melek

Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

IPA^(kilîd): /mɛˈlɛkʰ/

Navdêr biguhêre

melek bi dîtina hunermendekî

melek

firîşte, melayket, perrişte,
afirandiyên têt bawerkirin ku biçeng û li esmanan in lê li rûyê dinyayê jî digerrin
- Enasir çiharin, ji wanin melek, / Wekî ins û cin, nûre qismê gelek. — (Mele Xelîlê Sêrtî, Nehc-ul Enam, Weşanxana Kurdistan, 1988)
(mecazî) kesa/ê pirr qenc yan bedew
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk biguhêre

Her cihê lê bête xwendin rehmet lê
Dê Melek bibin tijî wê menzîlê — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Bi alfabeyên din biguhêre

kurdî-erebî: مه‌له‌ک‎

Binêre herwiha biguhêre

Etîmolojî biguhêre

Ji erebî ملك‎ (melek) yan ملاك‎ (melak), hevreha îbrî מלאך (mel´ax), aramî ܡܠܐܟܐ (mel´exa: melek yan pêxember, peyamber) ji me- + ܠܐܟ (l-´-k-: şandin, hinartin, peyam gihandin). Heman peyva erebî ketiye farisî, tirkî û piraniya zimanên misilmanan.

Jê biguhêre

Werger biguhêre

Abazayî: мальаикь (mālāik̍)
Abxazî: амаалықь (āmāālək̍)
Adîgeyî: мэлэӏич (mălăʾič)
Afrîkansî: engel
Aghwanî: 𐔰𐕎𐔲𐔴𐔾𐕒𐕚 (angelos)
Akanî: ɔbɔfoɔ
Albanî: engjëll → sq n
Almanî: Engel → de n
Amharî: መልአክ (mälʾäk)
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܡܠܐܟܐ‎ n (malʾăḵā)

Aramiya babîlonî ya cihûyî: מַלְאֲכָא‎ n (malʾăḵā)
Aromanî: anghil
Astûrî: ánxel n
Avarî: малаик (malaik)
Azerî: mələk → az, firiştə, fəriştə
Azerî: ملک‎ (melek), فرشته‎ → az (ferishte)
Başkîrî: фәрештә (färeštä)
Batsbî: აჼგლოზ (ãgloz)
Belarusî: анёл n (anjól), а́нгел n (ánhjel)
Bengalî: ফেরেশতা (phereśta), দেবদূত (debdut)
Bretonî: ael → br n
Bulgarî: а́нгел → bg n (ángel)
Burmayî: ကောင်းကင်တမန် (kaung:kangta.man)
Çeçenî: малик (malik), ангела (angela)
Çekî: anděl → cs n
Çerokî: ᎠᏂᏓᏪᎯ (anidawehi)
Çîçewayî: mngelo
Çînî:
Kantonî: 天使 (tin¹ si³)

Dunganî: тянщян (ti͡anxi͡an)

Mandarînî: 天使 → zh (tiānshǐ), 安琪兒 (ānqí'ér)

Minnanî: 天使 → zh-min-nan (thiⁿ-sài)
Çuvaşî: пирӗшти (pirĕšti)
Danmarkî: engel → da g
Dargwayî: малайк (malajk), муъмин (muʾmin)
Dolganî: энгил (ängil)
Endonezyayî: malaikat → id, bidadari → id
Erebî: مَلَك‎ → ar n (malak), مَلَاك‎ (malāk), مَلْأَك‎ n (mal'ak)
Ermenî: հրեշտակ → hy (hreštak)
Esperantoyî: anĝelo
Estonî: ingel → et
Etiyopiya klasîk: መልአክ (mälʾäk)
Farefareyî: malɛka
Farisî: فرشته‎ → fa (ferešte), ملک‎ → fa (malak)
Ferî: eingil n
Fînî: enkeli → fi
Fransiya kevn: angele n
Fransî: ange → fr n
Fransiya kevn: angle n
Friyolî: agnul n
Frîsî: ingel g
Gaelîka skotî: aingeal n
Gagawzî: melek, ayoz, angil
Galîsî: anxo → gl n
Gotî: 𐌰𐌲𐌲𐌹𐌻𐌿𐍃 n (aggilus)
Gurcî: ანგელოზი (angelozi)
Haîtî: zanj
Hawayî: ʻānela
Hindî: फ़रिश्ता n (fariśtā), फरिश्ता → hi (phariśtā), देवता → hi n (devtā), देवदूत → hi n (devdūt), मलक → hi n (malak)
Holendî: engel → nl
Îbranî: מַלְאָךְ‎ → he n (mal'ákh)
Îngilîziya kevn: engel n, ār n
Îngilîzî: angel → en
Îngriyî: ängeli
Îngûşî: малайк (malajk)
Îrlendî: aingeal → ga n
Îtalî: angelo → it n
Îzlendî: engill → is n
Japonî: 天使 → ja (てんし, tenshi), 天の使い (てんのつかい, ten no tsukai)
Kabardî: мэлэӏыч (mălăʾəč)
Kalmîkî: сәкүсн (säküsn)
Karaçay-balkarî: мёлек, салымчы
Karaîmî: melek, filäştä
Karakalpakî: perishte
Kaşûbî: janiół n
Katalanî: àngel → ca n
Kayingangî: jẽnẽ jamã
Keçwayî: anqil
Kirgizî: периште (perişte)
Kîngalî: දේවදූතයා (dēwadūtayā)
Komî-permyakî: идӧг (idög)
Komî-zîriyî: идӧг (idög)
Koreyî: 천사 → ko (cheonsa)
Kornî: el → kw n
Kreyoliya jameîkî: aynjel
Krymçakî: melek
Kumikî: малайик (malayik)
Ladînoyî: מלאך‎, malah, andjel
Lakî: малаик (malaik)
Latînî: angelus → la n
Latviyayî: eņģelis n
Lawsî: ເທວະ (thē wa), ເທບ (thēp), ເທວະດາ (thē wa dā)
Lezgînî: малаик (malaik)
Lîtwanî: angelas → lt n
Luksembûrgî: Engel n
Makedonî: ангел → mk n (angel)
Malayalamî: മാലാഖ → ml (mālākha)
Malezî: malaikat → ms, malak → ms, bidadara n, bidadari m
Maltayî: anġlu n
Mecarî: angyal → hu
Megrelî: ანგელოზი (angelozi)
Mokşayî: анголь (angolʹ)
Mongolî: сахиулсан тэнгэр (sahiulsan tenger)
Moreyî: malɛka
Navajoyî: diyin naalʼaʼí, God bidiyin naalʼaʼí
Nedersaksî:
German Low German:

