hirmî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /hɪɾˈmiː/
• Deng (Amed)^ⓘ
• Kîtekirin: hir·mî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hirmî	hirmî
Îzafe	hirmiya	hirmiyên
Çemandî	hirmiyê	hirmiyan
Nîşandera çemandî	wê hirmiyê	wan hirmiyan
Bangkirin	hirmiyê	hirmiyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hirmiyek	hirmiyin
Îzafe	hirmiyeke	hirmiyine
Çemandî	hirmiyekê	hirmiyinan

Hirmî bi daran ve.

hirmî mê

1. (fêkî) Mêweyeke anku fêkiyeke şibî sêvan e.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. (dar) Dara ku ev mêwe anku fêkî pê ve çêdibe.

   Hevmane: darhirmî

   • Her celeb, her texlît dar hebûn. Darên biber, darên bêber, zirav, qalind, kin qayîm û kevnar her babet hebûn. Darên qeysiyan, mişmişan, hirmiyan pir bûn. — (Tu, Mehmed Uzun, 1984)

Herwiha

• hirm – Dêrsim
• hermî
• hermîk
• hirmîk
• hurmî
• hurmîk

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هرمی‎
• kurdî-krîlî: һьрми

Navê zanistî

• Pyrus

Cûnên hirmiyan

• alîsor
• girsik
• karçik
• karçîn
• keregêj
• şekok

Bide ber

• bih, biyok
• hejîr
• hilûk
• încas
• mandalîn
• mişmiş
• mûz
• pirteqal
• sêv
• sindî
• xox

Qafiye

• hilmî
• Hilmî
• kelemî
• kirmî
• mî
• reşemî
• zilmî

Etîmolojî

Hevreha soranî ھەرمێ‎ (hermê) û ھەمرۆ‎ (hemro), kurdiya başûrî emrû, lekî merû, farisî امرود‎ (emrûd) û ارمود‎ (ermûd), pehlewî urmot û enberot, tacikî мурӯд (murüd), hewramî miro, zazakî miroy, mûriye, talişî آمبو‎ (ambû) û امبلو‎ (embilû)... Hemû ihtimalen ji elamî 𒌝𒊒𒁕 (/umruda, umruta/) yan jî ya elamî ji zimanên îranî hatiye wergirtin.

Ketina D ji dawiya peyvê diyardeyeka berbelav ya ziman û zaravayên îraniya bakur-rojavayî ye. Bidin ber kurmancî "ba, bû" lê farisî "bad, bûd".

armud ya azerî, آرمود‎‎ (armud, armut) ya osmanî, armut ya tirkî, армут (armut) ya teterî, ئامۇت‎ (amut) ya oygurî û алмұрт (almūrt) ya qazaxî ji zimanên îranî - ihtimalen farisî - hatine wergirtin. Herwiha عرموط‎ ('ermûṭ) ya erebiya kendavî ji zimanên îranî hatiye wergirtin.

Forma hermût ya Efrînê û hin deverên din bi rêya tirkî armut ji farisî ye.

Bi zaravayên din

• Kurmancî: hirmî
  • Reşî: hermi (hw herme)
• Soranî: ھەرمێ‎ (hermê), ھەمرۆ‎ (hemro)
• Kurdiya başûrî: ئەمروو‎ (emrû), gollawî
• Lekî: مەروو‎ (merû)
• Zazakî: miroy, muriye

Werger

fêkî (1)

• Abxazî: аҳа → ab (āḥā)
• Afrîkansî: peer → af
• Albanî: dardhë → sq m
• Apache:

  Xîkarîyayî: béela

• Almanî: Birne → de m

  Elmanîşî: Biire → als m

• Aragonî: pera → an m
• Aramiya nû ya asûrî: ܟܘܼܡܵܬܪܵܐ‎ n (kumatra)
• Aromanî: pearã → roa-rup m
• Astûrî: pera → ast m
• Azerî: armud → az
• Baskî: udare → eu, madari → eu, txermen → eu
• Belarusî: гру́ша → be m (hrúša)
• Bengalî: নাশপাতি → bn (naśpati)
• Bretonî: per → br (collective noun), perenn → br m an yj
• Bulgarî: кру́ша → bg m (krúša)
• Burmayî: သစ်တောသီး → my (sactau:si:)
• Çeçenî: кхор → ce (qor)
• Çekî: hruška → cs m
• Çerokî: ᏗᎦᏛᏗ → chr (digadvdi)
• Çînî:

  Kantonî: 梨 → yue (lei^4-2), 雪梨 → yue (syut³ lei^4-2) (Chinese white pear), 沙梨 → yue (sa¹ lei^4-2) (Asian pear/nashi pear), 啤梨 → yue (be¹ lei^4-2) (European pear)

  Dunganî: ли (li), лир (lir)

  Hakkayî: 梨仔 → hak (lì-é)

  Mandarînî: 梨 → zh (lí), 梨子 → zh (lízi)

