kevir

Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

IPA^(kilîd): /kˤɛˈvɪɾ/
Kîtekirin: ke·vir

Navdêr biguhêre

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kevir	kevir
Îzafe	kevirê	kevirên
Çemandî	kevirî	keviran
Nîşandera çemandî	wî kevirî	wan keviran
Bangkirin	keviro	kevirino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kevirek	kevirin
Îzafe	kevirekî	kevirine
Çemandî	kevirekî	kevirinan

Kevirek

Di Wîkîpediyaya kurmancî de gotarek li ser kevir heye.

kevir nêr, k-ya nerm, r-ya nerm

Ber, kuç, teht, tat, helan, ferş, berd, late.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bikaranîn biguhêre

Di hin devokan de "kevir" maneya hemû beran/sengan/kuçan didin lê di hinan de "kevir" tenê wateya "berên gir" (wek teht, helan, ferş) dide û yên hûrik "ber" in ku hevreha berd ya soranî ye.

Bi alfabeyên din biguhêre

kurdî-erebî: که‌ڤر‎

Têkildar biguhêre

Etîmolojî biguhêre

Hevreha zazakî kemer (di kurmancî de "m" ya îranî bi pirranî dibe "v"), vafsî kavar, abyanayî, cowşaqanî, tarî û komcanî kamar, qohrudî kemerša ji zimanên îranî. Ihtimal heye ku ji proto-hindûewropî *h₂éḱmō (kevir) û wisa hevreha rusî камень (kamêni: kevir, ber), yûnaniya kevn ακμή (gupik, serê tehtan yan gir(ik)an û ἄκμων (sindan), îngilîzî hammer (çakûç), kurdî esman... K-ya proto-hindûewropî di zimanên îranî de bi gelemperî dibe "s" lê ne diyar e ka çima di peyva "kevir" de wek xwe maye. Lê ne tenê di kurdî de lê herwiha di zimanên baltî de jî du peyvên ji hev cuda bi maneyên ji hev ferq ji eynî rehî peyda bûne ku yek jê maneya "kevir" dide, yan din jî ya "devê amûrên birrok": latviyayî akmens (kevir) û asmens (devê amûrên birrok) û lîtwanî akmuo (kevir) û ašmenys (devê amûrên birrok). Herwiha bidin ber aramî כיפא (kêpa: kevir, ber)

Bi zaravayên din biguhêre

Zazakî: kemere m, kerra m, sî m, kuçe m, bere m, xirxe m

Werger biguhêre

Abxazî: ахацə (āxācə)
Afarî: xaa
Aghwanî: 𐔻𐔴 (źe)
Aguarunayî: kaya
Akadî: 𒉌𒌓
Akanî: ɛboɔ, ɔboɔ, ɔbo, bo
Aklanon: bato
Albanî: gur → sq n
Almanî: Stein → de n
Elmanîşî: Stain
Amayî: tomoki
Amîs: fokeloh
Apinayé: kẽn
Aromanî: cheatrã, chiatrã
Asamî: পাথৰ (pathor), শিল (xil)
Astûrî: piedra → ast m
Atayalî: btunux
Aukanî: siton
Avarî: гамачӏ (gamač̣), кьуру (kḷuru)
Avestayî: 𐬀𐬯𐬀𐬥‎ (asan), 𐬀𐬯𐬆𐬥𐬔𐬀‎ (asənga)
Aynuyî: スマ (suma)
Azerî: daş → az
Baekceyî: 珍惡 (durak)
Baskî: harri
Başkîrî: таш (taš)
Belarusî: ка́мень n (kámjenʹ)
Belûçî: سنگ‎ (sang, sing)
Bengalî: পাথর → bn (pathôr)
Bextiyarî: برد‎ (bard)
Bezhtayî: кьало, шед
Bojpûrî: 𑂣𑂞𑂹𑂟𑂪 (), 𑂣𑂰𑂟𑂩 ()
Brahuiyî: خَل‎
Bretonî: maen → br n, mein → br pj
Bruneyî: batu
Bulgarî: ка́мък n (kámǎk)
Bununî: batu
Burmayî: ကျောက် → my (kyauk)
Buryatî: шулуун (šuluun)
Conxayî: རྡོ (rdo)
Çambriyî: kẽn
Çamicuroyî: chena
Çeçenî: тӏулг (ṭulg), тарх (tarχ)
Çekî: kámen → cs n
Çerokî: ᏅᏳ → chr (nvyu)
Çîçewayî: mwala
Çîkasawî: tali'
Çînî:
Dunganî: шыту (šɨtu)

