ronahî

Kurmancî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ronahî	ronahî
Îzafe	ronahiya	ronahiyên
Çemandî	ronahiyê	ronahiyan
Nîşandera çemandî	wê ronahiyê	wan ronahiyan
Bangkirin	ronahiyê	ronahiyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ronahiyek	ronahiyin
Îzafe	ronahiyeke	ronahiyine
Çemandî	ronahiyekê	ronahiyinan

ronahî mê

1. Enerjiya ji rojê yan ji çirayekê ya dîtinê gengaz dike; enerjiya dinyayê ron ango geş dike û mirov dikare pê derdorên xwe bibîne.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. Cihê ronî lê heye, ronîbûna mekanek yan jî objeyan, qalîteya ronîbûnê (ya mekan û objeyan).

   Hevmane: ron

3. (fizîk) Tîreja elektromagnetîk ya dikare bi çavan bêt dîtin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

• Xweşdengî te da newayê bulbul
  Ronahî te da serê şemalan
  Perwane kirin bi şewqê talan — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: رۆناهی‎

Hevmane

• sewl
• şewl

Herwiha

• ronah
• ronatî
• ronayî
• ruhnahî
• ruhnatî
• ruhnayî
• ruhnîtî

Dijmane

• tarîtî

Nêzîk

• ronî
• ronkayî
• ruhnî

Bide ber

• sahî
• tav
• tîrêj
• tîroj

Etîmolojî

Ji ron +‎ -ahî.

Bi avestayî reoxşn-, bi pehlewî rôşnak.

Jê

• (lêker) ronahî dan
• (lêker) ronahî kirin
• (navdêr) ronahîdan
• (navdêr) ronahîkirin
• ronahîdar
• ronahîdarî
• ronahîder
• ronahîderî
• ronahîker
• ronahîkerî
• ronahînas
• ronahînasî
• ronahîzan
• ronahîzanî

Bi zaravayên din

• Soranî: ronayî

Werger

• Abxazî: алашара (ālāšārā)
• Adîgeyî: нэфын (năfən), нэфы (năfə), нэфнэ (năfnă)
• Afarî: ifu n
• Afrîkansî: lig → af
• Akadî: 𒂟 (nûru)
• Albanî: dritë → sq m
• Almanî: Licht → de nt

  Elmanîşî: Liecht nt

  Almaniya Pennsylvania: Licht nt

• Altayiya başûrî: јарык (ǰarïk)
• Amharî: ብርሃን (bərhan)
• Aragonî: luz m
• Arçî: аккон
• Argobbayî: ብርሃን (bǝrhān)
• Aromanî: lunjinã m, fanã m, fexi m
• Asamî: পোহৰ (pühor)
• Astûrî: lluz → ast m
• Atîkamekwî: waskorenitamakan
• Avarî: нур (nur)
• Aymarayî: qhana
• Azerî: işıq → az
• Bambarayî: kɛnɛ, yeelen
• Baskî: argi → eu
• Başkîrî: яҡты (yaqtï), яҡтылыҡ (yaqtïlïq)
• Belarusî: святло́ nt (svjatló)
• Bengalî: আলো → bn (alo), রৌশনী → bn (rouśni), নূর → bn (nur)
• Bretonî: gouloù → br n, luc'h → br n, sklêrijenn → br m
• Bruneyî: cahaya
• Bulgarî: светлина́ → bg m (svetliná)
• Burmayî: မီး → my (mi:), အလင်း → my (a.lang:)
• Buryatî: гэрэл (gerel)
• Çeçenî: серло (serlo), дуьне (düne)
• Çekî: světlo → cs nt
• Çerokî: ᎠᏨᏍᏙᏗ (atsvsdodi)
• Çîkasawî: shoppala'
• Çînî:

  Kantonî: 光 (gwong¹)

  Dunganî: гуонлён (guonli͡on)

  Hakkayî: 光 (kông)

  Mandarînî: 光 → zh (guāng), 光亮 → zh (guāngliàng)

  Min dongî: 光 (guŏng)

  Minnanî: 光 → zh-min-nan (kng)

  Wuyî: 光

• Çuvaşî: ҫутӑ (śută)
• Çûkî: saram
• Dalmatî: loic n
• Danmarkî: lys → da nt
• Dongşîangî: gieren
• Elfdalî: liuos nt
• Endonezyayî: cahaya → id
• Erebî: نُور‎ → ar n (nūr), ضَوْء‎ → ar n (ḍawʾ)

  Erebiya misrî: نور‎ n (nor)

  Erebiya kendavî: ليت‎ n (lēt)

  Erebiya hîcazî: نور‎ n (nūr)

  Erebiya fasî: ضو‎ (ḍaww, ḍuww, ḍū)

  Erebiya başûrê şamê: ضوّ‎ n (ḍaww)

