dan
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
Lêker 1 biguhêre
dan (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -d- | ||
RP. Niha | ||
ez | didim | |
tu | didî | |
ew | dide | |
em, hûn, ew | didin | |
Fermanî | Yekjimar | bide |
Pirjimar | bidin | |
Rehê dema borî: -da- | ||
RP. Boriya sade | ||
min | da | |
te | da | |
wê/wî | da | |
me, we, wan | da | |
Formên din: Tewandin:dan |
dan lêkera xwerû, gerguhêz
- Diyarî kirin, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin.
- Min gulek da wê.
- ː anîn dinyayê, ruh danê.
- Xwedê tu kengî dayî?
- Jê çêbûn, lê peyda bûn.
Ji wêjeya klasîk biguhêre
- Ji lebê le'leşeker bêj û ji şekker meke behs
Bi ser enguştê 'eqîqê bide fincana rehîq
Abê heywan te çi yin nav-i ji kewser meke behs — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Herwiha biguhêre
Bi alfabeyên din biguhêre
Tewîn biguhêre
- -d-
- (devokî) -de-
Jê biguhêre
- badan
- berdan
- dadan
- danasîn
- danberhev
- hildan
- radan
- têk dan
- vedan
- werdan
- serdan
- mildan
- paldan
- hildan
- (Lêker) dan kirin
- (Lêker) dan berdan
- dan birin
- dan danîn
- dan xistin
- dan girtin
- (Navdêr) dankirin
- (Navdêr) danberdan
- danbirin
- dandanîn
- danxistin
- dangirtin
- (Biwêj) dan ber hev: miqayese kirin
- (Biwêj) dan rê: 1) bi rê kirin 2) bi rê ketin, dest bi meşê kirin
- (Biwêj) xwe dan agirî: xwe nêzî agirî kirin (daku germ bibe)
Etîmolojî biguhêre
Ji proto-îranî *de¹- (“dan”) ji proto-hindûewropî *deh₃- (“dan”). Hevreha soranî [skrîpt hewce ye] (dan-, “dan”), avestayî [skrîpt hewce ye] (da-, “dan”), farisiya kevn da- (“dan”), partî dh- (“dan”), pehlewî dy- (“dan”), farisî [skrîpt hewce ye] (daden-, “dan”), belûçî [skrîpt hewce ye] (dā-, “dan”), hewramî [skrîpt hewce ye] (dā-, “dan”), zazakî dayen- (“dan”), sanskrîtî [skrîpt hewce ye] (dā-, “dan”), yûnanî didonai- (didonai-, “dan”), latînî dare- (“dan”), fransî donner- (“dan”), hîtîtî [skrîpt hewce ye] (dā-, “dan”), semnanî dāī- ("dan")
Çavkanî: Cheung p.44, Watkins p.21, Etymonline
Werger biguhêre
- Abxazî: аҭара (ātārā)
- Afrîkansî: gee → af
- Aklanon: bugay
- Albanî: jep
- Almanî: geben → de, abgeben → de
- Altayiya başûrî: берер (berer)
- Amharî: መስጠት (mäsṭät)
- Aragonî: dar
- Aramî:
- Siryanî: ܝܗܒ (yav)
- Aromanî: dau
- Asamî: দে (de)
- Astûrî: dar → ast
- Azerî: vermək → az
- Baskî: eman
- Başkîrî: биреү (birew)
- Belarusî: дава́ць impf (davácʹ), даць pf (dacʹ), дары́ць impf (darýcʹ), падары́ць pf (padarýcʹ)
- Bengalî: দেওয়া → bn (deoẏa)
- Bretonî: reiñ → br
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: beɣey
- Bulgarî: да́вам → bg impf (dávam), дам → bg pf (dam)
- Burmayî: ပေး → my (pe:)
