şêr

Binêre herwiha: şer, şerr, ser, û sêr

Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

IPA^(kilîd): /ʃeːɾ/
Kîtekirin: şêr
Deng (Bidlîs)

Navdêr 1 biguhêre

Zayendên mê û nêr ên binavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	şêr	şêr	şêr
Îzafe	şêra	şêrê	şêrên
Çemandî	şêrê	şêrî	şêran
Nîşandera çemandî	wê şêrê	wî şêrî	wan şêran
Bangkirin	şêrê	şêro	şêrino
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	şêrek	şêrek	şêrin
Îzafe	şêreke	şêrekî	şêrine
Çemandî	şêrekê	şêrekî	şêrinan

Şêrekî nêr.

Şêreke mê.

şêr mê û nêr, bi gelemperî nêr

(guhandar) Kitikek kûvî yê gir e û bi taybetî li Afrîkayê dijî.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
(mecazî) dilêr, wêrek, çeleng, fêris, bicesaret, biwêr
- Şêx Ubeydullah jî di karê dîplomsiyê de serî danî ser van her du dewletên Ewropayê. Di nav van her duyan de jî, li gor wî "terefdariya şêrê ji ya roviyê baştir e". Diyar e ev jî ji gotinên pêşiyan ên Kurdan dihat ku dibêje: "Bila ez şikestê şêrê bim ne xweriyê roviyê". Li ba Kurdan şêr remzê camêrî û rovî remzê fêlbaziyê ye. Ji şêrê jî mebasta wî Rûs û ji roviyê jî Îngiliz bû. — (Salih Mihemed Emîn (wergêr Ziya Avci (ji soranî)), Kurd û Ecem, Dîroka siyasî ya kurdên Îranê, Nûbihar, 2017, r. 243, ISBN 978-605-9413-12-1)
- Kamuran ku hata hingê bi dîqet li Amojna Sitî guhdarî dike, xwe ranagire û gotina wê dibire,
  — Amojnê, tu dibêjî "şêr û piling û teyr". Ma meriv qet dibin şêr û piling û teyr? Şêr heywan e însan, însan e...
  Celat û Amojna Sitî bi gotinên Kamuran pir dikenin.[...]
  — Kamoyê min, aqilfahmê min, gotina te ye, lê eger te bapîrê xwe bidîta, te dê hingê şêr nas bikira. Ew rêberê kurdan, şêrê welatê Kurdistan bû. — (Mehmed Uzun, Bîra Qederê, Ithaki, Stembol, 2005, r. 57, ISBN 978-975-273-368-8)
- Rast û çep dê bêxitin sed sed bi mizraq û qeseb
  Ristem û Cimşîd û Xalid, Hemze yan şêrê 'Elî
  Aferîn ya şehsiwarê tirk û rimbazê 'ereb — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Gotinên pêşiyan biguhêre

Bi alfabeyên din biguhêre

kurdî-erebî: شێر‎

Etîmolojî biguhêre

Ji proto-îranî, hevreha soranî شێر‎ (şêr), zazakî şêr, tajikî шер (šer, “şêr”), farisî شیر‎ (şîr), pehlewî şegr, pertî şerẍ, xwarezmî ş'rẍ, sogdî ş'rẍu-, sanskrîtî सिंह (siṃha). Herwiha ihtimal e ku têkilî peyva şiyan e (rehê dema niha -şê-) anku "şêr = yê ku dişê / dikare / bihêz e".

Bi zaravayên din biguhêre

Soranî: شێر‎ (şêr)
Kurdiya başûrî: şêr
Zazakî: şêr → diq

Werger biguhêre

Panthera leo

Abenakî: pitôlo
Abxazî: алым (āləm)
Adîgeyî: аслъан (āsłān)
Afarî: lubaka, lubak
Afrîkansî: leeu → af
Akadî: 𒆷𒁍𒌝 n (lābum), 𒌨𒈤 n (nēšum)
Akanî: gyata nt
Albanî: luan → sq n
Almanî: Löwe → de n, Leu → de n, Löwchen nt, Löwlein nt, Löwin → de m
Almaniya bilind a navîn: lewe n, lebe n, löuwe n, leu n, lewinne m, löuwinne m, leuinne m, lewelîn nt, löuwelîn nt