  Minnanî: 梨 → zh-min-nan (lâi), 梨仔 → zh-min-nan (lâi-á)

  Wuyî: 梨 → wuu (li)

• Dalmatî: paira m
• Danmarkî: pære → da g
• Divehî: ނާޝްޕަތީ‎ → dv (nāšpatī)
• Elfdalî: pärun nt
• Endonezyayî: pir → id
• Erebî: كُمَّثْرَى‎ → ar m (kummaṯrā), إِجَّاص‎ → ar n (ʾijjāṣ)

  Erebiya misrî: كمترة‎ → arz m (kummitra) (collective), كمتراية‎ → arz m (kummitrāya) (singulative)

  Erebiya kendavî: عرموط‎ m (ʿarmūṭ)

  Erebiya hîcazî: كُمِّثْرَى‎ m (kummitra)

  Erebiya fasî: بوعويد‎ → ary (buʕwīd), إجاص‎ → ary (ijjāṣ)

  Erebiya başûrê şamê: إجاص‎ m (ijjāṣ)

• Ermenî: տանձ → hy (tanj)
• Esperantoyî: piro → eo
• Estonî: pirn → et
• Farisî: گلابی‎ → fa (golâbi), امرود‎ → fa (amrud), ارمود‎ → fa (armud) (dialectal)
• Ferî: pera → fo m
• Fînî: päärynä → fi
• Flamiya rojava: peire → vls m
• Fransî: poire → fr m
• Friyolî: piruç → fur n, piruč → fur
• Frîsiya saterlandî: Peere → stq m
• Frîsî: par → fy
• Gaelîka skotî: peur → gd m
• Galîsî: pera → gl m
• Gurcî: მსხალი → ka (msxali)
• Hindî: नाशपाती → hi m (nāśpātī)
• Holendî: peer → nl m
• Îbranî: אַגָּס‎ → he m (agás)
• Îdoyî: piro → io
• Îngilîziya kevn: peru → ang m
• Îngilîziya navîn: pere → enm
• Îrlendî: piorra → ga n, péire → ga n
• Îtalî: pera → it m
• Îzlendî: pera → is m
• Japonî: 梨 → ja (なし, nashi)
• Kalalîsûtî: pære → kl
• Kalmîkî: кедмн → xal (kedmn)
• Karokî: vírusur
• Katalanî: pera → ca m
• Kirgizî: алмурут → ky (almurut)
• Kîngalî: පෙයා → si (peyā)
• Koreyî: 서양배 → ko (seoyangbae), 배 → ko (bae)
• Kornî: peren → kw m
• Latînî: pirum → la nt
• Latviyayî: bumbieris → lv n, krausis → lv n
• Lawsî: ໝາກຈອງ → lo (māk chǭng)
• Lezgînî: чуьхвер → lez (čüχ°er)
• Lîtwanî: kriaušė → lt m
• Lîvonî: bumbīer → liv
• Luksembûrgî: Bir → lb m
• Makedonî: круша → mk m (kruša)
• Malagasî: poara → mg
• Malayalamî: സബർജൽ → ml (sabarjal)
• Malezî: pear → ms, pir → ms
• Maltayî: lanġasa → mt m
• Mançûyî: ᡧᡠᠯᡥᡝ → mnc (šulhe)
• Manksî: peear → gv m
• Maorî: pea → mi
• Mecarî: körte → hu
• Mongolî: лийр → mn (lijr), ᠠᠯᠢᠮ᠎ ᠠ → mn (alim--a) (Inner Mongolia)
• Navajoyî: bilasáana bitseeʼ nineezígíí → nv, bitseeʼ hólóní → nv
• Norman: (Jersey) paithe → nrm m, (France) peire → nrm m, (Guernsey) père → nrm m
• Nedersaksî: Beer → nds m
• Norwecî:

  Bokmål: pære → no m an m

  Norweciya nînorskî: pære → nn m

• Oksîtanî: pera → oc m
• Osetî: кӕрдо → os (kærdo)
• Oygurî: ئامۇت‎ → ug (amut)
• Ozbekî: nok → uz, olmur → uz
• Peştûyî: ناک‎ → ps m (nāk)
• Plodîşî: Kruschkje → nds m
• Polonî: gruszka → pl m
• Portugalî: pera → pt m
• Qazaxî: алмұрт → kk (almūrt)
• Romancî: pair → rm n, paira → rm m
• Romanî: ambrol → rom n
• Romanyayî: pară → ro m
• Rusî: гру́ша → ru m (grúša)
• Samiya bakurî: peara → se
• Sangisarî: امبورو (amburu)
• Sardînî: pira → sc m
• Sirboxirwatî:

  Sirboxirwatî: крушка → sh m

  Sirboxirwatî: kruška → sh m

• Skotî: peer → sco
• Slovakî: hruška → sk m
• Slovenî: hruška → sl m
• Sorbian:

