birûsk

 Binêre herwiha: Birûsk

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /bɘˈɾuːsk/
  • (rojhilatî)  IPA^(kilîd): /bɘˈɾʉːsk/
• Deng (Amed)^ⓘ
• Kîtekirin: bi·rûsk

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	birûsk	birûsk
Îzafe	birûska	birûskên
Çemandî	birûskê	birûskan
Nîşandera çemandî	wê birûskê	wan birûskan
Bangkirin	birûskê	birûskino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	birûskek	birûskin
Îzafe	birûskeke	birûskine
Çemandî	birûskekê	birûskinan

Birûsk

birûsk mê

1. beledî, ronahî û berqa ewran ku piranî gava tofan jî xwe diveden.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. Qirqira ewran, girgira ewran, gurmîna ewran, şirqîna ewran, dengên ji ewran tên, deng û ronahî ya ji ewran tê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

• Birûska batinî da dil
  Di pêtê sîne wê werbû — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: برووسک‎

Bikaranîn

Hindek caran K dibêjin birûsk û mene deng û ronahî têt. Lê eger cudahî dike, ... girgir bo dengê û birûsk bo ronahiyê.

Herwiha

• birîs
• birîsî
• birîsk
• birûs
• birûsî
• brîs
• brîsî
• brîsk
• brûs
• brûsî
• brûsk
• birojik

Jê

• (lêker) birûsk dan
• (navdêr) birûskdan
• (serenav) Birûsk
• birûskandin
• birûske
• birûskî
• birûsîn
• birûsk lê dan

Nêzîk

• birq

Etîmolojî

• birûsk (birûsik) → bi + rûs + k/ik
  

bi : pêşdaçek

rûs → rûz → roz → roj

-k, -ik : pêveka çêkirina navan

• birojik → bi + roj + -ik
  

Hevreha soranî برووسکه‎ (birûske), şêxbizinî wîriska, feylî biłaçe, zazakî vire, belûçî بیر‎ (bîr), ji zimanên îranî, belkî herwiha çekî blesk, polonî błyskawica, holendî bliksem, swêdî blixt, ... Hemû ji proto-hindûewropî *bʰleyǵ-.

zazakî : viros, virsik/virşik
viros → vi + ros (roz, roj, roc)
virsik → vi + rs (roz, roj, roc) + -ik

Bi zaravayên din

• Soranî: balaçe, hewretrîşqe, hewretereqe, hewreşerîqe, kermehor, hewregirme, hewregorme, hewrebrîske, berûske, birûsk
• Zazakî: virû, vire, virsu, virûsk, virsik, bilusk, bulisik, bulêsik, brîsk, birûsk, birûsik, hewrgir
• Hewramî: horetrîşqê, hewretrîşqe, birqê
• Kurdiya başûrî:
  • Kelhûrî/kirmaşanî: balaçe, hewretrîşqe, hewretereqe, hewregirme, kermehor, teşberq
  • Feylî: balaçe, hewretrîşqe, kermehor
  • Şêxbizinî: vîriska
• Lekî: billaçe, girimhwirr, girimhur, hewretrîşqe, treşke, ballaçe, ballaçehur
• Lorî: teşbirîq

Werger

• Almanî: Donner → de nêtar, Blitz → de nêr, Blitzschlag → de nêr, Telegramm → de nêr, ^?Blitzen → de, ^?Bannstrahl, ^?Bolzen → de m, ^?prekär → de
• Çînî: 雷 (léi)
• Erebî: رعد‎ → ar, الصاعقة‎, ^?التلغراف‎, ^?الحسبانة‎, ^?السنى‎, ^?الطاغیة‎, ^?وابصة‎
• Farisî: رعد و برق‎, صاعقه‎ → fa, ^?تندر‎ → fa
• Fînî: ukkonen → fi, salama → fi
• Fransî: tonnerre → fr nêr
• Holendî: donder → nl nêr, bliksem → nl, weerlicht → nl
• Îngilîzî: lightning → en, bolt → en, cerauno- → en, ^?thunderbolt → en, ^?nudely → en, ^?telautograph → en, ^?thunder-bolt, ^?precarious → en, ^?lightening → en, ^?thunder → en
• Îtalî: tuono → it nêr
• Japonî: 雷 (かみなり、kaminari), 雷鳴 → ja (らいめい, raimei)
• Koreyî: 우뢰 (uroe)
• Polonî: grzmot → pl nêr
• Portugalî: trovão → pt nêr
• Rusî: гром (grom), грохот (gróχot)
• Spanî: trueno → es nêr, rugiente → es nêr
• Swêdî: åskmuller → sv, muller → sv, mullrande → sv, åskdån, dån → sv, (åsk)smäll
• Tirkî: balkır → tr, çakın → tr, şimşek → tr, yıldırım → tr, parlamak → tr, lumbago → tr, saika → tr, ^?parıltı → tr, ^?lûmbago → tr