Almaniya bilind a kevn: lewo n, leo n
Amharî: አንበሳ n (ʾänbäsa)
Aragonî: lión n
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܐܪܝܐ‎ n (ʾaryā)

Aramiya cihû: אַרְיָא‎ n (ʾaryā)
Aromanî: ljundar n, aslan n
Asamî: সিংহ (xiṅho)
Astûrî: lleón → ast n, llión
Avarî: гъалбацӏ (ġalbac̣)
Azerî: aslan → az, şir → az
Baskî: lehoi → eu
Başkîrî: арыҫлан (arïθlan)
Bau bidayuh: singa
Baysoyî: luban
Belanda borî: ꞌdübor
Belarusî: леў n (ljeŭ)
Bengalî: সিংহ → bn (śiṅh), শের (śer)
Bongoyî: kpülï
Bruneyî: singa
Bulgarî: лъв → bg n (lǎv)
Burmayî: ခြင်္သေ့ → my (hkrangse.), သီဟ → my (siha.)
Buryatî: арсалан (arsalan)
Buyî: jizlanz, siyzij
Cingphoyî: hkanghkyi
Conxayî: སེངགེ (sengge)
Çaxatayî: ارسلان‎
Çeçenî: лом (lom)
Çekî: lev → cs n
Çerokî: ᏝᏓᏥ (tladatsi), ᎲᏓᏱ (hvdayi), ᏢᏓᏥ ᎤᏍᏆᎴᏂ (tlvdatsi usqualeni)
Çîçewayî: mkango
Çînî:
Kantonî: 獅子 (si¹ zi²)

Dunganî: сызы (sɨzɨ)

Hakkayî: 獅仔 (sṳ̂-é)

Mandarînî: 獅子 → zh (shīzi), 獅 → zh (shī)

Min dongî: 獅 (săi)

Minnanî: 獅 → zh-min-nan (sai / su / sir), 獅仔 (sai-á)

Wuyî: 獅子
Çuvaşî: арӑслан (arăslan)
Danmarkî: løve → da g, løvinde → da g
Dazagayî: dugulí
Dinkayî: kör
Diraşayî: karma
Elfdalî: läjon nt
Endonezyayî: singa → id
Erebî: أَسَد‎ → ar n (ʾasad), لَيْث‎ n (layṯ)
Erebiya misrî: أسَد‎ n (ʔásad), سبع‎ n (sabʕ)