Almaniya jêrîn a almanî: Engel n

Almaniya jêrîn a navîn: Engel
Nepalî: देवदुत (devadut)
Nogayî: периште (perişte), маьлек (mälek)
Norsiya kevn: engill n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: engel → no n

Norweciya nînorskî: engel n
Oksîtanî: àngel → oc n
Oromoyî: maleeka
Osetî: зӕд (zæd), дзуар (ʒwar)
Oygurî: پەرىشتە‎ → ug (perishte)
Ozbekî: farishta → uz, malak → uz
Peştûyî: پرښته‎ → ps m (pareӽta), ملک‎ n (malák)
Plodîşî: Enjel n
Polonî: anioł → pl n
Portugalî: anjo → pt n
Qazaxî: періште (perışte)
Romancî: anghel n, aunghel n, aungel n, anguel n, ànghel n
Romanyayî: înger → ro n
Rusî: а́нгел → ru n (ángel)
Saksoniya kevn: engil
Samiya skoltî: aʹŋǧǧel
Sardînî:
Kampîdanî: ànghelu, angìulu

Logudorî: ànzelu, ànghelu
Sassarîsî: àngniru
Sicîlî: àncilu → scn n, ànciulu → scn n
Sindhî: ملائڪ‎
Sirboxirwatî:
Kirîlî: анђео n

Latînî: anđeo → sh n
Slaviya kevn: ангєлъ n (angelŭ)
Kirîlî: анъгелъ n (anŭgelŭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: анъгелъ n (anŭgelŭ)
Slovakî: anjel → sk n
Slovenî: angel → sl n
Somalî: malak
Sorbî:
Sorbiya jorîn: jandźel n
Spanî: ángel → es n
Svanî: ა̈ნგუ̂ლეზ (ängûlez)
Swahîlî: malaika → sw
Swêdî: ängel → sv g
Tabasaranî: малайик (malajik)
Tacikî: фаришта → tg (farišta), малак (malak)
Tagalogî: anghel
Tamîlî: தேவதூதர் (tēvatūtar)
Tatariya sîberî: пәрештә, бириштә
Tatî: малах
Tayî: เทวดา → th, ทูตสวรรค์
Telûgûyî: దేవదూత → te (dēvadūta)
Teteriya krîmî: ferişte, melek
Teterî: фәрештә → tt (färeştä)
Tigrînî: መልኣኽ → ti (mälʾax)
Tirkiya kevn: yumuşçu‎ (yumuşçu)
Tirkî: melek → tr, ferişte → tr
Tirkmenî: melek, perişde
Tongî: 'angelo
Urdûyî: فرشتہ‎ n (fariśtā)
Ûkraynî: а́нгел → uk n (ánhel), я́нгол → uk n (jánhol)
Venîsî: ànxelo n
Viyetnamî: thiên thần → vi, thiên sứ → vi
Walonî: andje n
Weylsî: angel n, angyles m
Wîlamowî: engl
Ximêrî: ទេពតា (teiptaa), ទេព → km (teip)
Yakutî: аанньал (aanńal)
Yidîşî: מלאך‎ n (malekh)
Yupîkiya navendî: an'gilaq, aankilaq
Yûnanî: άγγελος → el n (ángelos)
Kevn: ἄγγελος n (ángelos)
Zuluyî: ingelosi 9 an 10