• Ermenî: լույս → hy (luys)
• Erzayî: валдо (valdo)
• Esperantoyî: lumo → eo
• Estonî: valgus → et
• Etiyopiya klasîk: ብርሃን (bərhan)
• Evenî: ӈэрин (ŋərin)
• Evenkî: ңэри (ңəri)
• Eweyî: kekeli
• Extremaduranî: lus m
• Farefareyî: peelem 14 (pèèlém)
• Farisî: نور‎ → fa (nur), فروغ‎ → fa (foruğ), شید‎ → fa (šid), رخش‎ → fa (roxš), روشنایی‎ → fa (rošanâyi)
• Ferî: ljós nt
• Fînî: valo → fi
• Fransî: lumière → fr m, clarté → fr m
• Friyolî: lûs m
• Frîsî: ljocht → fy nt
• Gaelîka skotî: solas n, soillse m
• Galîsî: luz → gl m
• Gotî: 𐌻𐌹𐌿𐌷𐌰𐌸 nt (liuhaþ)
• Gujaratî: પ્રકાશ → gu n (prakāś)
• Gurcî: შუქი (šuki), სინათლე (sinatle), ნათება (nateba)
• Guwaranî: tesape
• Haîtî: limyè
• Hawayî: lama, ao
• Hindî: प्रकाश → hi n (prakāś), रौशनी → hi m (rauśnī)
• Holendî: licht → nl nt
• Hunsrikî: licht nt
• Îbranî: אוֹרָה‎ → he m (orá), אוֹר‎ → he n (ór)
• Îdoyî: foto → io, lumo → io
• Îgboyî: ihe, ife
• Îlokanoyî: silaw
• Îngilîziya kevn: lēoht nt
• Îngilîzî: light → en
• Îngriyî: valo
• Îngûşî: сердал (serdal)
• Înterlîngua: lumine → ia
• Îrlendiya kevn: solus n
• Îrlendî: solas → ga n
• Îstriyotî: loûme
• Îtalî: luce → it m
• Îzlendî: ljós → is nt
• Japonî: 光 → ja (ひかり, hikari), 明かり → ja (あかり, akari)
• Javayî: sunar → jv
• Kabardî: нэху (năx°)
• Kalalîsûtî: qaammaqqut, qaamaneq
• Kannadayî: ಬೆಳಕು → kn (beḷaku)
• Kapampanganî: sulu
• Karaçay-balkarî: жарыкъ, джарыкъ
• Karakalpakî: jarıq
• Katalanî: llum → ca m
• Kayingangî: jẽngrẽ
• Keçwayî: k'ancha, acki, azki, k'anchay → qu
• Kirgizî: жарык → ky (carık)
• Kîngalî: ආලෝකය (ālōkaya)
• Koreyî: 빛 → ko (bit), 광 → ko (gwang)
• Kornî: golow n
• Korsîkayî: lumu → co n, lume → co n
• Kumikî: ярыкъ (yarıq)
• Ladînî: lum m
• Lakî: ишигь (iših), экв (ə̱kw)
• Latgalî: gaisma, gaišums
• Latînî: lūx → la m, lūmen nt
• Latviyayî: gaisma → lv m, guns → lv n
• Lawsî: ແສງ → lo (sǣng)
• Lezgînî: экв (èk°)
• Lingalayî: mwinda 3 an 4
• Lîgûrî: lüxe m
• Lîmbûrgî: leech → li nt
• Lîtwanî: šviesa → lt m
• Lombardî: lus m, lüs m
• Luhyayî: obulafu
• Luksembûrgî: Liicht nt
• Makedonî: светлина m (svetlina)
• Malagasî: zava → mg
• Malayalamî: വെളിച്ചം → ml (veḷiccaṃ), പ്രകാശം → ml (prakāśaṃ)
• Malezî: cahaya → ms, nur → ms
• Maltayî: dawl n
• Mançûyî: ᡝᠯᡩᡝᠨ (elden)
• Manksî: sollys n
• Maorî: rama, mārama
• Mapuçî: anci
• Maranaoyî: siga, solo'
• Maratî: प्रकाश → mr n (prakāś)
• Mariya rojhilatî: волгыдо
• Mayayiya yukatekî: sáasil
• Mecarî: fény → hu, világosság → hu
• Misrî: (ḥꜣyt m)
• Mizoyî: êng
• Mîrandî: luç m
• Mokşayî: валда (valda)
• Mongolî: гэрэл → mn (gerel)
• Mymensinghiya: পসৰ/পসর
• Nanayî: нгэгден, пудэн
• Navajoyî: adinídíín
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Licht nt