Erebiya başûrê şamê: أسَد‎ n (ʔásad), سبع‎ n (sabʕ)
Ermenî: առյուծ → hy (aṙyuc)
Ermeniya kevn: առիւծ (aṙiwc)
Erzayî: арыслан (aryslan)
Esperantoyî: leono → eo, virleono, leonino → eo
Estonî: lõvi → et
Etrûskî: 𐌋𐌄𐌖 (leu)
Eweyî: dzata nt
Farisî: شیر‎ → fa (šir, šêr)
Ferî: leyva m, ljón nt, løva m
Fînî: leijona → fi
Fransî: lion → fr n, lionne → fr m
Frîsiya bakur: lau
Frîsî: liuw → fy g
Gaelîka skotî: leòmhann n
Galîsî: león → gl n
Gondiyî: చిహొ (ciho)
Gotî: 𐌻𐌰𐌹𐍅𐌰 n (laiwa)
Gujaratî: સિંહ n (sĩh)
Gurcî: ლომი (lomi)
Gwereyî: mpologoma
Hadzayî: seseme
Haîtî: lyon
Hawayî: liona
Hawsayî: zaki
Hindî: सिंह → hi n (sinh), शेर → hi n (śer), सिंघ → hi n (siṅgh), बबर → hi n (babar), बबर-शेर n (babar-śer), केहर → hi n (kehar)
Holendî: leeuw → nl n
Huişui hmongiya navendî: tsov ntxhuav
Îbranî: אַרְיֵה‎ → he n (aryé), ארי‎ → he n (ari), לביא‎ → he n (lavi), כפיר‎ → he n (kfir)
Îdoyî: leono → io, leonulo → io, leonino → io
Îgboyî: ọdụm
Îngilîziya kevn: lēo m an n
Îngilîziya navîn: lyoun
Îngilîzî: lion → en
Îngriyî: leva
Îngûşî: лом (lom)
Înterlîngua: leon
Îrlendî: leon → ga n
Îtalî: leone → it n
Îzlendî: ljón → is nt
Japonî: ライオン → ja (raion), 獅子 → ja (しし, shishi)
Javayiya kevn: singha
Javayî: singa → jv
Kabîlî: izem n
Kakabeyî: píyon
Kalalîsûtî: løveq → kl
Kalmîkî: арслң (arslñ)
Kannadayî: ಸಿಂಹ → kn (siṃha)
Kaondeyî: bokwe
Kapampanganî: leon
Katalanî: lleó → ca n
Keşmîrî: پادَر سٕہہ‎ (pādar sụh), شیرِ بَبَر‎ (śēri babar)
Kimbunduyî: hoji
Kirgizî: арстан → ky (arstan)
Kitubayî: nkosi
Kîkûyûyî: mũrũthi
Kîngalî: සිංහය (siṁhaya)
Komoyî: dob
Koreyî: 사자 → ko (saja)
Kornî: lew n, lion → kw
Korsîkayî: lionu → co n
Kreyoliya morîtanî: lyon
Kriya rojhilat ya bakurî: ᒥᔑᐱᔑᐤ (mishipishiw)
Kumikî: арслан (arslan)
Kwamayî: tishal
Latgalî: ļovs n
Latînî: leō → la n
Latviyayî: lauva → lv n
Lawsî: ສິງ → lo (sing), ສິງໂຕ (sing tō)
Lezgînî: аслан (aslan)
Lîgûrî: lión
Lîmbûrgî: lieëf → li
Lîtwanî: liūtas → lt n
Lîvonî: louv
Lueyî: ᦉᦲᧂ (ṡiing), ᦉᦲᧂᦷᦑ (ṡiingto)
Luksembûrgî: Léiw → lb n
Makedonî: лав n (lav)
Malagasî: liona → mg
Malayalamî: സിംഹം → ml (siṃhaṃ)
Malezî: singa → ms, asad
Maltayî: ljun n, dorbies n
Mançûyî: ᠠᡵᠰᠠᠯᠠᠨ (arsalan), ᡝᡵᠰᡝᠯᡝᠨ (erselen)
Mandinkayî: jatoo
Maorî: raiona → mi
Maratî: सिंह → mr n (siuha)
Mariya rojhilatî: арыслан
Masalitî: amara
Masayî: ol-ngatuny
Mecarî: oroszlán → hu
Megrelî: ნჯილო (nǯilo)
Melanauyiya navendî: singa
Misrî:

(mꜣj n)
Mînangkabawî: singo
Mongolî:
Kirîlî: арслан → mn (arslan)

Mongolî: ᠠᠷᠰᠯᠠᠩ (arslang)
Morî bawah: singa
Nahwatlî: cuāmiztli
Namayî: xammi n
Napolîtanî: lione n
Navajoyî: náshdóítsoh bitsiijįʼ daditłʼooígíí
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: Lööv n, Leuv n
Nepalî: सिंह → ne (siṅha)
Nîvxî: эдр ӈа (edr ŋa), эдр (edr), ат (at)
Nogayî: арыслан (arıslan)
Normandî: lioun, lion, lliaon, lyõ
Norwecî:
Norweciya bokmålî: løve → no n an m, løvinne → no n an m

Norweciya nînorskî: løve m, løvinne m
Nuerî: lony
Oksîtanî: leon → oc n
Oriyayî: ସିଂହ → or (siṃhô)
Osetî: цомахъ (comaq), лев (lev), домбай (dombaj)
Osmanî: آرسلان‎ (arslan), اسد‎ (esed), غضنفر‎ (gazanfer), شیر‎ (şîr)
Oygurî: ئارسلان‎ (arslan), شىر‎ (shir)
Ozbekî: sher → uz, arslon → uz
Palî: sīha n
Papyamentoyî: leon
Peştûyî: زمری‎ → ps n (zmaráy), مزری‎ n (mazráy), غضنفر‎ n (ǧazanfár)
Piedmontîsî: leon n
Plodîşî: Leiw n
Polonî: lew → pl n
Portugalî: leão → pt n
Prusiya kevn: laūws
Puncabiya rojavayî: سنگھ‎ → pnb n (singh)
Puncabî: ਸ਼ੇਰ → pa (śēr), ਸਿੰਘ n (siṅgh)
Qazaxî: арыстан (arystan)
Qiptî:
Qiptî: ⲙⲟⲩⲓ n (moui), ⲗⲁⲃⲟ n (labo), ⲃⲉⲗⲑⲱⲛ n (belthōn), ⲙⲱⲟⲩⲓ n pj (mōoui)

