bext

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɛxt/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bext	bext
Îzafe	bextê	bextên
Çemandî	bextî	bextan
Nîşandera çemandî	wî bextî	wan bextan
Bangkirin	bexto	bextino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bextek	bextin
Îzafe	bextekî	bextine
Çemandî	bextekî	bextinan

bext nêr

1. Çarenivîs, rojgar, şans, nesîb, qismet, siûd, talih, qeder, felek.

   Bextê wan reş e. (Ew bêşans in.)

2. Wijdan, zemîr, hesta qencî û xirabiyan,
   dilovanî, rehm, dilsojî.

   Ez xwe diavêjim ber bextê we. (Ez ji we tika / rica dikim.).

Ji wêjeya klasîk

• Zehre û 'iqda Sureyya keşşifî bûn ew di şerq
  Sayeya bextê me dayê ma li ser perde w niqab
  Wajigûn dewrê numa min çerx û bayê lewleban — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: به‌خت‎

Bide ber

• next
• rext
• sext
• text
• wext
• zext
• cext
• sext

Jê

• bextbireş
• bextbireşî
• bextçak
• bextçakî
• bextçê
• bextçêyî
• bextewar
• bextewarî
• bextewer
• bextewerî

• bextfire
• bextfireyî
• bextiyar
• bextiyarî
• bextparêz
• bextparêzî
• bextreş
• bextreşî
• bextxweş
• bextxweşî

• bextyar
• bextyarî
• bêbext
• bêbextî
• bibext
• bextdar
• bextdarî
• xweşbext
• xweşbextane
• (Lêker) bext kirin
• (Lêker) bext dan

• (Navdêr) bextkirin
• (Navdêr) bextdan

Etîmolojî

Hevreha farisî بخت‎ (bext), pehlewî bext, avestayî bexte, sanskrîtî भक्ति (bhaktí: par, behr, beş, pişk) û भक्त (bhaktá: parvekirî, dabeşkirî) ji bej (parve kirin), hevreha √bhaj (belav kirin) sanskrîtî, hemû ji proto-hindûewropî *bʰeh₂g- yan *bʰag- (belav kirin, parve kirin) ku herwiha serekaniya beş (1. par, pişk, behr 2. vekirî, jêkvekirî, jevvekirî), pişk û bac yên kurdî ye. բախտ (bext) ya ermenî ji zimanekî îranî hatiye deynkirin.

Werger

çarenivîs, rojgar, şans, nesîb, qismet, siûd, talih, qeder, felek

• Afrîkansî: lot, rykdom
• Almanî: Fügung → de m, Geschick → de n, Los → de n, Schicksal → de n, Verhängnis → de n, Reichtum → de m
• Esperantoyî: fortuno, sorto → eo, riĉaĵo
• Ferî: lagna
• Fînî: onni → fi, osa → fi
• Friyolî: fertún
• Frîsî: fertún
• Gaelîka skotî: beartas
• Holendî: geluk → nl, fortuin → nl, fortuinlijkheid → nl, lot → nl, levenslot → nl
• Îbranî: כָּבוד‎ → he, גַּד‎ → he, חַיִל‎ → he
• Îngilîzî: fortune → en, luck → en, destiny → en, fate → en, wealth → en
• Îtalî: fortuna → it
• Katalanî: sort → ca
• Latînî: fortuna
• Papyamentoyî: fortuna, destino
• Portugalî: acaso → pt, felicidade → pt, sorte → pt, destino → pt, sina → pt
• Spanî: buena suerte, suerte → es, destino → es
• Tirkî: baht → tr, kısmet → tr, nasip → tr, kut → tr, kredi → tr, şans → tr, talih → tr, sur → tr, kader → tr, alın yazısı → tr

wijdan, zemîr, dilovanî, dilsojî, rehim

• Afrîkansî: gewete
• Almanî: Ehre → de m, Gewissen → de n
• Avestayî: anghuyat (anghuyat), daenyå (daenyå)
• Bulgarî: съвест → bg (sǎvest)
• Çekî: svìdomí
• Çînî: 良心 (liáng xīn)
• Danmarkî: samvittighed
• Endonezyayî: suara hati → id
• Erebî: وجدان (wucdan), ضمير (zhemîr), ^?الإقبال‎, ^?البداد‎, ^?الحظ‎, ^?الطالع‎, ^?الفوق‎
• Esperantoyî: konscienco
• Farisî: وجدان (vocdan), ضمير (zemîr), اقبال‎ → fa, بخت‎ → fa, شانس‎ → fa, فلک‎ → fa
• Ferî: samvitska
• Fînî: omatunto → fi
• Fransî: conscience → fr
• Holendî: geweten → nl
• Îngilîziya kevn: ingehygd
• Îngilîzî: conscience → en, moral sense
• Îtalî: coscienza → it
• Japonî: 良心 → ja, 善心 → ja
• Koreyî: 양심 → ko (yangsim)
• Latînî: conscientia
• Norweciya bokmålî: samvittighet → no
• Norwecî: 양심
• Portugalî: consciência → pt
• Romanyayî: cuget → ro, conştiinţã
• Rusî: совесть → ru (sovestʹ)
• Skotî: coinnseas, cogais
• Slovenî: vest → sl m
• Spanî: conciencia → es
• Swêdî: samvete → sv
• Tayî: หลุยพ้นจากความผิย (เกี่ยวกับบางคนหรือบางสิ่ง)
• Tirkî: vicdan → tr
• Tirkmenî: wyjdan
• Ûkraynî: сумління → uk (sumlinnja), свідомість → uk (svidomistʹ), совість → uk (sovistʹ)
• Yûnanî: συνείδηση → el (syneídisi)

Zazakî

Mane

1. bext, talih, bawerî, şans;

   Bextê maye, cêzê keyna yo.

   Bextê dê, cihêzê qîzê.