk), ग्रंथ → hi n (granth), बही → hi m (bahī), पोथी → hi m (pothī), पोथा → hi n (pothā), पुस्तिका → hi m (pustikā), सिफर → hi (siphar)
- Hîlîgaynonî: tulún-an
- Hîrî motuyî: buka
- Hmongiya hêşîn: phoo, phoo ntawv
- Hmongî: ntawv
- Holendî: boek → nl nt
- Hunsrikî: Buch nt
- Isanî: ปึ้ง (pụ̂ng)
- Îbanî: surat, bup
- Îbranî: סֵפֶר → he n (séfer)
- Îdoyî: libro → io
- Îgboyî: akwụkwọ
- Îngilîziya kevn: bōc m
- Îngilîziya navîn: bok
- Îngilîzî: book → en
- Îngriyî: kirja
- Îngûşî: китаб (kitab)
- Înterlîngua: libro → ia
- Înuîtî: ᕿᒥᕐᕈᐊᑦ → iu (qimirroat)
- Înuîtî: unikkausik
- Îrlendiya kevn: lebor n
- Îrlendî: leabhar → ga n
- Îstriyotî: leîbro n
- Îtalî: libro → it n
- Îzlendî: bók → is m
- Japonî: 本 → ja (ほん, hon), 書籍 → ja (しょせき, shoseki), ブック → ja (bukku)
- Javayiya kevn: tulis
- Javayî: buku → jv, layang → jv, serat
- Kabardî: тхылъ (txəlˢ)
- Kabîlî: adlis
- Kalalîsûtî: atuagaq
- Kalmîkî: дегтр (degtr)
- Kannadayî: ಪುಸ್ತಕ → kn (pustaka)
- Karaçay-balkarî: китап (kitap)
- Karakalpakî: kitap
- Karelî: kirju
- Kaşûbî: knéga m, knyga m, knëga m, ksążka m
- Katalanî: llibre → ca n
- Keçwayî: liwru → qu, p'anqa → qu
- Kirgizî: китеп → ky (kitep)
- Kîkongoyî: dibuku
- Kîkûyûyî: rifuku
- Kîngalî: පොත → si (pota)
- Kînyarwandayî: igitabo sinif c7/c8
- Kîrîbatî: boki
- Kîsî: egetabu
- Komî-zîriyî: небӧг (nebög), книга (kniga)
- Konkanî: पुस्तक (pustak)
- Koreyî: 책(冊) (chaek), 도서(圖書) (doseo)
- Kornî: lyver n
- Korsîkayî: libru → co n
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: liv
- Kreyoliya morîtanî: liv
- Kreyoliya seyşelî: liv
- Kumikî: китап (kitap)
- Kvenî: kirja
- Kwanyamayî: embo
- Ladînoyî:
- Lakî: лу (lu)
- Lakotayî: wówapi
- Latînî: liber → la n, caudex n
- Latviyayî: grāmata → lv m
- Lawsî: ປຶ້ມ → lo (pưm), ປຶ້ມຂຽນ → lo (pưm khīan), ຫນັງສື (nang sư̄), ສັດຖະ (sat tha), ພັບ (phap)
- Lazî: სუპარა (sup̌ara)
- Lezgînî: улуб (ulub), ктаб (ktab), дафтар (daftar)
- Lhao voyî: mug sug' paug', tung" paug', paug'
- Lingalayî: búku sinif c9a/c10a
- Lîgûrî: lìbbro n, libbro
- Lîmbûrgî: book → li m
- Lîtwanî: knyga → lt m
- Lîvonî: rōntõz
- Lombardî: liber
- Lugandayî: ekitabo
- Luhyayî: sitabu
- Luksembûrgî: Buch → lb nt
- Makedonî: книга → mk m (kniga)
- Malagasî: boky → mg
- Malayalamî: പുസ്തകം → ml (pustakaṃ)
- Malecite-passamaquoddyî: wikhikon
- Malezî: buku → ms, kitab → ms, pustaka → ms
- Maltayî: ktieb → mt n
- Mançûyî: ᠪᡳᡨᡥᡝ, ᠴᠠᡤᠠᠨ, ᠨᠣᠮᡠᠨ
- Manksî: lioar n
- Mansiya bakurî: кнӣга (knīga)
- Maorî: pukapuka → mi
- Maratî: पुस्तक → mr m (pustak)
- Mariya rojhilatî: книга (kniga)
- Marîkopayî: onyor
- Mayayiya yukatekî: juʼun
- Mecarî: könyv → hu
- Megrelî: სუფარა n (supara), წინგი (c̣ingi)
- Misrî:
(mḏꜣt m),
(šfdw n) - Miyakoyî: 書物 (すぃむくㇲ, simuks)
- Mîrandî: lhibro n
- Mokşayî: книга (kniga)
- Mongolî:
- Monî: လိက် အုပ် (lòik up)
- Mwanî: kitabu, buku, livro
- Nahwatlî: amoxtli → nah
- Nahwatliya klasîk: āmoxtli
- Nanayî: дангса (daŋsa)
- Napolîtanî: lìbbro n
- Navajoyî: naaltsoos
- Nedersaksî:
- Nenetsiya tundra: книга (knyiga), толаӈгобць’ (tolaŋgobcʹ’)
- Nepalî: पुस्तक (pustak), किताप → ne (kitāp)
- Newarî: सफू (saphū)
- Nîvxî: питғы (pitꜧə)
- Nogayî: китап (kitap)
- Norwecî:
- O'odhamî: ʼoʼohana
- Ojibweyiya rojavayî: masinahikan
- Ojibweyî: mazina'igan
- Okînawanî: 書物 (すむち, sumuchi, しむち, shimuchi)
- Oksîtaniya kevn: libre
- Oksîtanî: libre → oc n
- Oriyayî: ବହି → or (bôhi)