  Sorbiya jêrîn: kšuška → dsb m

  Sorbiya jorîn: krušwa → hsb m

• Sotoyiya başûr: pere → st
• Spanî: pera → es m
• Swahîlî: pea → sw
• Swêdî: päron → sv nt, pära → sv g
• Şorî: албырт (albırt)
• Tabasaranî: жихир (žiχir)
• Tacikî: мурӯд → tg (murüd), ношпотӣ → tg (nošpotī), нок → tg (nok)
• Talysh: (Anbarani) آمبو‎ → tly (âmbu), (Asalemi) خج‎ → tly (xəj), (Asalemi) امبلو‎ → tly (ambəlu), (Asalemi, Masali) گلابی‎ → tly (golâbi), (Masali) گلاوی‎ → tly (golâvi)
• Tagalogî: peras → tl
• Tamîlî: பேரிக்காய் → ta (pērikkāy)
• Taosî: pèro’óna
• Tayî: ลูกแพร์ → th
• Teterî: груша → tt (gruşa), армут → tt (armut)
• Tigrînî: ፔረ → ti (perä)
• Tirkî: armut → tr, kertme → tr, ahlat → tr
• Tirkmenî: armyt → tk
• Tîbetî: ལི → bo (li)
• Urdûyî: ناشپاتی‎ → ur m (nāśpātī)
• Ûkraynî: гру́ша → uk m (hrúša)
• Venîsî: péro → vec, per → vec n
• Viyetnamî: lê → vi, quả lê → vi, trái lê → vi
• Volapûkî: bün → vo
• Walonî: poere → wa m
• Weylsî: gellygen → cy m, peren → cy m
• Wîlamowî: biyn m
• Ximêrî: ភា → km (phiə), ផ្លែភា → km (phlaephiə), សារី → km (saarii)
• Yidîşî: באַר‎ → yi n (bar)
• Yûnanî: αχλάδι → el nt (achládi)

  Yûnaniya kevn: ἄπιον → grc nt (ápion), ἀχράς → grc m (akhrás)

• Zhuangî: makleiz → za

dar (2)

• Albanî: dardhë → sq m
• Almanî: Birnbaum → de n, Birne → de m
• Aramiya nû ya asûrî: ܐܝܼܠܵܢܵܐ ܟܘܼܡܵܬܪܵܐ‎ n (īlana d-kumatra)
• Aromanî: per → roa-rup
• Astûrî: peral → ast m an m
• Azerî: armud ağacı → az
• Baskî: udareondo → eu, madariondo → eu
• Belarusî: гру́ша → be m (hrúša)
• Bulgarî: кру́ша → bg m (krúša)
• Çekî: hrušeň → cs m
• Çînî:

  Mandarînî: 梨樹 → zh, 梨树 → zh (líshù)

• Erebî: كُمَّثْرَى‎ → ar m (kummaṯrā)
• Ermenî: տանձենի → hy (tanjeni)
• Esperantoyî: pirarbo → eo, pirujo → eo
• Estonî: pirnipuu → et
• Fînî: päärynä → fi, päärynäpuu → fi
• Fransî: poirier → fr n
• Friyolî: piruçâr → fur n, piručâr → fur
• Gaelîka skotî: peur → gd m
• Galîsî: pereira → gl m
• Holendî: perenboom → nl n
• Îngilîziya kevn: piriġe → ang m
• Îtalî: pero → it n
• Kalmîkî: кедмн → xal (kedmn)
• Katalanî: perera → ca m
• Koreyî: 배나무 → ko (baenamu)
• Latviyayî: bumbiere → lv m, krause → lv m
• Lîtwanî: kriaušė → lt m
• Lîvonî: bumbīerpū → liv
• Luksembûrgî: Birebam → lb n
• Makedonî: круша → mk m (kruša)
• Mecarî: körtefa → hu
• Norwecî:

  Bokmål: pæretre → no nt

  Norweciya nînorskî: pæretre → nn nt

• Oksîtanî: perièr → oc
• Polonî: grusza → pl m
• Portugalî: pereira → pt m
• Romancî: pairer → rm
• Romanî: ambrolin → rom m
• Romanyayî: păr → ro n
• Rusî: гру́ша → ru m (grúša)
• Sirboxirwatî:

  Sirboxirwatî: крушка → sh m

  Sirboxirwatî: kruška → sh m

• Skotî: peer → sco
• Slovakî: hruška → sk m
• Slovenî: hruška → sl m
• Sorbian:

  Sorbiya jêrîn: kšuška → dsb m

• Spanî: peral → es n
• Swêdî: päronträd → sv
• Şorî: албырт (albırt)
• Tirkî: armut → tr
• Ûkraynî: гру́ша → uk m (hrúša)
• Venîsî: perèr → vec n
• Viyetnamî: cây lê → vi
• Volapûkî: bünep → vo, bünabim → vo
• Walonî: poerî → wa n
• Yûnanî: αχλαδιά → el m (achladiá)

  Yûnaniya kevn: ἄπιος → grc m (ápios)