ceger
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | ceger | ceger |
Îzafe | cegera | cegerên |
Çemandî | cegerê | cegeran |
Nîşandera çemandî | wê cegerê | wan cegeran |
Bangkirin | cegerê | cegerino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | cegerek | cegerin |
Îzafe | cegereke | cegerine |
Çemandî | cegerekê | cegerinan |
ceger mê
- Organa leşî ya xwarinê dihelîne û jehran diruxîne.
- Hevmane: cegera reş, mêlak, pişa reş
- Organa leşî ya nefes pê tê kişandin.
- Hevmane: cegera spî, pişa spî
- dil, qelb, hinav
- Ceger li min sot.
- Dilê min şewitand.
- (mecazî) cesaret, bistehî, wêrekî, curet
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Tê gotin ji bo kesên gelek ezîz li def mirovî, herwiha ji bo zarokên mirovî jî tê gotin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
biguhêre- Sebr û qerarim ko bir
Can û ceger hûr dikir
Zulmê we reng kê dikir — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din
biguhêre- kurdî-erebî: جهگهر
- (edebiyata klasîk) جگر (ceger)
Herwiha
biguhêreBide ber
biguhêreJê
biguhêre- bêceger
- bêcegerî
- cegerdar
- cegerdarî
- (lêker) ceger kirin
- (navdêr) cegerkirin
- cegerxwîn
- cegerxwînî
- cegerî
Etîmolojî
biguhêreBi avesta yâker, bi farisiya navîn ceker. Peyva ceger'ê ji farisiya navin ket kurdî. Bi kurdiya orijînalî ev peyv divê yeger bibû, lê bûye winda.
- proto-hindûewropî: *yekwr- ("ceger")
- Çavkanî
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 157.,
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 102,
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 128
- Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
Werger
biguhêre- Afrîkansî: lewer → af
- Almanî: Leber → de m, ?Gliedmaße → de m
- Astûrî: fégadu → ast
- Bambarayî: binyɛ
- Bulgarî: черен → bg (čeren) дроб → bg (drob) (čeren drob)
- Çamoroyî: hígadu
- Çekî: játra → cs m
- Çînî: 肝臟 → zh
- Danmarkî: lever
- Endonezyayî: hati → id
- Erebî: كبد (kebd)
- Esperantoyî: hepato
- Farisî: جگر → fa, جگر سیاه → fa, کبد → fa, عزیز → fa, جگرسیاه → fa
- Ferî: livur → fo
- Fînî: maksa → fi
- Fransî: foie → fr
- Frîsî: lever → fy
- Gaelîka skotî: ae m
- Galîsî: fígado → gl m
- Haîtî: fwa
- Holendî: lever → nl
- Îbranî: כבד → he
- Îdoyî: hepato → io
- Îngilîzî: liver → en, dear → en, heart → en
- Înuîtî: tinguk
- Îrlendî: ae → ga m
- Îtalî: fegato → it m
- Japonî: 肝 → ja (kimo)
- Katalanî: fetge → ca
- Keçwayî: kipchan; kukupin; chilla
- Koreyî: 간 → ko (gan) (gan)
- Latînî: hepar
- Lîtwanî: kepenys
- Makedonî: црн (crn) дроб (drob) (crn drob)
- Malezî: hati → ms
- Manksî: aane
- Mayayiya yukatekî: taaman
- Mecarî: máj → hu
- Nahwatlî: eltapachtli
- Norwecî: lever → no
- Polonî: wątroba → pl m
- Portugalî: fígado → pt m
- Romanî: bukô
- Romanyayî: ficat → ro
- Rusî: печень → ru (pečenʹ) (pěčěnʹ)
- Sicîlî: ficatu → scn
- Sirananî: lefre
- Sirboxirwatî: јетра (jetra)
- Slovakî: pečeň → sk
- Slovenî: jetra → sl
- Sotoyiya bakur: sebete
- Spanî: hígado → es m
- Sundanî: ati → su
- Swêdî: lever → sv
- Tagalogî: átay → tl
- Teterî: bawır
- Tirkî: karaciğer → tr
- Tirkmenî: багыр (bagyr)
- Tokpisinî: liva
- Ûkraynî: печінка (pečinka) (pečînka)
- Viyetnamî: gan → vi
- Volapûkî: foad → vo
- Weylsî: afu → cy m mê / nêr; iau
- Yidîşî: לעבער (leber) (leber)
- Yûnanî: συκώτι → el (sykóti) (sykṓti)
- Afrîkansî: long → af
- Almanî: Lunge → de m
- Danmarkî: lunge → da
- Esperantoyî: pulmo → eo
- Ferî: lunga
- Fînî: keuhko → fi
- Fransî: poumon → fr
- Holendî: long → nl
- Îngilîzî: lung → en
- Îtalî: polmone → it
- Katalanî: pulmó → ca
- Latînî: pulmo
- Mecarî: tüdő → hu
- Norwecî: lunge → no
- Papyamentoyî: pulmon
- Polonî: płuco → pl
- Portugalî: pulmão → pt
- Sirananî: fokofoko
- Spanî: pulmón → es
- Swêdî: lunga → sv
- Tagalogî: bagà → tl
- Tirkî: akciğer → tr