dereng
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
Rengdêr biguhêre
| Pozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
|---|---|---|
| dereng | derengtir | herî dereng derengtirîn |
dereng
- piştî dema pêdivî yan asayî, dijwateya "zû"
- Ez dereng bûm. (dereng hatin/man/ketin)
- Civînê dereng vekêşa.
- Bûye derengî şevê.
- payiza dereng
- Weh ko bê şahid û mehbûbê te 'umrê xwe biwar
Karikê rabe bike weqt e ko êvar e dereng
Berê meqsûdê ji tobê negirîn me'lûm e — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din biguhêre
Herwiha biguhêre
Hevmane biguhêre
Bide ber biguhêre
Jê biguhêre
- (Lêker) dereng bûn
- (Lêker) dereng kirin
- dereng man
- dereng xistin
- (Navdêr) derengbûn
- (Navdêr) derengkirin
- (Navdêr) derengman
- derengxistin
- derengketin
- (Rengdêr) derengbûyî
- (Rengdêr) derengkirî
- derengmayî
- derengî
Etîmolojî biguhêre
Ji proto-hindûewropî *del- (“dirêj”), proto-îranî *derge- û *dergent-, hevreha kurmancî dirêj, hevreha zazakî erey, farisî درنگ (direng), soranî درهنگ (direng). Herwiha hevreha दीर्घ (dîrghe, “dirêj”) ya sanskrîtî, [skrîpt hewce ye] (delukî) ya hîtîtî, долгий (dolgiy) ya rusî, δολιχός (dolixos, “dirêj”) ya yûnaniya kevn, longus (“dirêj; dûr”) ya latînî, long (“dirêj”) ya fransî û îngilîzî, {{q|de|lang]] ya almanî, lång ya swêdî... Bo nimûneyên din binere: dirêj.
Werger biguhêre
- Afrîkansî: laat → af
- Albanî: i vonë → sq
- Almanî: spät → de
- Altayiya başûrî: соҥ (soŋ)
- Aromanî: tãrdzãu, tãrdziu
- Azerî: gec → az
- Başkîrî: һуң (huñ)
- Belarusî: по́зні (pózni)
- Bulgarî: къ́сен (kǎ́sen)
- Burmayî: နှောင်း → my (hnaung:)
- Çekî: pozdní → cs
- Çînî:
- Dalmatî: tierč
- Danmarkî: sen → da
- Erebî: مُتَأَخِّر (mutaʾaḵḵir)
- Ermenî: ուշ → hy (uš)
- Farisî: دیر → fa (dir)
- Ferî: síðla, seint
- Fînî: myöhäinen → fi
- Fransî: tard → fr
- Frîsiya saterlandî: leet
- Gotî: 𐍃𐌴𐌹𐌸𐌿𐍃 (seiþus)
- Haîtî: ta
- Hindî: देर → hi (der)
- Holendî: laat → nl, late → nl
- Îbranî: מאוחר \ מְאֻחָר (m'ukhár)
- Îngilîziya kevn: læt
- Îngilîzî: late → en
- Înterlîngua: tarde
- Îtalî: tardo → it
- Îzlendî: seint → is nt
- Japonî: 晩い → ja (おそい, osoi)
- Katalanî: tard → ca
- Kirgizî: кеч → ky (keç)
- Koreyî: 늦다 → ko (neutda)
- Kreyoliya morîtanî: tar
- Latînî: tardus → la
- Latviyayî: vēls → lv, sebu, sebs
- Lawsî: ຊ້າ (sā)
- Lîtwanî: vėlus n, vėlyvas
- Makedonî: доцен (docen)
- Malezî: lambat → ms
- Mecarî: késő → hu, késői → hu, kései → hu
- Nedersaksî: laat, loot
- Almaniya jêrîn a almanî: late
- Norwecî: sein → no
- Ozbekî: kech → uz
- Polonî: późny → pl n
- Portugalî: tarde → pt
- Qazaxî: кеш (keş)
- Romancî: tard
- Romanyayî: târziu → ro
- Rusî: по́здний (pózdnij)
- Salarî: uda
- Sardînî: taldu, tardu
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: neskorý
- Slovenî: pôzen
- Spanî: tarde → es
- Swêdî: sen → sv
- Tacikî: дер → tg (der)
- Tayî: สาย → th (sǎai)
- Tirkî: geç → tr
- Tirkmenî: giç
- Urdûyî: دیر (der)
- Ûkraynî: пі́зній (píznij)
- Viyetnamî: muộn → vi, trễ → vi
- Walonî: tård → wa
- Ximêrî: យឺត → km (yɨɨt)
- Yidîşî: שפּעט (shpet)
- Yûnanî: αργά → el (argá)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Hoker biguhêre
dereng
- piştî demeke diyarkirî, ne di dema xwe de, ne li dema xwe
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Herwiha biguhêre
Werger biguhêre
- Afrîkansî: laat → af
- Almanî: spät → de
- Altayiya başûrî: кеч (keč)
- Aromanî: ntardu, tardu
- Azerî: gec → az
- Baskî: berandu
- Başkîrî: һуң (huñ)
- Belarusî: по́зна (pózna)
- Bengalî: দেরী → bn (derī), দিরঙ্গ (dirôṅgô), দেরেঙ্গ → bn (dereṅgô)
- Bulgarî: къ́сно (kǎ́sno)
- Çekî: pozdě → cs
- Çînî:
- Danmarkî: sen → da
- Erebî: مُتَأَخِّرًا (mutaʾaḵḵiran)
- Esperantoyî: malfrue
- Estonî: hilja
- Farisî: دیر → fa (dir)
- Fînî: myöhään → fi, myöhässä → fi
- Fransî: tard → fr
- Fransiya kevn: tart
- Gurcî: გვიან (gvian)
- Hindî: देर से → hi (der se)
- Holendî: laat → nl
- Îdoyî: tarda → io
- Îngilîziya kevn: late
- Îngilîzî: late → en
- Îtalî: tardi → it
- Îzlendî: seinn → is
- Japonî: 遅刻に → ja (ちこくに, chikoku ni), 遅く → ja (おそく, osoku)
- Katalanî: tard → ca
- Koreyî: 늦다 → ko (neutda), 지각하다 (jigakhada)
- Latînî: sērō → la, tarde → la
- Latviyayî: vēlu
- Lîtwanî: vėlai
- Makedonî: доцна (docna)
- Mecarî: későn → hu
- Norsiya kevn: síðla
- Oksîtanî: tard → oc
- Polonî: późno → pl
- Portugalî: tarde → pt
- Qazaxî: кеш (keş)
- Romanyayî: târziu → ro
- Rusî: по́здно (pózdno)
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: neskoro
- Slovenî: pôzno → sl
- Sorbiya jêrîn: pózdźe
- Spanî: tarde → es
- Swêdî: sent → sv, för sent → sv
- Telûgûyî: ఆలస్యంగా (ālasyaṅgā)
- Tirkî: geç → tr
- Urdûyî: دیر سے (der se)
- Ûkraynî: пі́зно (pízno)
- Ximêrî: យឺតពេល (yɨɨt peil)
- Yidîşî: שפּעט (shpet)
- Yûnanî: αργά → el (argá)
- Kevn: ὀψέ (opsé)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.