se
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
se nêr
- Ajalek navmalî ye ku direye anku dihewe.
- Li gundê ber sînor seyê gund bi me hisiyan û kirine rewerew. Bavê min ez hildam hembêza xwe û bi lez meşiya. — (https://xwebun.org/salihe-nehsali/ [arşîv], Xwebûn)
- Gelo hin ji mala Derbas mirine, ew li ser çi digrîn? Gava şêniyan ji wan re gotibûn: Îro kamyonê pê li seyê wan kiriye. Li ser seyê xwe digrîn, pirkênî bi her du zilaman ketibû û gotibûn: Seyê wan ha, wele bavo xweş mesele ye. Ji bo seyekî ev girî ha! Li ser vê gotinê jî, yek ji cîranên me gotibû:Heyra seyê wan ne tenê se bû. Ew dost bû, heval bû, nobedar bû, kur bû. Dest û piyên wan bû. Ji bo wî, çi bikin mafê wan heye. — (Îsmaîl Dîndar, Palûte)
- Mehmet tere kelehekê mala hevalê xwe. Wan radivin sewê wî nîn çi dikin. Şivanê kehlê wê şevê vi tenê dimîniye. Xwarin amade dive û Mehmed hildigire tere nav pêz. Du seyê keryê jî vi pê ra terin. Se bi hev ra gep diken, diwêjin: — (https://materyalenkurdi.wordpress.com/author/yekmalev/ [arşîv], Metaryalên Kurdî)
Bi alfabeyên din biguhêre
Herwiha biguhêre
Hevmane biguhêre
Bi zimanê zarokan biguhêre
biguhêre
Dengê seyan biguhêre
Qewirandina seyan biguhêre
Ji bo tirsandin û qewirandina kûçikan:
Nalîna seyan biguhêre
Bikaranîn biguhêre
Se bi gelemperî bo koma vî cûn ajalan û bo yên nêr tê bikaranîn. Yên mê dêl in.
Cûnên seyan biguhêre
Têkildar biguhêre
Jê biguhêre
Gotinên pêşiyan biguhêre
- biçûkê malê, seyê malê ye
- seyê pîs gur tîne pez
- ji dêla tirek, çênabe seyê bezek
- seyê birçî di xewna xwe de hestiyan dibîne
- seyê me ye, li ber deriyê xelkê direyê
- seyê har bela xwe dibîne
- tu biavêjî ber se se naxwe
- seyê bê tîmar qaha mala ye…
- cewrên seyê dir timî dir in
- seyê xwe baş xwedî nekî, wê biçe ber deriyê maleke din
- seyê bi kotekî biçe nêçîrê, nêçîrê nake
- seyê me termê miha me dixwe, li ber deriyê xelkê jî direye
- bavêjî ber seyê, se naxwe
- wek kefa devê seyê har
Etîmolojî biguhêre
Ji proto-îranî *cwā́ ji proto-hindûîranî *ćwā́ ji proto-hindûewropî *ḱwṓ (“kuçik”). Bide ber mediya kevn σπάκα (speke), farisiya kevin seke, farisiya navîn seg, zazakî espe.
- proto-hindûewropî: *kwon- ("se, kûçik")
- sanskrîtî: svān- ("se, kûçik")
- ermenî: šun ("se, kûçik")
- yûnanî: kuōn ("se, kûçik")
- latînî: canis ("se, kûçik")
- almanî: hund ("se, kûçik")
- îngilîzî: hound ("se, kûçik") ...
- Çavkanî: Horn p.164, Watkins p.46, Etymonline
Bi zaravayên din biguhêre
- Soranî: seg, sipe
- Zazakî: kutik, [7], kelp, espe
- cewrik = çêlikê kutikî = kirta = kirte = kudik = kudikê kutikî = leyirê kutikî (piçûkê seyan) [7]
Werger biguhêre
se/Werger — binêre se/Werger
Çavkanî biguhêre
- ↑ http://www.turkcekurtcesozluk.com/index.php/term/T%C3%BCrk%C3%A7e+K%C3%BCrt%C3%A7e+S%C3%B6zl%C3%BCk+%28Ferhenga+Tirk%C3%AE-Kurd%C3%AE%29, k%C3%B6pek.xhtml
- ↑ a b Xeletiya çavkanî: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedlegerin.ferheng.org
- ↑ a b c http://www.institutkurde.org/publications/kurmanci/dictionnaire/
- ↑ Xeletiya çavkanî: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedturkcekurtcesozluk.com
- ↑ a b https://web.archive.org/web/20120111140746/http://www.turkcekurtcesozluk.com/index.php?a=srch&d=1&id_srch=277d6bcb1956cb1003fdcfa0833b3ef4&il=tr&p=1
- ↑ https://web.archive.org/web/20120111075718/http://www.turkcekurtcesozluk.com/index.php?a=srch&d=1&id_srch=6014937086ea130f792a1f24d0eb1150&il=tr&p=1
- ↑ a b http://legerin.ferheng.org/?lang=zaza2turk&pg=search&s=k%C3%B6pek
Zazakî biguhêre
Hoker biguhêre
se
Hejmar biguhêre
se
Binêre herwiha biguhêre
Hejmarên sade yên zazakî
Albanî biguhêre
Daçek biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Çekî biguhêre
Daçek biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Danmarkî biguhêre
Lêker biguhêre
se
Esperantoyî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
- IPA: /se/
- Kîtekirin: se
Girêdek biguhêre
se
Etîmolojî biguhêre
Eweyî biguhêre
biguhêre
se
Fînî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
se
Jê biguhêre
Fransiya kevn biguhêre
Girêdek biguhêre
se
Fransî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
se
Frîsî biguhêre
biguhêre
se
Nedersaksî biguhêre
biguhêre
se
Galîsî biguhêre
Girêdek biguhêre
se
Haîtî biguhêre
Lêker biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Îdoyî biguhêre
Girêdek biguhêre
se
Îtalî biguhêre
Girêdek biguhêre
se
Katoyî biguhêre
biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Latînî biguhêre
biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Norweciya bokmålî biguhêre
Lêker biguhêre
se
Norwecî biguhêre
Lêker biguhêre
se
Oksîtanî biguhêre
Girêdek biguhêre
se
Portugalî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
se
Hoker biguhêre
se
Sirananî biguhêre
biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Romancî biguhêre
Hoker biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Sirboxirwatî biguhêre
biguhêre
se
Sirboxirwatî biguhêre
biguhêre
se
- Xwe.
Skotî biguhêre
biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Sorbiya jêrîn biguhêre
biguhêre
se
Çavkanî biguhêre
Spanî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
se
Swêdî biguhêre
Lêker biguhêre
se
Talişî biguhêre
Hejmar biguhêre
se
Binêre herwiha biguhêre
Hejmarên sade yên talişî
Toxarî A biguhêre
biguhêre
se
Wutunhuayî biguhêre
Lêker biguhêre
se