- Buryatî: үгэхэ (ügexe)
- Çekî: dávat → cs impf, dát → cs pf, darovat → cs
- Çerokî: ᎠᏓᏁᏗ (adanedi), ᎠᎥᏏ (avsi), ᎦᏅᏁᎭ (ganvneha)
- Çîçewayî: -patsa
- Çînî:
- Dalmatî: duor
- Danmarkî: give → da
- Dolganî: биэр (bier)
- Dongşîangî: ogi
- Drungî: bi
- Endonezyayî: beri → id, memberi → id, memberikan → id
- Erebî: أَعْطَى → ar (ʾaʿṭā), وَهَبَ → ar (wahaba), مَنَحَ (manaḥa), آتَى → ar (ʾātā)
- Ermenî: տալ → hy (tal)
- Esperantoyî: doni → eo
- Estonî: andma → et
- Evenî: бӫдэй (ʙjödəj)
- Evenkî: буми (bumi)
- Faliskanî: do (do)
- Farisî: دادن → fa (dâdan)
- Ferî: geva → fo
- Fînî: antaa → fi
- Fransiya kevn: doner
- Fransî: donner → fr, bailler → fr
- Friyolî: dâ
- Frîsiya bakur: jeewe, du, jiiw
- Frîsiya kevn: ieva, jeva
- Frîsî: jaan
- Gaelîka skotî: thoir, tabhair
- Galîsî: dar → gl
- Gotî: 𐌲𐌹𐌱𐌰𐌽 (giban)
- Gurcî: მიცემა (micema), ჩუქება (čukeba)
- Guwaranî: me'ẽ
- Haîtî: bay
- Hawayî: hāʻawi
- Higaononî: ila
- Hindî: देना → hi (denā)
- Holendî: geven → nl, overhandigen → nl
- Îbranî: נָתַן → he (natán)
- Îdoyî: donar → io
- Îlokanoyî: mangted
- Îngilîziya kevn: sellan
- Îngilîzî: give → en
- Înterlîngua: dar
- Îrlendî: tabhair
- Îtalî: dare → it
- Îzlendî: gefa → is
- Japonî: 与える → ja (あたえる,ataeru),あげる → ja (ageru), 下さる (くださる, kudasaru), 差し上げる → ja (さしあげる, sashiageru), くれる → ja (kureru)
- Javayî: wènèh, mènèh
- Kalingayiya başûrî: mangatod
- Kalmîkî: өгх (ögx)
- Kamberayî: wua
- Kankanayiya bakurî: menited
- Kaşûbî: dawac
- Katalanî: donar → ca
- Kaurnayî: yungkunthi
- Keçwayî: quy, churay, goi
- Keşmîrî: دیُٛن (d'un)
- Kirgizî: берүү → ky (berüü)
- Kîngalî: දෙනවා (denawā)
- Koreyî: 주다 → ko (juda), 드리다 → ko (deurida)
- Korsîkayî: dà → co
- Ladînî: dé, dèr, dèsc
- Latgalî: dūt, snēgt
- Latînî: do → la, perhibeo, exhibeo → la
- Latviyayî: dot → lv
- Lawsî: ມອບ (mǭp), ໃຫ້ (hai)
- Lîtwanî: duoti → lt
- Lîvonî: andõ
- Lombardî: dà
- Lueyî: ᦠᦹᧉ (ḣue2)
- Maguindanaoyî: ingay
- Makedonî: дава (dava)
- Malayalamî: നൽകുക → ml (nalkuka), കൊടുക്കുക → ml (koṭukkuka), തരുക → ml (taruka)
- Malezî: memberi, memberikan, beri → ms, bagi → ms
- Maltayî: ta
- Mançûyî: ᠪᡠᠮᠪᡳ (bumbi)
- Maorî: homai, hoatu, whakapākūwhā, kōkuhu
- Maranaoyî: begay, nggay
- Maratî: देणे (deṇe)
- Mazenderanî: هادائن (hâdâen)
- Mecarî: ad → hu
- Mongolî: өгөх → mn (ögöh)
- Nahwatlî: maca
- Nanayî: бувури
- Napolîtanî: dà
- Navajoyî: yíʼááh, yíjááh, yíyeeh, yíłjooł, yíkaah, yílé, yínííł, yíłteeh, yítįįh, yítłeeh, yíłtsóós
- Nedersaksî: geven → nds
- Normandî: baillier, bailli, donner
- Norsiya kevn: gefa
- Norwecî: gi → no, overrekke, overlate, skjenke → no
- O'odhamî: ma꞉k
- Ohloniya bakur: sume
