ceng

Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

IPA^(kilîd): /d͡ʒɛnɡ/
Kîtekirin: ceng

Navdêr biguhêre

Di cengê de.

ceng mê an nêr (li Dihok ê)

Şer, herb, cewş, (bi taybetî yê di navbera du yan çend dewletan de).
- Nifşekî digot: "Ji cengê reviya û bizdonek e.". — (Bavê Nazê, Hêsir û Baran, Jîna Nû, 1986)
- Mislê Şemsê ger kişînîtin li wan tîxên xedeb / Her mecala ew di cengê bêt û ret her carekê / Rast û çep dê bêxitin sed sed bi mizraq û qeseb — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din biguhêre

kurdî-erebî: جه‌نگ‎

Etîmolojî biguhêre

Ji zimanên îranî, hevreha soranî جه‌نگ‎ (ceng), belûçî جنگ‎ (ceng), farisî جنگ‎ (ceng), avestayî yeng- (bûyerên mezin). Bo hin nimûneyên din jî, ku tê de, "y" ya zimanên kevn yên îranî di zimanên niha yên îranî de dibe "c", binere: ciwan, cadû, cihû...

Werger biguhêre

Abxazî: аибашьра (āibāš̍rā)
Adîgeyî: зао (zāo)
Afrîkansî: oorlog → af
Alabamayî: ittilbachoba
Albanî: luftë → sq m
Almanî: Krieg → de n
Altayiya başûrî: јуу (ǰuu), јуу-чак (ǰuu-čak), согыш (sogïš)
Amharî: ጦርነት (ṭornät)
Apaçî:
Apaçiya rojava: nawołkaadi
Aragonî: guerra m
Aramî:
Îbranî: פולמוס‎ (pulemus)

Siryaniya klasîk: ܩܪܒܐ‎ (qarbā)
Aromanî: polim n
Asamî: যুদ্ধ (zuddho)
Astûrî: guerra → ast m
Aşkunî: gaṇṭí
Avarî: кьал (kḷal), рагъ (raġ)
Aymarayî: ch'axwa
Azerî: savaş → az, müharibə → az
Balînî: perang
Baskî: gerra → eu
Başkîrî: һуғыш (huğïš)
Belarusî: вайна́ → be m (vajná)
Belûçî: جنگ‎ (jang)
Bengalî: যুদ্ধ → bn (juddh), জঙ্গ → bn (jôṅg)
Bretonî: brezel → br n
Bulgarî: война́ → bg m (vojná)
Burmayî: စစ် → my (cac)
Buryatî: дайн (dajn)
Bûrgûndî: guârre, gârre
Cingphoyî: maijan
Conxayî: དམག (dmag)
Çeçenî: тӏом (ṭom)
Çekî: válka → cs m, vojna → cs m, boj → cs n
Çerokî: ᎠᏓᏃᏫ (adanowi)
Çînî:
Kantonî: 戰爭

Dunganî: җон (žon)

Mandarînî: 戰爭 → zh, 仗 → zh (zhàng)

Minnanî: 戰爭 → zh-min-nan (chiàn-chng, chiàn-cheng)

Wuyî: 戰爭
Çîrîkawayî: dishbá
Çukçî: марав (marav), мараквыргын (marakvyrgyn)
Çuvaşî: вӑрҫӑ (vărśă)
Danmarkî: krig → da g
Divehî: ހަނގުރާމަ‎ (haⁿgurāma)
Dolganî: һэрии (herii)
Elfdalî: krig nt
Endonezyayî: perang → id
Erebî: حَرْب‎ → ar m (ḥarb), مُحَارَبَة‎ m (muḥāraba)
Erebiya misrî: حرب‎ m (ḥarb)

Erebiya kendavî: حرب‎ m (ḥarb)

Erebiya hîcazî: حَرْب‎ m (ḥarb)
Ermenî: պատերազմ → hy (paterazm), կռիվ → hy (kṙiv)
Erzayî: ойна (ojna), тюрема (tjurema)
Esperantoyî: milito → eo
Estonî: sõda → et
Evenî: кусин (kusin)
Evenkî: кусин (kusin)
Falayî: guerra
Farefareyî: zɛbrɛ
Farisî: جنگ‎ → fa (jang), محاربه‎ → fa (mohârebe), پادرزم‎ (pâdrazm), حرب‎ → fa (harb)
Fatalukuyî: funu
Ferî: kríggj nt
Fînî: sota → fi
Fransî: guerre → fr m
Fransiya kevn: guerre m, guere m

