di-

Binêre herwiha: di, dî, û dı

Kurmancî biguhêre

Pêşgir biguhêre

di-

nîşana dema niha di hevokên erênî de
Ez diçim.
Ew dibêjin,
Hûn dikin.
nîşana berdewamiyê di demên borî de
Ez hingê diçûm mala wan.
Wî wê salê li zankoyê dixwend.
Wan hê nedizanî ku em hatine.

Etîmolojî biguhêre

Bi devokî herwiha t- (Behdînan) yan de- (Xorasan), hevrehên soranî de- û (bi helîna D-yê) e-, kurdiya başûrî e-, belûçî -e... Di zimanên îranîkiya navîn de pêşgirek wek "bê-" hebû ku bi gelemperî wateyeke kifş tinebû. Bo dema niha bi pirranî ti qertaf pê ve nedikirin lê wek paşgirek wisa "hemê-" hebû, herçiqas kêmpeyda bûbe jî. "Bê-" di piraniya zimanên îranî de bû bi- û di ên xezarî û ezerî de wek pêşgirê dema bihûrî bi kar tînin. "Hemê-" bi farisiya nû bû می‎ (mî) û di hin zimanên kurdî de wek "me-" bi heman awayî tên bikaranîn, di zazakî de wek paşgira piştî rreha lêkerê wek "-en" li kar bûne. di-/de-'a ku di kurmancî de tê bikaranîn jî ji guherrîna dengê b/d ye, ku tiştek berbelav e di nav zimanên kurdî de (binêrre km:der-za:ber, km:din-za:vin û hwd.). Anku ji formeke berê wek "*dê-".