- Oksîtanî: donar → oc
- Oriyayî: ଦେବା → or (deba)
- Oromoyî: kennuu
- Osmanî: ویرمك (vermek)
- Oygurî: بەرمەك (bermek)
- Ozbekî: bermoq → uz
- Papyamentoyî: duna
- Pîttcantcatcarayî: unganyi
- Polonî: dawać → pl impf, dać → pl pf, przekazać → pl, przekazywać → pl impf
- Portugalî: dar → pt
- Qazaxî: беру → kk (beru)
- Romancî: dar
- Romanyayî: da → ro
- Rusî: дава́ть → ru impf (davátʹ), дать → ru pf (datʹ), дари́ть → ru (darítʹ), подари́ть → ru (podarítʹ)
- Saksoniya kevn: gevan, geƀan
- Sanskrîtî: ददाति → sa (dadāti), यच्छति → sa (yacchati)
- Sardînî: dàe
- Sicîlî: dari → scn
- Sindhî: ڏِئَڻُ (ḍiyanu)
- Sirboxirwatî: dati → sh
- Slaviya kevn: дати (dati)
- Slovakî: dávať impf, dať pf
- Slovenî: dati → sl, podariti
- Somalî: siin
- Sorbî:
- Spanî: dar → es, entregar → es, donar → es
- Sundanî: pasihan
- Swahîlî: kupa → sw
- Swêdî: ge → sv, giva → sv
- Şerpayî: སྟེར (ter)
- Şîngazîcayî: hupva
- Tabasaranî: тувуб (tuvub)
- Tacikî: додан → tg (dodan)
- Tagalogî: magbigáy → tl
- Tamîlî: கொடு → ta (koṭu), தா → ta (tā)
- Tayî: ให้ → th (hâi), มอบให้
- Tedim çinî: pia
- Teteriya krîmî: bermek
- Teterî: бирергә → tt (birergä)
- Tetûmî: fó
- Tirkî: vermek → tr
- Tirkmenî: bermek → tk
- Tîbetî: སྦྱིན (sbyin), སྟེར (ster)
- Tokpisinî: givim, gipim → tpi
- Tupînambayî: me'eng
- Tuvanî: бээр (beer)
- Urdûyî: دینا (denā)
- Ûkraynî: дава́ти → uk impf (daváty), да́ти → uk pf (dáty), дарува́ти (daruváty), подарува́ти (podaruváty)
- Venîsî: dare
- Viyetnamî: cho → vi
- Walonî: diner → wa, bayî → wa
- Weylsî: rhoi → cy
- Xakasî: пирерге (pirerge)
- Ximêrî: ឲ្យ, អោយ (ʼaoy), ជូន → km (cuun)
- Yakutî: биэр (bier)
- Yidîşî: געבן (gebn)
- Yûnanî: δίνω → el (díno)
- Kevn: δίδωμι (dídōmi)
- Zêlandî: geve
- Zhuangî: hawj
- Zouyî: pie
biguhêre
Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dan | dan |
Îzafe | dana | danên |
Çemandî | danê | danan |
Nîşandera çemandî | wê danê | wan danan |
Bangkirin | danê | danino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | danek | danin |
Îzafe | daneke | danine |
Çemandî | danekê | daninan |
dan mê
Werger biguhêre
biguhêre
dan nêr
Bi alfabeyên din biguhêre
Herwiha biguhêre
Etîmolojî biguhêre
Ji proto-hindûewropî *dʰoHnéh₂ (dan, dexl), hevreha avestayî dāna, sanskrîtî धाना • dhānā́, farisî دانه • dāne, pehlewî dān(ag). tane ya tirkî ji zimanekî îranî ye.
Jê biguhêre
Werger biguhêre
biguhêre
dan nêr
Herwiha biguhêre
Werger biguhêre
Holendî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
Hoker biguhêre
dan
Sirboxirwatî biguhêre
biguhêre
dan
Bi alfabeya kirîlî biguhêre
Spanî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
Lêker biguhêre
dan
- Ji dar.