Fransiya navîn: guerre m
Friyolî: vuere m
Frîsî: oarloch, kriich
Gaelîka skotî: cogadh n
Gagawzî: cenk
Galîsî: guerra → gl m
Gotî: 𐍅𐌹𐌲𐌰𐌽 nt (wigan)
Gujaratî: યુદ્ધ (yuddh)
Gurcî: ომი (omi)
Guwaranî: ñorairõ
Hawsayî: yaƙi
Hindî: युद्ध → hi n (yuddh), जंग → hi m (jaṅg), संग्राम → hi n (saṅgrām), लड़ाई → hi m (laṛāī), हर्ब → hi n (harb)
Holendî: oorlog → nl n, krijg → nl n
Hunsrikî: Kriegh n, kriich
Îbanagî: gubat
Îbranî: מִלְחָמָה‎ → he m (milkhamá)
Îdoyî: milito → io
Îfèî: ogu
Îgalayî: ógwu
Îlokanoyî: gubat
Îngilîziya kevn: ġewinn nt
Îngilîzî: war → en
Îngûşî: тӏом (ṭom)
Înterlîngua: guerra, bello → ia
Îrlendî: cogadh → ga n
Îsnagî: xubat
Îstriyotî: gueira m
Îtalî: guerra → it m
Îzlendî: stríð → is nt, styrjöld → is m
Japonî: 戦争 → ja (せんそう, sensō), 戦 → ja (いくさ, ikusa)
Jarayî: blah ngă
Javayî: perang → jv
Jejuyî: 전장
Kabardî: зауэ (zāwă)
Kalalîsûtî: sorsunneq
Kalmîkî: дәән (dään)
Kannadayî: ಯುದ್ಧ → kn (yuddha)
Karelî: soda, voinu
Kaşûbî: wòjna m
Katalanî: guerra → ca m
Keşmîrî: جَنٛگ‎ (jang), یۄد‎ (yọd), لَڑٲے‎ (laḍạ̄y)
Kirgizî: согуш → ky (soguş), уруш → ky (uruş)
Kîngalî: යුද්ධය (yuddhaya)
Komî-permyakî: война (vojna)
Komî-zîriyî: тыш (tyš)
Koreyî: 전쟁 → ko (jeonjaeng)
Kornî: kas m, bell n
Korsîkayî: guerra → co m, verra → co m
Kumikî: дав (daw)
Ladînî: viera m
Ladînoyî: gerra, גירה‎
Latgalî: kars n, vaidi
Latînî: bellum → la nt, arma → la nt pj, duellum nt, werra m, guerra → la m
Latviyayî: karš → lv n
Lawsî: ສົງຄາມ → lo (song khām)
Lazî: ჯენგი (ǯengi)
Lezgînî: дяве (däve)
Lîtwanî: karas → lt n, karionė m
Lîvonî: suodā
Lueyî: ᦉᦳᧂᦩᦱᧄ (ṡungxwaam)
Luksembûrgî: Krich → lb
Lundayehî: farang
Mòçenoyî: kriag n
Makedonî: во́јна m (vójna)
Malayalamî: യുദ്ധം → ml (yuddhaṃ)
Malezî: perang → ms, peperangan → ms, harab
Maltayî: gwerra m
Mançûyî: ᡩᠠᡳᠨ (dain)
Manksî: caggey
Maorî: pakanga → mi, whawhai
Maratî: युद्ध → mr nt (yuddha)
Marî:
Mariya rojhilatî: сар
Mecarî: háború → hu
Megrelî: ლიმა (lima)
Misrî:

(ḫrwyw)
Mokşayî: война (vojna), торпинге (torpinge)
Mongolî:
Kirîlî: дайн → mn (dajn)

Mongolî: ᠳᠠᠶᠢᠨ (dayin)
Moreyî: zabre
Nahwatlî: yaoyotl → nah
Napolîtanî: uerra m
Navajoyî: anaaʼ
Nedersaksî: Orlog n
Nepalî: युद्ध (yuddha)
Normandî: dgèrre m, djère, guère, gùerre, gyer
Norwecî:
Norweciya bokmålî: krig → no n

