gorî

Kurmancî

Bilêvkirin

• (Navdêr 1, Navdêr 2)
  • IPA^(kilîd): /ɡoːˈɾiː/
  • Deng (Wan)^ⓘ
• (Navdêr 3)
  • IPA^(kilîd): /ɡoːˈɾiː/
  • Deng (Wan)^ⓘ
• (Hoker)
  • IPA^(kilîd): /ɡoːˈɾiː/
  • Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: go·rî

Navdêr 1

Tewandina gorî
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gorî	gorî
Îzafe	goriya	goriyên
Çemandî	goriyê	goriyan
Nîşandera çemandî	wê goriyê	wan goriyan
Bangkirin	goriyê	goriyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	goriyek	goriyin
Îzafe	goriyeke	goriyine
Çemandî	goriyekê	goriyinan

gorî mê

1. Dema kesek jiyana xwe li pêy tiştek yan kesek yan welatê xwe dike qurban.

   Hevmane: qurban, fîda

   • Mûsa Beg bûbû goriya derewên wan. — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)

   Mirovên welatparêz xwe bo welatê xwe dikin gorî. ― xwe bo welatê xwe didin kuştin

   Ez gorî herdu çavên te bibim.

   Gorî te bin bav û dayika min, ya resûlê xwedê!

Herwiha

• gûrî

Jê

 

• ezgorî
• gorî bûn (lêker)
• gorîbûn (navdêr)
• gorîbûyî (rengdêr)
• gorîker
• gorîkirin (navdêr)
• gorî kirin (lêker)
• gorîkirî (rengdêr)
• gorîtî

Etîmolojî

Dibe ku têkildarî proto-hindûîranî *ȷ́ʰáwtram (“gorî, pêşkêşiya avî a tê riştin”), ji proto-hindûewropî *ǵʰew- (“riştin, rijandin”); nê guherrîna dengî divê bidaya -z-. Hevreha avestayî 𐬰𐬀𐬊𐬚𐬭𐬀‎ (zaoθra), ku keftiye farisiya navîn zwhr (zowhr), farsiya klasîk زور‎ (zowr), sanskrîtî होत्र (hotra). Ber hevrrehên wê dayî, divê bibûya *zewher (wek *gowhr > gewher, *zowr > zever), lewma dibe ku ji wê rehê manê ji teşeyeka din dariştibe. Ji vê rehê bi gengazî zot kirin (“lê zêde kirin, bi ser ve kirin, îlawe kirin”), ji proto-hindûîranî *ȷ́ʰáwtā (“gorîker, qeşe, rahib”) (>farisî زوت‎ (zût, “pîrên zerdeştî”)).

Werger

• Almanî: Verehrer → de m, gemäß → de, nach → de, ^?Verletzte → de m
• Erebî: ذبيحة‎ → ar, تضحية‎ → ar, ضحية‎ → ar, ^?الحماء‎ → ar
• Farisî: ^?فدا‎ → fa, ^?قربان‎ → fa
• Îngilîzî: sacrifice → en, ^?casualty → en, ^?victim → en, ^?corban → en,, ^?in regard to → en
• Tirkî: feda → tr, kurban → tr, nöbet → tr, ^?göre → tr, ^?bakarak → tr, ^?nazaran → tr, ^?nispeten → tr, ^?oranla → tr, ^?tevfikan → tr, ^?üstüne → tr, ^?yaraşmak → tr

Navdêr 2

Tewandina gorî
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gorî	gorî
Îzafe	goriya	goriyên
Çemandî	goriyê	goriyan
Nîşandera çemandî	wê goriyê	wan goriyan
Bangkirin	goriyê	goriyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	goriyek	goriyin
Îzafe	goriyeke	goriyine
Çemandî	goriyekê	goriyinan

gorî mê

1. (Surçî) dor

   Roja berayiyê goriya min bû. ― Roja yekem dora min e.

Etîmolojî

Ji gor + -î.

Navdêr 3

gorî mê, r-ya req

1. Rewşa gorbûnê.

   Hevmane: gorîn

   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Hoker

gorî

1. li gor, li dûv, li pey, bi wên a.., wek, mîna

   Li gorî te, divê em çi bikin.

   Bi baweriya te divê em çi bikin.

Rengdêr

gorî

1. çiyayî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.