sûnd
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | sûnd | sûnd |
Îzafe | sûnda | sûndên |
Çemandî | sûndê | sûndan |
Nîşandera çemandî | wê sûndê | wan sûndan |
Bangkirin | sûndê | sûndino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | sûndek | sûndin |
Îzafe | sûndeke | sûndine |
Çemandî | sûndekê | sûndinan |
sûnd mê
- qesem, dirametî, soz, ehd
- Mey ko biçit saxerê di destê wê dilberê
Sûndê bi xaliq dixwim roj e di Birca-hemel
Dêm-i di camê me dî sur di medamê me dî — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- Mey ko biçit saxerê di destê wê dilberê
Hevmane biguhêre
Bi alfabeyên din biguhêre
Bide ber biguhêre
Jê biguhêre
- (Lêker) sûnd xwarin
- (Navdêr) sûndxwarin
- (Rengdêr) sûndxwarî
- sûndî
- sûndxwarî
- sûndxwer
- sûndxwerî
Etîmolojî biguhêre
Hevreha soranî سوێن (swên) / سوێند (swênd), zazakî sond, farisî سوگند (sewgend ~ suwgend), pehlewî sokend, sanskrîtî sver-, îngilîzî swear, almanî schwören, swêdî svära, danmarkî sværge, norwecî sverge, hemî ji proto-hindûewropî *swer- (axivîn, gotin). Bi giştî *sw- ya proto-hindûewropî di zimanên îranî de dibe *xw-/xv-. Di avestayî de ev peyv wisa ye: xvar- lê nayê zanîn ka çima di zimanên din yên îranî de "s" di vê peyvê de hatiye parastin. Peyva "soz" çendî ku bi ser ve bişibe peyva "sûnd" jî, ne hevreha wê ye: soz ji "söz" (gotin, peyv) ya tirkî ye. Herwiha tê gotin ku navê gihayekî pirr tal e, kesê ku hez dike sozê tiştekî bide û jê venegere dibêje ez sûnd bixwim ku ez ê ya ku min gotî bikim. Ango ji gihayê sogendê hatiye.
- proto-hindûewropî: *swer- ("sûnd xwarin")
- proto-îranî: *hwer ("sûnd xwarin")
- sanskrîtî: svar-
- almanî: schwören (sûnd xwarin)
- îngilîzî: swear (sûnd xwarin)
- Çavkanî: Cheung p.149, Watkins p.88, Etymonline
Bi zaravayên din biguhêre
Werger biguhêre
- Afrîkansî: eed → af
- Albanî: be → sq
- Almanî: Eid → de m, Schwur → de m
- Danmarkî: ed → da
- Erebî: ?الشهادة, ?العهد, ?ألیة, ?یمین
- Esperantoyî: ĵuro
- Farisî: سوگند → fa, قسم → fa
- Fînî: vala → fi
- Fransî: serment → fr
- Holendî: eed → nl
- Îngilîziya kevn: aþ
- Îngilîzî: oath → en, pledge → en, vow → en, ?swearing → en, ?voir dire → en
- Îtalî: giuramento → it
- Japonî: 誓約 (seiyaku)
- Katalanî: jurament → ca
- Latînî: ius → la
- Mecarî: eskü → hu
- Norwecî: ed → no
- Portugalî: jura → pt, juramento → pt
- Rusî: присяга (prisyága)
- Sirboxirwatî: zakletva → sh m, prisega → sh m
- Sirboxirwatî:
- Slovenî: prisega → sl m
- Spanî: juramento → es
- Swêdî: ed → sv
- Telûgûyî: ప్రమాణం (pramaaNaM)
- Tirkî: yemin → tr, ant → tr, kasem → tr, ?ahit → tr
- Yûnanî: όρκος → el (órkos)