Norweciya nînorskî: krig n
Oksîtaniya kevn: guerra, gerra
Oksîtanî: guèrra → oc m
Oriyayî: ଯୁଦ୍ଧ → or (juddhô)
Oromoyî: waraana
Osetî: хӕст (xæst)
Osmanî: صاواش‎ (savaş), محاربه‎ (muharebe)
Oygurî: ئۇرۇش‎ → ug (urush)
Ozbekî: urush → uz, jang → uz, harb → uz, muhoraba → uz
Palî: yuddha nt
Papyamentoyî: guera
Peştûyî: جنګ‎ n (jang), جګړه‎ m (jagǝṛa), محاربه‎ m (mahāreba), حرب‎ → ps n (harb)
Plodîşî: Kjrich n
Polonî: wojna → pl m
Portugaliya kevn: guerra
Portugalî: guerra → pt m
Puncabî: لڑائی‎ m (lṛā'ī), ਲੜਾਈ m (laṛāī), ਜੰਗ (jaṅg), ਲਾਮ (lām)
Qazaxî: соғыс → kk (soğys)
Romancî: guerra m, uiara m, veara m, gueara m, ghera m
Romanyayî: război → ro nt, răzbel → ro nt
Rusî: война́ → ru m (vojná)
Rusînî: война́ m (vojná)
Samiya bakurî: soahti
Samiya skoltî: väinn
Samoayî: taua
Sanskrîtî: युद्धम् → sa n (yuddham), संग्राम → sa n (saṃgrāma)
Sardînî: gherra m
Sicîlî: guerra → scn m, verra → scn m, uerra → scn m
Silesî: wojna m
Sindhî: جَنگِ‎ → sd m (jangi)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ра̏т n, во̑јна m

Latînî: rȁt → sh n, vȏjna → sh m
Skotî: war
Slaviya kevn:
Kirîlî: воина m (voina), рать m (ratĭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: воина m (voina)
Slovakî: vojna → sk m
Slovenî: vojna → sl m
Somalî: dagal, xarbi
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: wójna m

Sorbiya jorîn: wójna m
Spanî: guerra → es m
Spaniya kevn: guerra
Sûdovî: karas n
Swahîlî: vita → sw
Swêdî: krig → sv nt
Şerpayî: དམག (mak)
Şîngazîcayî: nkodo 9 an 10
Tabasaranî: дяви (djavi)
Tacikî: ҷанг → tg (jang), муҳориба (muhoriba), ҳарб (harb)
Tagalogî: gera, giyera, digmaan
Tahîtî: tamai
Tamîlî: போர் → ta (pōr), யுத்தம் → ta (yuttam)
Tarifitî: amenɣi n
Tayî: สงคราม → th
Telûgûyî: యుద్ధం → te (yuddhaṃ)
Teteriya krîmî: muarebe, cenk
Teterî: сугыш → tt (suğış)
Tetûmî: funu
Tigrînî: ኩናት (kunat), ውግእ (wəgʾ)
Tirkî: savaş → tr, muharebe → tr, harp → tr, cenk → tr
Tirkmenî: söweş, uruş
Tîbetî: དམག་འཁྲུག (dmag 'khrug)
Tlingitî: adawóotl
Tongî: tau
Tupînambayî: marana
Tuvanî: дайын (dayın)
Udmurtî: война (vojna)
Ugarîtî: 𐎎𐎍𐎈𐎎𐎚 (mlḥmt)
Ulukwumî: ogun
Urdûyî: جَن٘گ‎ m (jang), یُدھ‎ → ur n (yuddh), مُحارَبَہ‎ n (muhārabā), حَرْب‎ n (harb)
Ûkraynî: війна́ → uk m (vijná)
Venîsî: guera m
Vepsî: soda
Viyetnamî: chiến tranh → vi
Volapûkî: krig → vo, klig
Voroyî: sõda
Walonî: guere → wa m, dgère, djérre, guère
Weylsî: rhyfel → cy n an m
Wolofî: xare → wo, geer
Ximêrî: ចំបាំង (cɑmbang), សង្គ្រាម → km (sɑngkriəm)
Xosayî: imfazwe
Yagnobî: ҷанг
Yakutî: сэрии (serii), сэриилэһии (seriilehii)
Yidîşî: מלחמה‎ m (milkhome), קריג‎ m (krig)
Yorubayî: ogun, ìjà
Yûnanî: πόλεμος → el n (pólemos)
Kevn: πόλεμος n (pólemos)
Zhuangî: cancwngh
Zuluyî: impi → zu 9 an 10