bez

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɛz/
• Kîtekirin: bez

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bez	bez
Îzafe	beza	bezên
Çemandî	bezê	bezan
Nîşandera çemandî	wê bezê	wan bezan
Bangkirin	bezê	bezino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bezek	bezin
Îzafe	bezeke	bezine
Çemandî	bezekê	bezinan

Beza zelamekî.

bez mê z wek zalim

1. Meşîna ango birêveçûna bi lez.
   (bi taybetî dema pî|piyên) ango lingên mirovî nagihin baş ji erdê bigirin)

   Bi lez û bez hat û çû.

Ji wêjeya klasîk

• Tu j'emrê kê ve lez ketê
  Tu j'emrê kê her têy bi bez
  Sewdaserî şubhetê ez— (Feqiyê Teyran ~1620)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: به‌ز / به‌ظ

Hevmane

• baz
• rev
• xar
• xwar

Jê

• (Lêker) bez girtin
• (Lêker) bez dan
• (Navdêr) bezgirtin
• (Navdêr) bezdan
• (Rengdêr) bezgirtî
• bezandin
• bezandî
• bezîn
• bezok

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *weǵʰ- (çûn; birin), proto-îranî *wez-, têkildarî avestayî vez-, parsî w'z-, pehlewî wez-, zazakî vazd-, sanskrîtî veh-, latînî vehere ("birin"), vehiculum ("erebe") û via ("rê"), danmarkî vej (rê), swêdî väg (rê), inglîzî way (rê), wagon (vagon). Hevreha bazdanê. վազ (vaz) ya ermeniya kevn (> ermeniya nû վազք /vazkʿ/ û ermeniya devokî վազ /vaz/) ji zimanekî îranî ye.

Werger

• Almanî: Wettlauf → de n, ^?gelaufen → de, ^?fett → de
• Erebî: ^?بعض‎ → ar, ^?الذهن‎ → ar, ^?الرعم‎ → ar, ^?الزهم‎ → ar, ^?الشحم‎ → ar, ^?العسن‎ → ar, ^?الندفان‎ → ar, ^?الندى‎ → ar, ^?إهتمر‎ → ar, ^?رطل‎ → ar, ^?ركض‎ → ar, ^?زكا‎ → ar, ^?سمسم‎ → ar, ^?عدا‎ → ar, ^?فاج‎ → ar (fāj), ^?قدع‎ → ar
• Inglîzî: race → en, ^?adipo- → en, ^?jogged → en, ^?scampered → en, ^?scudder → en, ^?sebaceous → en, ^?suety → en, ^?tallowy → en, ^?fastness → en, ^?hared → en, ^?lard → en, ^?lipoid → en, ^?run → en, ^?slush → en, ^?sprint → en, ^?tallow → en
• Tirkî: don yağı → tr, kaçış → tr, koşu → tr, koşun → tr, şahım → tr, ^?içyağı → tr
• Farisî: ^?جهش‎ → fa, ^?چربی‎ → fa, ^?فرار‎ → fa

Navdêr 2

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bez	bez
Îzafe	bezê	bezên
Çemandî	bezî	bezan
Nîşandera çemandî	wî bezî	wan bezan
Bangkirin	bezo	bezino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bezek	bezin
Îzafe	bezekî	bezine
Çemandî	bezekî	bezinan

bez nêr z wek zevî

1. Duhnê bi leşê heywanan ve.

Etîmolojî

Hevreha soranî bez, zazakî vezd, farisî vezd, pehlewî vezd, avestayî vezdeh-, xwarezmî `zd, peştûyî wazde, ğoz... ji zimanên îranî.

Jê

• bêbez
• bêbezî
• bezdar
• bezdarî
• bezî

Werger

• Aromanî: grãsime → roa-rup m, grãsimi → roa-rup m
• Belarusî: тлушч → be n (tlušč), жыр → be n (žyr)
• Bulgarî: лой → bg n (loj), тлъстина → bg m (tlǎstiná), мазнина → bg m (mazniná)
• Burmayî: အဆီ → my (a.hci)
• Çekî: tuk → cs n
• Çînî:

  Mandarînî: 脂肪 → zh (zhīfáng)

• Danmarkî: fedt → da nt
• Albanî: dhjamë → sq
• Almanî: Fett → de nt
• Erebî: دهن‎ → ar n (duhn), شحم‎ → ar n (šaḥm), ^?هفا‎ → ar, ^?وكز‎ → ar
• Ermenî: ճարպ → hy (čarp)
• Esperantoyî: graso → eo
• Farisî: چربی‎ → fa (čarbi), پیه‎ → fa (pih)
• Ferî: fiti → fo m
• Fînî: rasva; silava or läski (pork fat)
• Fransî: gras → fr n
• Gaelîka skotî: sult → gd n
• Gurcî: ცხიმი → ka (cximi)
• Hindî: वसा → hi (vasā), चरबी → hi m (carbī)
• Holendî: vet → nl nt, vetlaag → nl m
• Mecarî: zsír → hu
• Îdoyî: graso → io
• Îbranî: שומן‎ → he n (shumán)
• Inglîzî: fat → en, suet → en, ^?scudded → en
• Îrlendî: saill → ga m
• Îtalî: grasso → it n
• Japonî: 脂肪 → ja (しぼう, shibō), 脂 → ja (あぶら, abura)
• Normandî: graîsse → nrm m
• Kannadayî: ಕೊಬ್ಬು → kn (kobbu)
• Ximêrî: ខ្លាញ់ → km (klaɲ)
• Kirgizî: май → ky n (may)
• Koreyî: 지방 → ko (jibang), 脂肪 → ko
• Latînî: adeps → la
• Lîtwanî: tauki → lt pj, riebalai → lt pj, taukai → lt pj
• Makedonî: маст → mk m (mást), сало → mk nt (sálo)
• Navajoyî: akʼah → nv
• Norwecî:
  • Norweciya bokmålî: fett → no nt
  • Norweciya nînorskî: feitt → nn nt
• Polonî: tłuszcz → pl n
• Portugalî: gordura → pt m, tecido adiposo → pt n
• Romanyayî: grăsime → ro
• Rusî: жир → ru n (žir), сало → ru nt (sálo)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: маст → sh m, сало → sh nt, лој → sh n

  Roman: mast → sh m, salo → sh nt, loj → sh n

• Sicîlî: rassu → scn n, sivu → scn n, siu → scn n
• Slovakî: tuk → sk n
• Slovenî: mast → sl m
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: tucne → dsb nt

• Spanî: grasa → es m
• Swahîlî: mafuta → sw
• Swêdî: fett → sv
• Tayî: ไขมัน → th (kăi man)
• Tamîlî: கொழுப்பு → ta (koḻuppu)
• Telûgûyî: కొవ్వు → te (kovvu)
• Tirkî: iç yağı → tr
• Tokpisinî: gris → tpi
• Ûkraynî: жир → uk n (žyr)
• Urdûyî: چربی‎ → ur m (carbī)
• Weylsî: braster → cy n
• Viyetnamî: mỡ → vi
• Yûnanî: λίπος → el nt (lípos)
• Zuluyî: amafutha → zu

Navdêr 3

bez mê

1. Bez û hêza erebekê.

   Beza ereba te çend e?

Werger

• Almanî: Pferdestärke → de m,PS → de
• Inglîzî: horse power → en, HP → en

Tirkî

Navdêr

bez

1. Cang, caw, çît, qumaş, fason, kemxe, kisûr, pirtî, pate, paçe, xak,
   kereseyê cilan,
   tiştê cilik jê tên çêkirin.