kuncî

Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

IPA^(kilîd): /kʊnˈd͡ʒiː/
Kîtekirin: kun·cî

Navdêr biguhêre

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kuncî	kuncî
Îzafe	kunciya	kunciyên
Çemandî	kunciyê	kunciyan
Nîşandera çemandî	wê kunciyê	wan kunciyan
Bangkirin	kunciyê	kunciyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kunciyek	kunciyin
Îzafe	kunciyeke	kunciyine
Çemandî	kunciyekê	kunciyinan

Kuncî

Kuncî li ser simîtekê.

kuncî mê, k-ya nerm

Susam, simsim, zegerek,
darek e li germistanên Asyayê şên dibe û tovek hûr û pehn dide ku zeyt û tehîn û hin xwarinên din jê tên çêkirin.
- Çandiniyên wan ên avî penbû, kuncî û maşik in. — (Amadekar: Mele Xelefê Bafê Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan, Çapxaneya Emîral, 2004)
- (...) perîyek nan digere di nava hingiv de radike û li ser kuncîyan datîne (...) — (Zeynelabidîn Zinar, Xwençe 1, Weşanxana Çanda Kurdî, 1989)
Libên berhemên wê darê.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din biguhêre

kurdî-erebî: کونجی‎

Etîmolojî biguhêre

Hevreha soranî کونجی‎ (kuncî), farisî کنجد‎ (koncid, koncod), tacikî кунҷид (kunjid), pehlewî (kuncid), ji zimanên îranî. քունջութ (kʿunǰutʿ) ya ermenî, ქუნჯუტი (kunǯuṭi) ya gurcî, кунжут (kunžut) ya rusî û küncü ya tirkî ji zimanên îranî hatine wergirtin. Lê hevwateya wê di piraniya zimanên ewropî de - bo nimûne sesame (sesame) ya îngilîzî - bi rêya yûnaniya kevn σήσαμον (sḗsamon) ji zimanekî samî, ihtimalen aramî שושמא‎ (şuşma), kurtkirina שומשומא‎ (şumşemma) ji akadî 𒃻𒈦𒌑𒈬 (šamaššammū, “riweka zeytê”) ji 𒉌 (šaman, “zeyt”) + 𒌑 (šammu, “riwek, giya, şînkatî”)) hatine wergirtin. simsim û susam jî ji wê ne.

Jê biguhêre

darkuncî

Navê zanistî biguhêre

Sesamum indicum

Werger biguhêre

Riwek

Afarî: simsím n
Almanî: Sesam → de n
Asamî: তিল (til)
Bengalî: তিল → bn (til)
Bulgarî: сусам n (susam)
Burmayî: နှမ်း → my (hnam:)
Buryatî: гүнжэд (günžed)
Çînî:
Kantonî: 芝麻 (zi¹ maa⁴)

Mandarînî: 芝麻 → zh (zhīma), 胡麻 → zh (húmá)

Min dongî: 芝麻 (ciĕ-muài), 油麻 (iù-muài)

Minnanî: 麻 (môa), 油麻 (iû-môa)
Danmarkî: sesam → da g
Daurî: bal, cigaa bal
Endonezyayî: wijen → id, bijan → id, sesam → id
Erebî: سِمْسِم‎ n (simsim)
Ermenî: շուշմա → hy (šušma), քնջութ → hy (kʿnǰutʿ)
Farisî: کنجد‎ → fa (konjed)
Ferî: sesam nt
Fînî: seesami → fi
Fransî: sésame → fr n
Galîsî: sésamo → gl n
Gurcî: სეზამი (sezami), ქუნჯუტი (kunǯuṭi)
Hindî: तिल → hi n (til), तील → hi n (tīl), पवित्र → hi n (pavitra), पितृतर्पण → hi n (pitŕtarpaṇ), पापघ्न → hi n (pāpaghna), पूतधान्य → hi n (pūtdhānya), जटिल → hi n (jaṭil), स्नेहफल → hi n (snehphal), तैलफल → hi n (tailphal), हेमधान्य → hi n (hemdhānya)
Holendî: sesam → nl g
Îbranî: סומסום‎ → he (sumsum)
Îngilîzî: sesame → en
Îrlendî: seasaman n
Îtalî: sesamo → it n
Japonî: 胡麻 → ja (ごま, goma)
Katalanî: sèsam n
Koreyî: 참깨 → ko (chamkkae)
Latînî: sēsamum nt
Lawsî: ງາ (ngā)
Makedonî: сусам n (susam)
Malezî: bijan → ms, lenga
Mançûyî: ᠮᠠᠯᠠᠩᡤᡡ (malanggū)
Maorî: hehame
Mecarî: szezám → hu
Mongolî: гүнжид → mn (günžid)
Monî: လ္ၚဴ
Norwecî:
Norweciya bokmålî: sesam n

Norweciya nînorskî: sesam n
Palî: tila nt
Polonî: sezam → pl n
Portugalî: sésamo n, gergelim → pt n
Puncabî: ਤਿਲ → pa n (til)
Romanyayî: susan → ro n, sesam → ro n
Rusî: сеза́м → ru n (sezám), сим-си́м n (sim-sím), кунжу́т → ru n (kunžút)
Sanskrîtî: तिल → sa n (tila)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: сусам n

