qencî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /qɛnˈd͡ʒiː/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: qen·cî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	qencî	qencî
Îzafe	qenciya	qenciyên
Çemandî	qenciyê	qenciyan
Nîşandera çemandî	wê qenciyê	wan qenciyan
Bangkirin	qenciyê	qenciyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	qenciyek	qenciyin
Îzafe	qenciyeke	qenciyine
Çemandî	qenciyekê	qenciyinan

qencî mê

1. Alikariya ku bê beramber tê kirin, xêr, tişta/ê baş yê ku mirov bo kesekî dike yan dide kesekî bêyî ku bi xwe ti bedelekê jê werbigire.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. Ne guneh, (li gor hin dîn û olan) kirinên ku mirov dikare pê biçe biheştê û xwe ji dûjehê biparêze.
   • Ku qencî kete qelbê te lez bike, / Xerabî ji şeytaniye, wê meke. — (Mele Xelîlê Sêrtî, Nehc-ul Enam, Weşanxana Kurdistan, 1988)

Ji wêjeya klasîk

• Bi-l-cumle bikin ji bo me tehsîn
  Bêjin ko »bi qencî hate tedwîn«
  Xelqê ji »yuhibbuhum« digergûn — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Pîrepend

• Te şûşt ava bigû, ez çi bikim qenciya bidû
• Axa riyan tev dizane, riyên qenciyên bi gel qet nizane
• Qenciya ne li cî, mirov dike falincî
• Qencî qenciyan nas dike
• Qencî qenciyan tîne
• qenciya ne li cî, bela ye
• Qencî, licî
• qenciya bike biavêje avê
• Qencî qenciyê dikişîne, xirabî, xirabiyê dikişîne
• Bi qûna gincî, venamîne ji xêr û qencî

Biwêj

• Xêr û qencî vala çûn
• Ne bi malê xwe, lê bi malê xelkê qencîkirin

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: قەنجی‎

Dijmane

 

• xirabî
• zerer
• ziyan

Têkildar

 

• başî
• rindî
• xêr
• çakî

Jê

 

• (lêker) qencî kirin
• (navdêr) qencîkirin
• (rengdêr) qencîkirî

Etîmolojî

Ji qenc + -î

Werger

• Albanî: mirësi → sq m
• Almaniya bilind a kevn: guotī m
• Almanî: Güte → de m, Gütigkeit → de m, Herzensgüte → de m, Tugend → de m, Integrität → de m
• Aromanî: bunãtati m
• Astûrî: bondá m
• Bulgarî: добрина → bg m (dobrina), доброта → bg m (dobrota)
• Çekî: dobrota → cs m
• Çoktawî: achukma
• Esperantoyî: boneco → eo
• Farisî: خوبی‎ → fa, نیکی‎ → fa, زیبائی‎ → fa
• Fînî: hyvyys → fi
• Fransî: bonté → fr m

  Fransiya kevn: bonté m

• Friyolî: bontât m
• Galîsî: bondade → gl m
• Gotî: 𐍃𐌴𐌻𐌴𐌹 m (sēlei), 𐌲𐍉𐌳𐌴𐌹 m (gōdei)
• Holendî: goedheid → nl m
• Îbranî: טוֹב‎ → he n
• Îdoyî: boneso → io
• Îngilîziya navîn: goodnesse
• Îngilîzî: benefaction → en, goodness → en, charity → en, beneficence → en, dole → en, favor → en, favour → en, kindness → en, philanthropy → en, virtue → en, uprightness → en
• Îngriyî: hyvvyys
• Îrlendî: maitheas m, maith → ga m
• Îtaliya cihû: טובזה‎ m (tovezza)
• Îtalî: bontà → it m
• Katalanî: bondat → ca m, bonesa m
• Latînî: bonitās m
• Lîtwanî: gerumas
• Oksîtaniya kevn: bontat m
• Oksîtanî: bontat → oc m, bonesa m
• Polonî: dobro → pl nt, dobroć → pl m
• Portugalî: bondade → pt m
• Romanyayî: bunătate → ro
• Rusî: доброта́ → ru m (dobrotá)
• Skotî: guidness
• Spanî: bondad → es m
• Swahîlî: uzuri → sw
• Swêdî: godhet → sv
• Tagalogî: buti
• Tamîlî: நல்லது → ta (nallatu)
• Telûgûyî: మంచితనము → te (mañcitanamu)
• Tirkî: hayır → tr(isim), iyilik → tr, atıfet → tr, himmet → tr, ihsan → tr, inayet → tr, kayra → tr, kerem → tr, kıyaklık → tr, lütuf → tr, nimet → tr, ermişlik → tr, hayrat → tr, lutuf → tr
• Toxarî B: kärtsauñe
• Ugarîtî: 𐎉𐎁 (ṭb)
• Viyetnamî: lòng tốt
• Votî: üvüz
• Yûnanî: καλοσύνη → el m (kalosýni)

  Kevn: ἀγαθότης m (agathótēs), ἀγαθοσύνη m (agathosúnē)