Qiptî: ⲙⲟⲩⲓ n (moui), ⲙⲟⲩⲉⲓ n (mouei), ⲗⲉⲱⲛ n (leōn)
Romagnolî: liôn n
Romancî: liun n
Romanî: arasláno n, levo
Romanyayî: leu → ro n
Rusî: лев → ru n (lev), льви́ца → ru m (lʹvíca)
Sahoyî: lubak
Samoayî: leona
Sangisarî: شیر (šir)
Sanskrîtî: केसरी → sa n (kesarī), सिंह → sa n (siṃha), हरि → sa n (hari)
Sardînî: leòne n, leone, leoni, lioni
Sebwanoyî: leon
Sicîlî: liuni → scn
Sindhî: شِینھُن‎ n (šī̃hun), شِینھِڻ‎ m (šī̃hiṇ)
Sirananî: lew
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ла̏в n

Latînî: lȁv n
Slaviya kevn:
Kirîlî: львъ n (lĭvŭ)
Slovakî: lev n
Slovenî: lev → sl n
Somalî: libaax
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: law n

Sorbiya jorîn: law n
Sotoyiya başûr: tau → st
Spanî: león → es n
Sundanî: singa jalu
Sûmerî: 𒊊 (pirig̃)
Swahîlî: simba → sw
Swêdî: lejon → sv nt
Şanî: သၢင်ႇသီႈ (sàang sīi)
Şonayî: shumba
Tabasaranî: аслан (aslan)
Tacikî: шер → tg (šer)
Tagalogî: leon
Tamîlî: சிங்கம் → ta (ciṅkam), அரிமா → ta (arimā)
Tarifitî: ayrad n, izm n
Tayî: สิงโต → th, ราชสีห์, สีห์ → th
Telûgûyî: సింహము → te (siṃhamu), హరి → te (hari)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⵉⵣⵎ (izm), ⴰⵢⵔⴰⴷ (ayrad)
Teteriya krîmî: arslan
Teterî: арыслан → tt (arıslan)
Tigrînî: ኣንበሳ (ʾanbäsa)
Tirkî: aslan → tr
Tirkmenî: arslan → tk, şir, ýolbars
Tîbetî: སེང་གེ (seng ge)
Toxarî B: ṣecake
Tswanayî: tau 9 an 10
Tumbukayî: nkhalamu
Turkanayî: engatuny
Udmurtî: арыслан (aryslan)
Ugarîtî: 𐎍𐎁𐎜 (lbủ), 𐎀𐎗𐎆 (ảrw)
Umbunduyî: hosi
Unamî: winkeòhkwèt
Urdûyî: شیر‎ → ur n (śer), سنہ‎ n (sinh), سنگھ‎ n (singh)
Ûkraynî: лев → uk n (lev)
Venîsî: leon n, lion → vec n
Viyetnamî: sư tử → vi
Volapûkî: leon → vo
Weylsî: llew → cy
Wolofî: gaynde gi → wo
Ximêrî: សឹង្ហ (sənghɑɑ), តោ → km (tao), សីហៈ → km (səyhaʼ)
Xosayî: ingonyama
Yakutî: хахай (xaxay)
Yanda dogonî: dùŋyàrà
Yidîşî: לייב‎ n (leyb)
Yorubayî: kìnìún
Yûnanî: λιοντάρι → el nt (liontári)
Kevn: λέων n (léōn)
Zhuangî: saeceij
Zuluyî: ibhubesi → zu 5 an 6, imbube 9 an 10, ingonyama 9 an 10