• Nepalî: प्रकाश (prakāś)
• Newarî: जः (jaḥ)
• Nogayî: ярык (yarık)
• Normandî: leunmiéthe m, lumyire m, lümyir m
• Norwecî: lys → no nt
• Nyungayî: ben
• Okînawanî: ふぃかり (hwikari), ふぃちゃい (hwicai)
• Oksîtanî: lutz → oc m, lum → oc n
• Omaha-poncayî: ugóⁿba
• Oriyayî: ଆଲୋକ → or (alokô)
• Oromoyî: ifaa → om
• Osetî: рухс (ruxs)
• Osmanî: ایشق‎ (ışık), آیدین‎ (aydın)
• Oygurî: يورۇقلۇق‎ (yoruqluq), نۇر‎ → ug (nur)
• Ozbekî: yorugʻlik → uz, nur → uz, yogʻdu → uz
• Palî: obhāsa n
• Papyamentoyî: lus
• Partî: rwšn
• Peştûyî: ضيا‎ m (zeyã), روښنايي‎ → ps m (rox̌nāyí), روڼايي‎ m (rūṇāyí)
• Polonî: światło → pl nt
• Portugalî: luz → pt m
• Prusiya kevn: swāikstan nt
• Pumpokolî: hixem
• Puncabî: ਪਰਕਾਸ਼ n (parkāś)
• Qazaxî: жарық (jaryq), нұр (nūr), сәуле (säule)
• Qiptî: ⲟⲩⲱⲓⲛⲓ n (ouōini)
• Romagnolî: luš, luș m
• Romancî: glisch m, gleisch m, glüsch m, glüm m
• Romanî: dud n
• Romanyayî: lumină → ro m
• Rusî: свет → ru n (svet)
• Rusînî: світло́ nt (svitló)
• S'gaw karenî: ကပီၤ (ka paw̄)
• Sahoyî: ifo
• Saksoniya kevn: lioht nt
• Samiya bakurî: čuovga
• Samogîtî: švėisa m
• Sangoyî: zigä → sg
• Sanskrîtî: प्रकाश → sa n (prakāśa), भाम → sa n (bhāma)
• Santalî: ᱢᱟᱨᱥᱟᱞ (marsal)
• Sardînî: lughe
• Sicîlî: luci → scn m
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: светло nt, свјетло nt, свјетлост m

  Latînî: svetlo → sh nt, svjetlo → sh nt, svjetlost → sh m

• Siryaniya klasîk: ܢܘܗܪܐ‎ n (nuhrā, nuhhārā)
• Sîlhetî: ꠙꠅꠞ (foor)
• Skotî: licht
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: свѣтъ n (světŭ)

  Glagolîtîk: ⱄⰲⱑⱅⱏ n (světŭ)

• Slovakî: svetlo → sk nt
• Slovenî: svetlôba → sl m
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: swětło nt

• Sonxayî: gaay
• Sotoyiya başûr: lesedi
• Spanî: luz → es m
• Sundanî: ᮎᮠᮚ (cahaya)
• Sûmerî: nuru, immaru
• Swahîlî: mwanga → sw 3 an 4, nuru → sw 9 an 10
• Swêdî: ljus → sv nt
• Şîngazîcayî: nuru 9 an 10, mwendje 3 an 4
• Şonayî: chiedza 7
• Şorî: чарық (çarıq)
• Tabasaranî: акв (ak°), нур (nur)
• Tacikî: нӯр → tg (nür), фуруғ (furuġ)
• Tagalogî: ilaw
• Tamîlî: ஒளி → ta (oḷi)
• Tarifitî: tfawt m
• Tayî: แสง → th (sɛ̌ɛng)
• Telûgûyî: కాంతి → te (kānti), వెలుతురు → te (veluturu), విద్యుత్ అయస్కాంత క్షేత్రము (vidyut ayaskānta kṣētramu)
• Teteriya krîmî: yarıq
• Teterî: якты → tt (yaktı), яктылык → tt (yaktılıq)
• Tetûmî: naroman
• Tirkî: ışık → tr
• Tirkmenî: yşyk, ýagtylyk
• Tîbetî: འོད ('od)
• Tokpisinî: lait
• Toxarî B: lyūke, lalaukar
• Tsongayî: lesedi
• Tuvanî: чырык (çırık)
• Tuyukayî: bóere
• Urdûyî: روشنی‎ m (rośnī), پرکاش‎ n (prakāś), نور‎ → ur (nor)
• Ûkraynî: світло́ → uk nt (svitló)
• Venîsî: łuxe m
• Viyetnamî: ánh sáng → vi, ánh → vi
• Volapûkî: lit → vo
• Walonî: loumire → wa m
• Warayî: lamrag, suga
• Weylsî: golau → cy n, goleuni → cy n
• Wîlamowî: łicht nt
• Xakasî: чарых (çarıx)
• Ximêrî: ពន្លឺ → km (pŭənlɨɨ)
• Xosayî: isibane 7 an 8
• Yamanayî: šola
• Yidîşî: ליכט‎ nt (likht), אור‎ n (or)
• Yineyî: katalu
• Yorubayî: ìmọ́lẹ̀
• Yûnanî: φως → el nt (fos)

  Kevn: φῶς nt (phôs), φέγγος nt (phéngos), φάος nt (pháos)

• Zuluyî: ukukhanya 15, isibane → zu 7 an 8
• ǃXóõ: ǁga̰e

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.