Wîkîferheng

şû

Kurmancî biguhêre

Navdêr biguhêre

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî şû şû
Îzafe şûya şûyên
Çemandî şûyê şûyan
Nîşandera çemandî wê şûyê wan şûyan
Bangkirin şûyê şûyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî şûyek şûyin
Îzafe şûyeke şûyine
Çemandî şûyekê şûyinan

şû mê

  1. mêrê jinekê
  2. jina kesekî yan mêrê kesekê, hevser, hevjîn

Ji wêjeya klasîk biguhêre

  • Xirqeyê zerq û jengê zuhd min bi meya muxane şûst
    Şûst û şûyek di meykedê ewwelê kar-i ferd e ferd
    Neyşekerên şirînzeban mest-i bi cam û bade bên     — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Herwiha biguhêre

Jê biguhêre

Etîmolojî biguhêre

Bi maneya "mêr" di zewacê de, hevreha farisî شوهر‎ (şûher). Wek ku tê zanîn, di kurdî de paşgira "-er" ya peyvên malbatî ji kurdî ketiye: farisî "birader, kurdî bira; "doxter", kurdî "dot-", farisî "x(w)aher", kurdî "xwi-şk"; farisî "mader", kurdî "ma-k" û hwd. Ev "-er" bi rastî ji kurdî ketiye û di farisî de maye, ne ku li farisî zêde bûye. Bi heman awayî di gelek zimanên din jî yên hindûewropî de maye, bo nimûne îngilîzî: broth-er (kurdî: bira, farisî: birader), moth-er (k: ma-k, f: mader), daught-er (f: doxter, k: dot-), fath-er (f: pider, kurdiya zazakî: pî, "bab/bav" ya kurmancî ne ji eynî rehî ye). Lê herwiha hêjayî gotinê ye ku "şû" êdî wek peyveke serbixwe nayê bikaranîn (mirov nabêje "şûyê wê") lê tenê di biwêjên wek "şû kirin" (mêr kirin, jin zewicîn) yan "şûkirî" (jina ku mêr kiriye, jina zewicî) de tê bikaranîn. Vê dawiyê wek "neolojiyekê" dîsa "şû" wek wergera "spouse" (hevser, jin yan mêr) ya îngilîzî tê bikaranîn.

Werger biguhêre

Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=şû&oldid=5893641" hatiye standin.