Mandarînî: 石 → zh (shí), 石頭 → zh (shítou)
Çuvaşî: чул (čul)
Dagbaniyî: kuɣli
Dalmatî: pitra m
Danmarkî: sten → da g
Dargwayî: къаркъа (ɢarɢa)
Dolganî: таас
Drungî: lung
Dupaningan agtayî: pugedu
Endonezyayî: batu → id
Erebî: حَجَر‎ n (ḥajar)
Erebiya misrî: حجر‎ n (ḥagar)
Ermenî: քար → hy (kʿar)
Esperantoyî: ŝtono → eo
Estonî: kivi → et
Etiyopiya klasîk: እብን (ʾəbn)
Evenî: дёл (ʒol)
Evenkî: дёло (ʒolo)
Extremaduranî: paira m
Farisiya kevn: [skrîpt hewce ye]tneg (aθaⁿga-), [skrîpt hewce ye]tneg (asan-)
Farisî: سنگ‎ → fa (sang), برد‎ → fa (bard)
Fenîkî: 𐤀𐤁𐤍‎ (ʾbn)
Ferî: steinur → fo n
Fiji hindiyî: patthar
Fînî: kivi → fi
Frankoniya rhine: Schdää
Fransî: pierre → fr m, roche → fr m
Friyolî: piere m
Frîsiya bakur: stian n
Frîsî: stien → fy n
Gaelîka skotî: clach m
Galîbî karîbî: tupo
Galîsî: pedra → gl m
Gorontaloyî: botu
Gotî: 𐍃𐍄𐌰𐌹𐌽𐍃 n (stains)
Gurcî: ქვა (kva)
Guwaranî: ita
Haryanvî: भाठा (bhāṭhā)
Hawayî: pōhaku
Higaononî: bato
Hindî: पत्थर → hi n (patthar), शिला → hi (śilā), रोड़ा → hi (roṛā), हजर → hi n (hajar), संग → hi n (saṅg), शिल → hi m (śil), सिल → hi m (sil)
Hinukhî: гамачӏ, лъад
Hirî motuyî: nadi
Hîlîgaynonî: bato
Hîrî motuyî: nadi
Holendî: steen → nl n
Hunsrikî: Steen n, xtayn
Hunzibî: гамачІ (gamačʼ), кьа̇лу (ƛ̄ʼɑlu)
Iştihardî: سینگ‎ (sing)
Îbranî: אֶבֶן‎ m (éven)
Îdoyî: petro → io
Îjoyiya başûr-rojhilat: ikputu
Îlokanoyî: bato
Îngilîziya kevn: stān n
Îngilîziya navîn: ston
Îngilîzî: stone → en, rock → en
Înterlîngua: petra
Îranunî: watu
Îrlendî: cloch → ga m
Îstriyotî: pera m
Îtalî: pietra → it m, roccia → it m
Îzlendî: steinn → is n
Japoniya kevn: 石 (isi)
Japonî: 石 → ja (ishi)
Javayiya kevn: watu
Javayî: watu → jv, séla
Jurçenî: wehe
Kalalîsûtî: ujarak
Kalmîkî: чолун (çolun)
Kanakanabuyî: vatu
Kapampanganî: batú
Kaqçikelî: ab’äj
Kaşûbî: kam
Katalanî: pedra → ca m, roca → ca m
Katawbayî: iti, inti
Katoyî: se
Kavalanî: bettu
Kayapó: kẽn
Kayingangî: pó
Keçwayî: rumi
Khinalugî: мыда (mɨda), къайа (qːaja), кІачІын (kІačІɨn)
Kîngalî: ගල් (gal)
Komî-permyakî: из (iz)
Koreyî: 돌 → ko (dol)
Korsîkayî: petra → co m
Krahô: kẽn
Kreyoliya seyşelî: pyer
Ladakhiyî: རྡོ་བ (rdo ba)
Lakî: чару (čaru), ххяли (χ̄jali)
Latgalî: akmiņs
Latînî: lapis → la n, petra m
Latviyayî: akmens → lv n
Lawsî: ຫີນ → lo (hīn)
Lezgînî: къван (q̄van)
Lîmbûrgî: stein → li
Lîtwanî: akmuo → lt n
Lîvonî: kiv
Luhyayî: libale
Luksembûrgî: Steen → lb n
Magahî: 𑂣𑂞𑂹𑂟𑂪 (patthal)
Maithilî: पाथर, पाहन
Makedonî: камен n (kamen)
Makyaniya rojava: mai
Malagasî: vato → mg
Malayalamî: കല്ല് → ml (kallŭ)
Malezî: batu → ms
Mançûyî: ᠸᡝᡥᡝ (wehe)
Manksî: clagh
Mansî: а̄хвтас (āhvtas)
Maorî: whatu
Maranaoyî: wato, bato
Maratî: दगड n (dagaḍ)
Mayayiya yukatekî: tuunich, tuunichoob pj
Mecarî: kő → hu
Misrî:

(jnr)
Miyakoyî: 石 (isu)
Mînangkabawî: batu
Mohawkî: onén:ia
Mojaveyî: 'avii
Mongolî: чулуу → mn (čuluu)
Morî bawah: watu
Mwanî: mwala, riwe
Nahwatlî: tetl → nah
Nanayî: дёло
Navajoyî: tsé
Nedersaksî:
Saksoniya jêrîn ya holendî: steen n