- Orokî: бичихэ (bičihə)
- Osetî: чиныг (ḱinyg)
- Osmanî: كتاب (kitâb)
- Oygurî: كىتاب → ug (kitab)
- Ozbekî: kitob → uz
- Palî: potthaka
- Papyamentoyî: buki
- Pawnî: raáwihaakaraaʾit, raáwihaakaraaʾiitusuʾ
- Peştûyî: کتاب → ps n (ketāb)
- Piedmontîsî: lìber
- Plodîşî: Buak nt
- Polabî: bükvoi p
- Polonî: książka → pl m, księga → pl m
- Portugalî: livro → pt n
- Prusiya kevn: lāiskas n
- Pukapukanî: lau, puka
- Puncabî:
- Qazaxî: кітап → kk (kıtap)
- Qazaxî: كىتاپ
- Qiptî: ϫⲱⲙ n (jōm)
- Rabhayî: কাওছা (káosa)
- Marwarî: पोथी m (pothī)
- Romagnolî: lìvar n
- Romancî: cudesch
- Romanî: ginadyi m
- Romanyayî: carte → ro m
- Rusî: кни́га → ru m (kníga), кни́жка → ru m (knížka)
- Rusînî: кни́га m (knýha)
- Samiya bakurî: girji
- Samiya başûr: gærja
- Samiya înarî: kirje
- Samiya kildînî: кыррьй (kɨrrʹj), кнӣга (knīga)
- Samiya lule: girjje
- Samiya skoltî: ǩeʹrjj
- Samogîtî: kninga m
- Sanskrîtî: पुस्तक → sa nt (pustaka), ग्रन्थ → sa nt (grantha)
- Sicîlî: libbru → scn n
- Sikayanayî: laumea
- Silesî: kniga m
- Sindhî: ڪِتابُ → sd n (kitāb)
- Sirananî: buku
- Sirboxirwatî:
- Siryaniya klasîk: ܟܬܒܐ n (kṯāḇā)
- Sîlhetî: ꠛꠂ (boi)
- Skotî: beuk
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: кънига m (kŭniga)
- Slovakî: kniha → sk m
- Slovenî: knjíga → sl m
- Slovînsî: knega m
- Somalî: buug → so n, kitaab n
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: buka → st
- Spanî: libro → es n
- Sundanî: ᮘᮥᮊᮥ (buku)
- Sûdovî: laiskas n
- Svanî: ლა̈ირ (läir)
- Swahîlî: kitabu → sw, vitabu → sw p
- Swazî: íncwadzí sinif c9/c10
- Swêdî: bok → sv g
- Şanî: ပပ်ႉ (pâ̰p), ၸႃႇဢုၵ်ႉ (tsàa ʼṵ̂k)
- Şonayî: bhuku
- Şorî: ном (nom), книга
- Tabasaranî: китаб (kitab)
- Tacikî: китоб → tg (kitob)
- Tagalogî: libro → tl, aklat → tl
- Tamîlî: நூல் → ta (nūl), புத்தகம் → ta (puttakam)
- Tarantinoyî: libbre n
- Taşelhitî: ⴰⵔⵔⴰ n (arra)
- Tayî: หนังสือ → th, สมุด → th
- Telûgûyî: పుస్తకం → te (pustakaṃ), పొత్తం (pottaṃ)
- Teteriya krîmî: kitap
- Teterî: китап → tt (kitap)
- Tetûmî: livru
- Tigreyî: ክታብ (kətab)
- Tigrînî: መጽሓፍ (mäṣḥaf), መጽሐፍ (mäṣḥäf)
- Tirkiya kevn: 𐰋𐰃𐱅𐰏 (b²it²g)
- Tirkî: kitap → tr, betik → tr
- Tirkmenî: kitap
- Tîbetî: དེབ (deb), ཕྱག་དེབ (phyag deb)
- Tlingitî: x’úx’
- Tokpisinî: buk
- Toxarî B: postak
- Tswanayî: buka → tn
- Tumbukayî: buku
- Tuvalûyî: tusi
- Tuvanî: ном (nom)
- Udî: ҝирк (gʲirk)
- Udmurtî: книга (kniga)
- Unamî: lekhikàn
- Urdûyî: کِتاب → ur m (kitāb), پُسْتَک m (pustak), بُک m (buk)
- Urhoboyî: e̖be
- Ûkraynî: кни́жка m (knýžka), кни́га → uk m (knýha)
- Venîsî: łìbro n
- Vepsî: kirj
- Viyetnamî: sách → vi, sổ → vi, sách giáo khoa → vi
- Volapûkî: buk → vo
- Votî: tširjõ
- Walonî: live → wa n
- Warayî: basahon, barasahon
- Weylsî: llyfr → cy n
- Wiradhurî: garrandarang
- Wîlamowî: bihła nt, büch
- Wolofî: tééré bi, téere → wo
- Wutunhuayî: huaiqa
- Xakasî: кинде (kinde)
- Ximêrî: សៀវភៅ → km (siəwphɨw)
- Xosayî: incwadi sinif c9/c10
- Yagnobî: китоб (kitob)
- Yakutî: кинигэ (kinige)
- Yamî: vakong
- Yidîşî: בוך nt (bukh), ספֿר n (seyfer), חיבור n (khiber)
- Yorubayî: ìwé
- Yûnanî: βιβλίο → el nt (vivlío), τόμος → el n (tómos)
- Kevn: βιβλίον nt (biblíon)
- Zhuangî: saw
- Zuluyî: ibhuku → zu sinif c5/c6, incwadi → zu sinif c9/c10
- Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya book a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.