Latînî: susam n
Spanî: sésamo → es n
Swêdî: sesam g
Şanî: ငႃး (ngáa)
Tacikî: кунҷид → tg (kunjid)
Tagalogî: linga
Tayî: งา → th (ngaa)
Tayî nüa: ᥒᥣᥰ (ngäa)
Tirkî: susam → tr
Urdûyî: تل‎ n (til)
Viyetnamî: mè → vi, vừng → vi
Volapûkî: sesam
Weylsî: sesame n
Ximêrî: ល្ង → km (lngɔɔ)
Yidîşî: סומסום‎ (sumsum), קונזשוט‎ (kunzhut)

Yûnanî: σουσαμιά → el m (sousamiá)
Kevn: σησάμη m (sēsámē)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Tovê wê riwekê

Afarî: simsím n
Almanî: Sesam → de, Sesamsamen
Asamî: তিল (til)
Azerî: küncüd → az
Bulgarî: сусам n (susam)
Burmayî: နှမ်းစေ့ (hnam:ce.)
Çînî:
Kantonî: 芝麻 (zi¹ maa⁴)

Mandarînî: 芝麻 → zh (zhīmá), 脂麻 → zh (zhīmá), 胡麻 → zh (húmá), 油麻 → zh (yóumá)

Min dongî: 芝麻 (ciĕ-muài), 油麻 (iù-muài)

Minnanî: 麻 (môa), 油麻 (iû-môa)
Danmarkî: sesamfrø nt, sesam → da g
Erebî: سِمْسِم‎ n (simsim)
Ermenî: շուշմա → hy (šušma), քնջութ → hy (kʿnǰutʿ)
Farisî: کنجد‎ → fa (konjed)
Ferî: sesamfræ nt
Fînî: seesaminsiemen → fi
Hindî: तिल → hi n (til), तील → hi n (tīl), पवित्र → hi n (pavitra), पितृतर्पण → hi n (pitŕtarpaṇ), पापघ्न → hi n (pāpaghna), पूतधान्य → hi n (pūtdhānya), जटिल → hi n (jaṭil), स्नेहफल → hi n (snehphal), तैलफल → hi n (tailphal), हेमधान्य → hi n (hemdhānya)
Holendî: sesam → nl g, sesamzaad → nl nt
Îbranî: שמשום‎
Îngilîzî: sesame → en
Japonî: 胡麻 → ja (ごま, goma)
Kannadayî: ಎಳ್ಳು → kn (eḷḷu)
Katalanî: sèsam n
Kirgizî: күнжүт (küncüt)
Koreyî: 참깨 → ko (chamkkae)
Latînî: sēsamum nt
Lawsî: ງາ (ngā)
Makedonî: сусам n (susam)
Malayalamî: എള്ള് → ml (eḷḷŭ)
Malezî: lenga, bijan → ms
Mançûyî: ᠮᠠᠯᠠᠩᡤᡡ (malanggū)
Maranaoyî: lenga
Mecarî: szezámmag → hu
Monî: မလ္ၚဴ
Norwecî:
Norweciya bokmålî: sesam n, sesamfrø nt

Norweciya nînorskî: sesam n, sesamfrø nt
Oygurî: كۈنجۈت‎ (künjüt)
Ozbekî: kunjut → uz
Palî: tila nt
Polonî: sezam → pl n
Portugalî: sésamo n, gergelim → pt n
Puncabî: ਤਿਲ → pa n (til)
Qazaxî: күнжіт (künjıt)
Romanyayî: susan → ro n, sesam → ro n
Rusî: сеза́м → ru n (sezám), сим-си́м n (sim-sím), кунжут → ru n (kunžut)
Sanskrîtî: तिल → sa n (tila)
Sebwanoyî: lunga
Sicîlî: ciciulena → scn m, giurgiulena → scn m
Sirananî: abongra
Sirboxirwatî:
Kirîlî: сусам n

Latînî: susam n
Spanî: ajonjolí → es n
Swêdî: sesam g, sesamfrö → sv nt
Tacikî: кунҷид → tg (kunjid)
Tagalogî: linga
Tamîlî: எள் → ta (eḷ)
Tausugî: lunga
Tayî: งา → th (ngaa)
Telûgûyî: నువ్వులు → te (nuvvulu)
Tirkî: susam → tr
Tirkmenî: künji
Toxarî B: kuñcit
Tuluyî: ಎಣ್ಮೆ (eṇme)
Urdûyî: تل‎ n (tl)
Viyetnamî: mè → vi, vừng → vi
Volapûkî: sesamasid, sesamasids
Ximêrî: ល្ង → km (lngɔɔ)
Yidîşî: סומסום‎ (sumsum), קונזשוט‎ (kunzhut)

Yûnanî: σουσάμι → el nt (sousámi)
Kevn: σήσαμον nt (sḗsamon)