Almaniya jêrîn a almanî: Steen n
Negidalî: ӡolo
Nekginî: si
Nepalî: ढुङ्गा (ḍhuṅgā)
Normandî: pièrre m
Norsiya kevn: steinn n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: stein → no n, sten → no n

Norweciya nînorskî: stein → nn n
Ojibweyî: asin
Okînawanî: 石 (ishi)
Oksîtanî: pèira → oc m, ròca → oc m
Oriyayî: ପଥର → or (pôthôrô)
Oroçî: дёло
Orokî: ӡоло
Oromoyî: dhagaa
Oroqenî: dʒɔlɔ
Osetî: дур (dur)
Osmanî: طاش‎ (taş), جندل‎ (cendel)
Oygurî: تاش‎ → ug (tash)
Ozbekî: tosh → uz
Paîwanî: qaciljai
Palawî: bad
Panarayî: kjẽn
Para gaviãoyî: kẽn
Partî: 𐫀𐫘𐫗𐫃‎ (ʾsng)
Pehlewî: sng (sang)
Piedmontîsî: pera m
Pîrahayî: xaxái
Pîttcantcatcarayî: apu, puḻi
Polonî: kamień → pl n
Portugalî: pedra → pt m, rocha → pt m
Purepeçayî: tsakapu
Puyumayî: barasa
Pykobjê: quẽn
Qazaxî: тас → kk (tas)
Rabhayî: ৰংকা
Ragayî: vatu
Rohingyayî: fattór
Romancî: crap n
Romanyayî: piatră → ro m
Rukaiyî: lrenege
Rusî: ка́мень n (kámenʹ)
Saaroayî: vatu'u
Sahoyî: dhaa
Saisiyatî: bato'
Sakizayayî: ba'tu
Samiya bakurî: geađgi
Sanskrîtî: शिला → sa m (śilā), पाषी → sa m (pāṣī)
Santalî: ᱫᱷᱤᱨᱤ (dhiri)
Sardînî: pedra
Sardînî: preda m
Sebwanoyî: bato
Sicîlî: petra → scn
Sidamoyî: kina
Sirananî: ston
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ка̏ме̄н n

Latînî: kȁmēn → sh n
Sîlhetî: ꠙꠣꠕ꠆ꠕꠞ (fat́tór), ꠢꠤꠟ (hil)
Skotî: stane
Slaviya kevn: камꙑ n (kamy)
Slovakî: kameň n
Slovenî: kamen → sl n
Solonî: дёло
Somalî: dhagax
Spanî: piedra → es m, roca → es m
Suyayî: khẽnẽ
Swabî: stoe, Schdõẽ
Swahîlî: jiwe → sw
Swêdî: sten → sv g
Şerpayî: རྡོ (do)
Tacikî: санг → tg (sang)
Tagalogî: bato → tl
Takyayî: pat
Tamîlî: கல் → ta (kal)
Tapayunayî: khẽnẽ
Tarifitî: aẓru n
Tausugî: batu
Tayî: หิน → th (hǐn), ศิลา → th
Telûgûyî: రాయి → te (rāyi)
Ternateyî: mare
Tetûmî: fatuk
Thaoyî: fatu
Tirkiya kevn: 𐱃𐱁‎ (t¹š)
Tirkî: taş → tr
Tîbetî: རྡོ (rdo)
Toxarî B: kärweñe
Tsezî: гъІул (ɣˤul), лъад (ɬad), гуз (guz)
Tsouyî: fatu
Tumbukayî: liwe
Tupînambayî: itá
Tuvanî: даш (daş)
Tûpiya kevn: itá
Udiheyî: ӡоло
Udî: жӏеъ (ž:e̱)
Udmurtî: из (iz)
Ugarîtî: 𐎀𐎁𐎐 (ảbn)
Ulçî: ӡolo
Urdûyî: پتھر‎ n (patthar), شلا‎ m (śilā)
Ûkraynî: ка́мінь n (káminʹ)
Venîsî: piera m, pièra → vec m, piéra, pria, prèa, rocia m
Viyetnamî: đá → vi
Volapûkî: ston → vo
Walonî: pire → wa m, rotche → wa m
Weylsî: carreg → cy m
Wolofî: xeer wi
Xavanteyî: ẽtẽ, ẽnẽ
Xerenteyî: ktẽ
Ximêrî: ថ្ម → km (tmɑɑ)
Xoklengî: kózy
Yaeyamayî: 石 (isï)
Yakutî: таас (taas)
Yamanayî: aiya
Yamî: vato, veysen
Yidîşî: שטיין‎ n (shteyn)
Yonagunî: 石 (ichi)
Yorubayî: òkúta
Yûnanî: λίθος → el n (líthos)
Kevn: λίθος n (líthos), πέτρα m (pétra), λᾶας n (lâas)
Zêlandî: steên
Zuluyî: itshe 5